Jerzego, zmienione potem na Ścięcia głowy Jana Chrzciciela, co według legendy
upamiętniać miało ścięcie fundatora przez Turków 2 lipca 1633 r.36
Według Mirona Costina, siedemnastowiecznego rumuńskiego kronika-
rza, nie było drugiego takiego hospodara, który fundowałby tyle monasterów
w tak krótkim czasie. Jeśli bowiem inni hospodarowie budowali nawet więcej,
to zajmowało im to 40 lub 20 lat, jemu zaś - trzy; po czym wyliczył jako jego
dokonania: ukończenie „w środku miasta Jassy” wielkiego monasteru Zaśnię-
cia Matki Boskiej, monasteru Hangul w górach w okolicach Niamc, monaste-
ru w Dragomirnej niedaleko Suczawy, fundowanej przez metropolitę Krimkę,
oraz Birnovy koło Jass, który ukończyć miał wojewoda Dabiża. Wskazał też
na darowiznę wsi dla monasteru Marii w Jassach (Toropowce pod Czerniow-
cami i Szipotele koło Hirlau) oraz na liczne fundacje pomniejsze cerkwi, jak
np. św. Jana, założonej przez jego matkę w Jassach37.
Ciekawe, że hospodar Barnowski, dokonując wielu fundacji architektonicz-
nych, zdecydował się zamówić do swoich świątyń ikony w dalekiej Moskwie. Po-
twierdzone źródłowo zamówienia mogłyby świadczyć o renomie pracowni mo-
skiewskich, których dzieła musiały być popularne również w Polsce. Dowodzi tego
ich rozprzestrzenienie się po kościołach zwłaszcza po okresie tzw. dymitriad, czyli
wypraw na Moskwę w I połowie XVII w. Listem z dnia 9 grudnia 1628 r. z Jass
Barnowski zwrócił się do cara Michała Fiodorowicza, za pośrednictwem archi-
mandryty Barlaama (Varlaam) i Pawła Ureche, z prośbą o ikony do trzech bardzo
ważnych cerkwi, jednej pod wezwaniem Trójcy Św. przy monasterze w Dragomir-
nej i dwóch innych w Jassach: pod wezwaniem Zaśnięcia Matki Bożej i św. Jerzego
oraz cerkwi św. Jana Nowego w Suczawie, posyłając jednocześnie carowi relikwie
św. Jakuba Perskiego38. Poselstwo dotarło do Moskwy w marcu 1629 r., uzupełnio-
ne w Kijowie przez inne osoby dodane przez archimandrytę Piotra Mohyłę, który
w liście z dnia 30 grudnia 1629 r. prosił cara o dobre przyjęcie delegacji.
Ten apel, tak późno wysłany, w którym Piotr wstawiał się za swojego „środ-
nika”, mógł być wynikiem perypetii związanych z pozyskaniem ikon. Ich jakość
36 http://www.orthodoxphotos.com/Monasteries_and_Churches/Romanian/Barnova/index.shtml
37 M. Costin, op. cit., s. 154.
3,3 Moskwa, Central’nyj gosudarstwennyj archiw drewnich aktów, f. 68, op. 2, d. 1. Pierwsza
publikacja: S. Dragomir, Contributii privitoare la relatiile bisericii romineęti cu Rusią in veacul al.
XVII-lea, Bucureęti 1912, s. 81-84. L.E. Semenowa podała omyłkowo, że list napisano w r. 1629,
Relatiile Bisericii din Moldova §i Muntenia cu Biserica Rusa in secolul XVII, „Anuarul Institutului
de Istorie. A.D. Xenopol”, 31, 1994, s. 564-565. Cerkiew w Jassach, której budowa rozpoczęła
się w czasach Mirona Barnowskiego, została poświęcona za Bazylego Łupu 4 listopada 1635 r.
- S. Vacaru, Contributia lui Vasile Łupu la dezoltarea arhitectuńi moldovene§ti, „Anuarul Institu-
tului de Istorie. A.D. Xenopol”, 31, 1994, s. 88. Oparciem dla tych ustaleń jest rosyjska publikacja
stanowiąca zbiór korespondencji wymienianej między królami polskimi, książętami moskiew-
skimi a hospodarami mołdawskimi, zebrana w 3 tomach pod znamiennym tytułem: Istoriczeskie
swjazi narodow SSSR i Rumynii, red. J. Grosul et al, t. 1 (lata 1408-1632), Moskwa 1965; t. 2 (lata
1633-1673), Moskwa 1968; t. 3 (lata 1673-1711), Moskwa 1970.
