DOI article:
Kruk, Mirosław Piotr: "Oktoich lwowski" z 1630 r: historyczne i kulturowe związki między Rzecząpospolitą, Mołdawią i Księstwem Moskiewskim
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.28100#0068
Mirosław
Piotr Kruk
znajdować się również w cerkwi Lwowskiego Bractwa, o czym pisał Miron
Costin, autor Latopisu Ziemi Mołdawskiej, podobnie jak w cerkwi wzniesio-
nej przez owego hospodara w Jassach, co potwierdzał Paweł z Aleppo, a tak-
że w monasterze Zograf na górze Athos, który był wielokrotnie przez tego
hospodara i innych wojewodów obdarowany31. Dragut w ostatnim swoim
artykule (1998) przypomniał, że z fundacji Barnowskiego w 1627 r. ukoń-
czono obszerne założenie monastyczne w Dragomirnie, na planie prostoką-
ta z wieżami - nad południowym wejściem i w czterech narożach murów,
otaczające wspaniałą cerkiew wzniesioną dzięki metropolicie Anastazemu
Krymce (Crimci)32. Hospodar już wcześniej dał wyraz przywiązaniu do tego
monasteru, darowując mu dokumentem z dnia 3 czerwca 1626 r. wieś Ne-
kszeni (Necęeni) w pobliżu Botoszan, a 29 sierpnia 1626 r. - wieś Salcea
w pobliżu Suczawy33. Dokumenty potwierdzające przywileje wybranych
monasterów wydane przez Barnowskiego oraz innych hospodarów znajdo-
wały się w Metochionie Grobu Świętego w Konstantynopolu i miały zaginąć
wraz z innymi podczas przenoszenia archiwum Metochionu ze Stambułu
do Aten po II wojnie światowej, lecz duża ich część została jednak odnaleziona
i zapowiedziano ich publikację34.
W swoim testamencie z 1633 r. Barnowski zapisał dobra monasterowi Birno-
va w pobliżu Jass35. Miała to być jego fundacja („ktitoria”) wzniesiona na podsta-
wie dokumentu z 5 grudnia 1628 r. na miejscu wcześniejszej drewnianej świąty-
ni z nadania Jeremiasza Mohyły (1603). Cerkiew monasteru nosiła wezwanie św.
portretul voievodului Miron Barnovschi p citeva observatii privind arta miniaturii in actele emise
de cancelaria moldoveneasca in prima jumatate a secolului XVII, „Anuarul Institutului de Istorie
§i Arheologie. A.D. Xenopol”, 23, 1986, 1, s. 255-262. Monaster w Jassach należał do fundacji
wojewody Barnowskiego, co potwierdził Paweł z Aleppo w r. 1653 - ibidem, przyp. 5. Zob. też:
M.M. Szekely, Notę despre bisericile Sf. Vineri p Taierea Capului Sf. Ioan Botezatorul din łap,
„Studii §i Materiale de Istorie Medie”, 19, 2001, s. 33.
31 M. Sabados, op. cit., przyp. 5. Zachował się dziewiętnastowieczny portret hospodara w ca-
łopostaciowym ujęciu z modelem cerkwi w rękach, anonimowego malarza, który miał być ko-
pią portretu wotywnego monasteru w Jassach - A.H. Golimas, Un Domnitor..., il. na wklejce;
M. Costin, Latopis Ziemi Mołdawskiej i inne utwory historyczne, tłum., wstęp i koment. I. Cza-
mańska, Poznań 1998, il. 22.
32 V. Dragut, Un programe architectoniąue non comente de la Moldavie des XVe-XVIIe siecles,
„Revue Roumaine d’Histoire de l’Art. Serie Beaux-Arts”, 25, 1998, s. 3. Na temat reformator-
skich dokonań hospodara i metropolity zob. N. Grigora?, Situatia clerului moldovenesc in prima
jumatate a secolului al XVII-lea p reforma domnitorului Miron Barnovschi p mitropolitul Anas-
tasie Crimca, „Mitropolita Moldovei ęi a Sucevei”, 1-2, 1957, s. 71-79.
33 M.M. Szekely, Un Document de la Miron Voda Barnovschi, „Studii §i Materiale de Istorie
Medie”, 23, 2005, s. 253 - na końcu artykułu przywilej późniejszy przytoczony w brzmieniu
oryginalnym.
34 M.M. Szekely, §.S. Gorovei, Documente regasite dintr-o arhivapierduta, „Studii §i Materia-
le de Istorie Medie”, 20, 2002, s. 45 nn.
