DOI Artikel:
Zagrobelny, Andrzej: Twórczość Juliusza Studnickiego w okresie dwudziestolecia międzywojennego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28181#0323
zmarł w 1937 r.71 Studnicki na wystawie pokazał dopiero co przywiezione
z podróży „dwie bardzo ładne, nasycone w kolorze paryskie martwe natury”72.
Ekspozycja ta, jak się później okazało, była zarazem ostatnią wspólną prezen-
tacją członków ugrupowania. Zamykała ona w ten sposób działalność grupy
formalnie istniejącej od 1931 r., w drugiej części dwudziestolecia międzywo-
jennego będącej istotnym elementem kształtującym obraz życia artystycznego
kraju. Dla Juliusza Studnickiego była to także ostatnia przed wybuchem wojny
ekspozycja, na której pokazywano jego prace. Co prawda był on jeszcze zapra-
szany przez Okręg warszawski ZZPAP na początku 1939 r. do wzięcia udziału
w wystawie pod hasłem „kompozycja figuralna”, jednak z braku odpowiednie-
go materiału z zaproszenia nie skorzystał73.
Od roku 1938 przez dwa lata z rzędu Juliusz Studnicki wykładał na waka-
cyjnych kursach rysunkowych w Wiśniowcu, organizowanych przez Liceum
Krzemienieckie dla nauczycieli szkół powszechnych w latach 1936-193974. Po
przedwczesnej śmierci pierwszego dyrektora wakacyjnych kursów, Kazimie-
rza Mitery, jego funkcję przejął malarz i teoretyk sztuki, Władysław Lam. To
właśnie na jego zaproszenie Studnicki przyjechał pierwszy raz latem 1938 r.
do Krzemieńca. Obsada nauczycielska składała się wówczas z artystów orien-
tacji kolorystycznej, takich jak m.in.: Jan Cybis, Eugeniusz Geppert, Adam
Gerżabek, Emil Krcha, Jerzy Wolff. Ten ostatni, pisząc po latach tekst o twór-
czości Juliusza Studnickiego, wracał w nim także pamięcią do odbywających
się przed wojną wakacyjnych kursów. Charakteryzując postać Studnickiego,
wskazywał na poczucie humoru, a także towarzyskie usposobienie artysty.
Wolff, wspominając artystę, pisał: „był to człowiek bardzo pogodny i żartow-
niś, dowcipny ktoś ogromnie - towarzysz dawnych moich pobytów kiedyś,
kiedyś w Wiśniowcu. Gdzieśmy się naśmiali bardzo wiele, przeważnie z jego
właśnie konceptów”75. Słowa Wolffa, który zapamiętał Studnickiego jako
„duszę towarzystwa”, potwierdzają licznie zachowane fotografie ukazujące
atmosferę panującą wówczas w Krzemieńcu i Wiśniowcu. Na wielu zdjęciach
wykonanych w latach 1938-1939 Juliusz Studnicki w otoczeniu swoich przy-
jaciół spędza wolny czas na rozmowach w ogrodzie Dorożyńskich, piknikach
przed pałacem w Wiśniowcu, a także na wycieczkach po okolicznych pałacach
i dworach. Na zdjęciach widać też uczestników zajęć i ich nauczycieli podczas
bali kostiumowych i przedstawień teatralnych, które odbywały się w czasie
trwania kursów. O organizowanych wspólnie przez wykładowców i słuchaczy
71 Karol Winkler, Lucjan Adwentowicz i „Pryzmat”, „Pion” 1938, nr 23, s. 5.
72 Jerzy Wolff, Pryzmat, „Prosto z mostu” 1938, nr 28, s. 7.
73 IS PAN, Zbiory Specalne, Archiwum ZZPAP, nr inw. 82/VI-2.
74 Szerzej na temat życia kulturalnego w Krzemieńcu w kresie międzywojennym pisze Dariusz
Konstantynów, Sztuka w międzywojennym Krzemieńcu, [w:] Kolonia artystyczna w Krzemieńcu
nad Ikwą (kat. wyst.), Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym, Kazimierz Dolny 2010,
s. 12-27.