Oktoich
lwowski...
63
upamiętniać miało ścięcie fundatora przez Turków 2 lipca 1633 r.36
Według Mirona Costina, siedemnastowiecznego rumuńskiego kronika-
rza, nie było drugiego takiego hospodara, który fundowałby tyle monasterów
w tak krótkim czasie. Jeśli bowiem inni hospodarowie budowali nawet więcej,
to zajmowało im to 40 lub 20 lat, jemu zaś - trzy; po czym wyliczył jako jego
dokonania: ukończenie „w środku miasta Jassy” wielkiego monasteru Zaśnię-
cia Matki Boskiej, monasteru Hangul w górach w okolicach Niamc, monaste-
ru w Dragomirnej niedaleko Suczawy, fundowanej przez metropolitę Krimkę,
oraz Birnovy koło Jass, który ukończyć miał wojewoda Dabiża. Wskazał też
na darowiznę wsi dla monasteru Marii w Jassach (Toropowce pod Czerniow-
cami i Szipotele koło Hirlau) oraz na liczne fundacje pomniejsze cerkwi, jak
np. św. Jana, założonej przez jego matkę w Jassach37.
Ciekawe, że hospodar Barnowski, dokonując wielu fundacji architektonicz-
nych, zdecydował się zamówić do swoich świątyń ikony w dalekiej Moskwie. Po-
twierdzone źródłowo zamówienia mogłyby świadczyć o renomie pracowni mo-
skiewskich, których dzieła musiały być popularne również w Polsce. Dowodzi tego
ich rozprzestrzenienie się po kościołach zwłaszcza po okresie tzw. dymitriad, czyli
wypraw na Moskwę w I połowie XVII w. Listem z dnia 9 grudnia 1628 r. z Jass
Barnowski zwrócił się do cara Michała Fiodorowicza, za pośrednictwem archi-
mandryty Barlaama (Varlaam) i Pawła Ureche, z prośbą o ikony do trzech bardzo
ważnych cerkwi, jednej pod wezwaniem Trójcy Św. przy monasterze w Dragomir-
nej i dwóch innych w Jassach: pod wezwaniem Zaśnięcia Matki Bożej i św. Jerzego
oraz cerkwi św. Jana Nowego w Suczawie, posyłając jednocześnie carowi relikwie
św. Jakuba Perskiego38. Poselstwo dotarło do Moskwy w marcu 1629 r., uzupełnio-
ne w Kijowie przez inne osoby dodane przez archimandrytę Piotra Mohyłę, który
w liście z dnia 30 grudnia 1629 r. prosił cara o dobre przyjęcie delegacji.
Ten apel, tak późno wysłany, w którym Piotr wstawiał się za swojego „środ-
nika”, mógł być wynikiem perypetii związanych z pozyskaniem ikon. Ich jakość
36 http://www.orthodoxphotos.com/Monasteries_and_Churches/Romanian/Barnova/index.shtml
37 M. Costin, op. cit., s. 154.
3,3 Moskwa, Central’nyj gosudarstwennyj archiw drewnich aktów, f. 68, op. 2, d. 1. Pierwsza
publikacja: S. Dragomir, Contributii privitoare la relatiile bisericii romineęti cu Rusią in veacul al.
XVII-lea, Bucureęti 1912, s. 81-84. L.E. Semenowa podała omyłkowo, że list napisano w r. 1629,
Relatiile Bisericii din Moldova §i Muntenia cu Biserica Rusa in secolul XVII, „Anuarul Institutului
de Istorie. A.D. Xenopol”, 31, 1994, s. 564-565. Cerkiew w Jassach, której budowa rozpoczęła
się w czasach Mirona Barnowskiego, została poświęcona za Bazylego Łupu 4 listopada 1635 r.
- S. Vacaru, Contributia lui Vasile Łupu la dezoltarea arhitectuńi moldovene§ti, „Anuarul Institu-
tului de Istorie. A.D. Xenopol”, 31, 1994, s. 88. Oparciem dla tych ustaleń jest rosyjska publikacja
stanowiąca zbiór korespondencji wymienianej między królami polskimi, książętami moskiew-
skimi a hospodarami mołdawskimi, zebrana w 3 tomach pod znamiennym tytułem: Istoriczeskie
swjazi narodow SSSR i Rumynii, red. J. Grosul et al, t. 1 (lata 1408-1632), Moskwa 1965; t. 2 (lata
1633-1673), Moskwa 1968; t. 3 (lata 1673-1711), Moskwa 1970.
Oktoich
lwowski...
63