35 §.S. Govorei, Un ctitor uitat la Putna p asocierea la atributele puterii suverane, „Studii §i
Materiale de Istorie Medie”, 21, 2003, s. 249.
62
Piotr Kruk
znajdować się również w cerkwi Lwowskiego Bractwa, o czym pisał Miron
Costin, autor Latopisu Ziemi Mołdawskiej, podobnie jak w cerkwi wzniesio-
nej przez owego hospodara w Jassach, co potwierdzał Paweł z Aleppo, a tak-
że w monasterze Zograf na górze Athos, który był wielokrotnie przez tego
hospodara i innych wojewodów obdarowany31. Dragut w ostatnim swoim
artykule (1998) przypomniał, że z fundacji Barnowskiego w 1627 r. ukoń-
czono obszerne założenie monastyczne w Dragomirnie, na planie prostoką-
ta z wieżami - nad południowym wejściem i w czterech narożach murów,
otaczające wspaniałą cerkiew wzniesioną dzięki metropolicie Anastazemu
Krymce (Crimci)32. Hospodar już wcześniej dał wyraz przywiązaniu do tego
monasteru, darowując mu dokumentem z dnia 3 czerwca 1626 r. wieś Ne-
kszeni (Necęeni) w pobliżu Botoszan, a 29 sierpnia 1626 r. - wieś Salcea
w pobliżu Suczawy33. Dokumenty potwierdzające przywileje wybranych
monasterów wydane przez Barnowskiego oraz innych hospodarów znajdo-
wały się w Metochionie Grobu Świętego w Konstantynopolu i miały zaginąć
wraz z innymi podczas przenoszenia archiwum Metochionu ze Stambułu
do Aten po II wojnie światowej, lecz duża ich część została jednak odnaleziona
i zapowiedziano ich publikację34.
W swoim testamencie z 1633 r. Barnowski zapisał dobra monasterowi Birno-
va w pobliżu Jass35. Miała to być jego fundacja („ktitoria”) wzniesiona na podsta-
wie dokumentu z 5 grudnia 1628 r. na miejscu wcześniejszej drewnianej świąty-
ni z nadania Jeremiasza Mohyły (1603). Cerkiew monasteru nosiła wezwanie św.
portretul voievodului Miron Barnovschi p citeva observatii privind arta miniaturii in actele emise
de cancelaria moldoveneasca in prima jumatate a secolului XVII, „Anuarul Institutului de Istorie
§i Arheologie. A.D. Xenopol”, 23, 1986, 1, s. 255-262. Monaster w Jassach należał do fundacji
wojewody Barnowskiego, co potwierdził Paweł z Aleppo w r. 1653 - ibidem, przyp. 5. Zob. też:
M.M. Szekely, Notę despre bisericile Sf. Vineri p Taierea Capului Sf. Ioan Botezatorul din łap,
„Studii §i Materiale de Istorie Medie”, 19, 2001, s. 33.
31 M. Sabados, op. cit., przyp. 5. Zachował się dziewiętnastowieczny portret hospodara w ca-
łopostaciowym ujęciu z modelem cerkwi w rękach, anonimowego malarza, który miał być ko-
pią portretu wotywnego monasteru w Jassach - A.H. Golimas, Un Domnitor..., il. na wklejce;
M. Costin, Latopis Ziemi Mołdawskiej i inne utwory historyczne, tłum., wstęp i koment. I. Cza-
mańska, Poznań 1998, il. 22.
32 V. Dragut, Un programe architectoniąue non comente de la Moldavie des XVe-XVIIe siecles,
„Revue Roumaine d’Histoire de l’Art. Serie Beaux-Arts”, 25, 1998, s. 3. Na temat reformator-
skich dokonań hospodara i metropolity zob. N. Grigora?, Situatia clerului moldovenesc in prima
jumatate a secolului al XVII-lea p reforma domnitorului Miron Barnovschi p mitropolitul Anas-
tasie Crimca, „Mitropolita Moldovei ęi a Sucevei”, 1-2, 1957, s. 71-79.
33 M.M. Szekely, Un Document de la Miron Voda Barnovschi, „Studii §i Materiale de Istorie
Medie”, 23, 2005, s. 253 - na końcu artykułu przywilej późniejszy przytoczony w brzmieniu
oryginalnym.
34 M.M. Szekely, §.S. Gorovei, Documente regasite dintr-o arhivapierduta, „Studii §i Materia-
le de Istorie Medie”, 20, 2002, s. 45 nn.
35 §.S. Govorei, Un ctitor uitat la Putna p asocierea la atributele puterii suverane, „Studii §i
Materiale de Istorie Medie”, 21, 2003, s. 249.
62