75 Jerzy Wolff, Wybrańcy sztuki. Warszawa 1982, s. 309.
Twórczość
Juliusza
Studnickiego...
317
z podróży „dwie bardzo ładne, nasycone w kolorze paryskie martwe natury”72.
Ekspozycja ta, jak się później okazało, była zarazem ostatnią wspólną prezen-
tacją członków ugrupowania. Zamykała ona w ten sposób działalność grupy
formalnie istniejącej od 1931 r., w drugiej części dwudziestolecia międzywo-
jennego będącej istotnym elementem kształtującym obraz życia artystycznego
kraju. Dla Juliusza Studnickiego była to także ostatnia przed wybuchem wojny
ekspozycja, na której pokazywano jego prace. Co prawda był on jeszcze zapra-
szany przez Okręg warszawski ZZPAP na początku 1939 r. do wzięcia udziału
w wystawie pod hasłem „kompozycja figuralna”, jednak z braku odpowiednie-
go materiału z zaproszenia nie skorzystał73.
Od roku 1938 przez dwa lata z rzędu Juliusz Studnicki wykładał na waka-
cyjnych kursach rysunkowych w Wiśniowcu, organizowanych przez Liceum
Krzemienieckie dla nauczycieli szkół powszechnych w latach 1936-193974. Po
przedwczesnej śmierci pierwszego dyrektora wakacyjnych kursów, Kazimie-
rza Mitery, jego funkcję przejął malarz i teoretyk sztuki, Władysław Lam. To
właśnie na jego zaproszenie Studnicki przyjechał pierwszy raz latem 1938 r.
do Krzemieńca. Obsada nauczycielska składała się wówczas z artystów orien-
tacji kolorystycznej, takich jak m.in.: Jan Cybis, Eugeniusz Geppert, Adam
Gerżabek, Emil Krcha, Jerzy Wolff. Ten ostatni, pisząc po latach tekst o twór-
czości Juliusza Studnickiego, wracał w nim także pamięcią do odbywających
się przed wojną wakacyjnych kursów. Charakteryzując postać Studnickiego,
wskazywał na poczucie humoru, a także towarzyskie usposobienie artysty.
Wolff, wspominając artystę, pisał: „był to człowiek bardzo pogodny i żartow-
niś, dowcipny ktoś ogromnie - towarzysz dawnych moich pobytów kiedyś,
kiedyś w Wiśniowcu. Gdzieśmy się naśmiali bardzo wiele, przeważnie z jego
właśnie konceptów”75. Słowa Wolffa, który zapamiętał Studnickiego jako
„duszę towarzystwa”, potwierdzają licznie zachowane fotografie ukazujące
atmosferę panującą wówczas w Krzemieńcu i Wiśniowcu. Na wielu zdjęciach
wykonanych w latach 1938-1939 Juliusz Studnicki w otoczeniu swoich przy-
jaciół spędza wolny czas na rozmowach w ogrodzie Dorożyńskich, piknikach
przed pałacem w Wiśniowcu, a także na wycieczkach po okolicznych pałacach
i dworach. Na zdjęciach widać też uczestników zajęć i ich nauczycieli podczas
bali kostiumowych i przedstawień teatralnych, które odbywały się w czasie
trwania kursów. O organizowanych wspólnie przez wykładowców i słuchaczy
71 Karol Winkler, Lucjan Adwentowicz i „Pryzmat”, „Pion” 1938, nr 23, s. 5.
72 Jerzy Wolff, Pryzmat, „Prosto z mostu” 1938, nr 28, s. 7.
73 IS PAN, Zbiory Specalne, Archiwum ZZPAP, nr inw. 82/VI-2.
74 Szerzej na temat życia kulturalnego w Krzemieńcu w kresie międzywojennym pisze Dariusz
Konstantynów, Sztuka w międzywojennym Krzemieńcu, [w:] Kolonia artystyczna w Krzemieńcu
nad Ikwą (kat. wyst.), Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym, Kazimierz Dolny 2010,
s. 12-27.
75 Jerzy Wolff, Wybrańcy sztuki. Warszawa 1982, s. 309.
Twórczość
Juliusza
Studnickiego...
317