DOI Artikel:
Kosiewski, Piotr: "Matejko i Historia": Sprawozdanie z przebiegu obrad i dyskusji
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27409#0038
36
SEMINARIUM „MATEJKO I HISTORIA”
niom i nadziejom - niemal wyłącznie na twórczość Matejki. Więcej nawet:
można powiedzieć, że ostatecznie spotkanie zostało zdominowane przez rozwa-
żania dotyczące książki Jarosława Krawczyka. Wykorzystując obecność autora,
skupiono się na wypunktowaniu pytań i zarzutów, które pojawiają się po lektu-
rze tej cennej publikacji. Wątpliwości budziła możliwość zastosowania propono-
wanej przez Krawczyka metody do interpretacji pominiętych przezeń dzieł
Matejki. W krótkim tekście swoje obawy co do skuteczności tego sposobu
„czytania” obrazów Matejki wyraził Juliusz Gałkowski. W swoim wystąpieniu
stwierdził, że metoda ta przynosi oczekiwane efekty tylko w przypadku wielko-
formatowych kompozycji artysty, należących do „wielkiego cyklu” (i tylko
wybranych -- jak wcześniej wymienione). Aby ten sąd sprawdzić, trzeba odpo-
wiedzieć na pytanie, czy zastosowany przez Matejkę sposób opowiadania,
wytwarzający napięcie między centrum obrazu a jego peryferiami, daje się
dostrzec w innych dziełach malarza niż te, którym swoją uwagę poświęcił
Jarosław Krawczyk. A jak rzecz ma się u pozostałych artystów tego czasu?
Rozważając w toku dyskusji możliwe odpowiedzi na tak postawione pytanie,
Dorota Kudelska zasugerowała, że korzyści mogłaby przynieść analiza listy
tematów zadawanych przez Matejkę swoim uczniom. Autor „największego
obrazu” pozostał bohaterem obrad konsekwentnie do końca dnia, kiedy to luźne
uwagi na temat postrzegania jego dokonań przez Wilhelma Feldmana (tutaj
występującego w roli historyka literatury polskiej) przypomniała Małgorzata
Kitowska-Łysiak.
Drugiego dnia spotkanie rozpoczął Henryk Sloczyński, mówiąc o związkach
Matejki z Józefem Szujskim i szkołą krakowską. W swoim referacie Smutek
pokutników (O poglądach historycznych Matejki i Szujskiego), który zamieścili-
śmy na poprzednich stronach, autor przedstawił swoje zarzuty wobec sposobu
interpretowania przez Jarosława Krawczyka „wielkiego cyklu” Matejkowskiego.
Słoczyński nie zgodził się z tezą mówiącą o reprezentatywności treści dzieła
otwierającego (Kazanie Skargi) i zamykającego (Konstytucja 3 maja) „wielki
cykl” dla jego całości, a tym samym sprzeciwił się wysuwaniu na pierwszy plan
(w perspektywie „cyklu”) wątku pokutnego. Podjął także dyskusję ze sposobem
przedstawienia przez Krawczyka sylwetki Józefa Szujskiego. Zainicjowana w
ten sposób wymiana poglądów znalazła dopełnienie w wystąpieniu autora
kontrowersyjnej książki, zatytułowanym Bez włosiennicy i skierowanym głównie
do Henryka Słoczyńskiego. Przytoczony przez nas w całości tekst odpowiedzi
Jarosława Krawczyka stanowi tyleż bezpośrednią reakcję na głos konkretnego
oponenta, co dobitne podsumowanie całego spotkania seminaryjnego.
Oprać. Piotr Kosiewski
(Lublin)
SEMINARIUM „MATEJKO I HISTORIA”
niom i nadziejom - niemal wyłącznie na twórczość Matejki. Więcej nawet:
można powiedzieć, że ostatecznie spotkanie zostało zdominowane przez rozwa-
żania dotyczące książki Jarosława Krawczyka. Wykorzystując obecność autora,
skupiono się na wypunktowaniu pytań i zarzutów, które pojawiają się po lektu-
rze tej cennej publikacji. Wątpliwości budziła możliwość zastosowania propono-
wanej przez Krawczyka metody do interpretacji pominiętych przezeń dzieł
Matejki. W krótkim tekście swoje obawy co do skuteczności tego sposobu
„czytania” obrazów Matejki wyraził Juliusz Gałkowski. W swoim wystąpieniu
stwierdził, że metoda ta przynosi oczekiwane efekty tylko w przypadku wielko-
formatowych kompozycji artysty, należących do „wielkiego cyklu” (i tylko
wybranych -- jak wcześniej wymienione). Aby ten sąd sprawdzić, trzeba odpo-
wiedzieć na pytanie, czy zastosowany przez Matejkę sposób opowiadania,
wytwarzający napięcie między centrum obrazu a jego peryferiami, daje się
dostrzec w innych dziełach malarza niż te, którym swoją uwagę poświęcił
Jarosław Krawczyk. A jak rzecz ma się u pozostałych artystów tego czasu?
Rozważając w toku dyskusji możliwe odpowiedzi na tak postawione pytanie,
Dorota Kudelska zasugerowała, że korzyści mogłaby przynieść analiza listy
tematów zadawanych przez Matejkę swoim uczniom. Autor „największego
obrazu” pozostał bohaterem obrad konsekwentnie do końca dnia, kiedy to luźne
uwagi na temat postrzegania jego dokonań przez Wilhelma Feldmana (tutaj
występującego w roli historyka literatury polskiej) przypomniała Małgorzata
Kitowska-Łysiak.
Drugiego dnia spotkanie rozpoczął Henryk Sloczyński, mówiąc o związkach
Matejki z Józefem Szujskim i szkołą krakowską. W swoim referacie Smutek
pokutników (O poglądach historycznych Matejki i Szujskiego), który zamieścili-
śmy na poprzednich stronach, autor przedstawił swoje zarzuty wobec sposobu
interpretowania przez Jarosława Krawczyka „wielkiego cyklu” Matejkowskiego.
Słoczyński nie zgodził się z tezą mówiącą o reprezentatywności treści dzieła
otwierającego (Kazanie Skargi) i zamykającego (Konstytucja 3 maja) „wielki
cykl” dla jego całości, a tym samym sprzeciwił się wysuwaniu na pierwszy plan
(w perspektywie „cyklu”) wątku pokutnego. Podjął także dyskusję ze sposobem
przedstawienia przez Krawczyka sylwetki Józefa Szujskiego. Zainicjowana w
ten sposób wymiana poglądów znalazła dopełnienie w wystąpieniu autora
kontrowersyjnej książki, zatytułowanym Bez włosiennicy i skierowanym głównie
do Henryka Słoczyńskiego. Przytoczony przez nas w całości tekst odpowiedzi
Jarosława Krawczyka stanowi tyleż bezpośrednią reakcję na głos konkretnego
oponenta, co dobitne podsumowanie całego spotkania seminaryjnego.
Oprać. Piotr Kosiewski
(Lublin)