DOI article:
Okoń, Waldemar: Ikonografia Tadeusza Kościuszki - wybrane zagadnienia
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.27409#0101
IKONOGRAFIA TADEUSZA KOŚCIUSZKI - WYBRANE ZAGADNIENIA
99
12. Tadeusz Kościuszko, miedzioryt punktowany P. Fiesingera
wg rys. G. Tauberta (na podstawie obrazu J. Grassiego). Repr.
wg: G u m o w s k i, dz. cyt., tab!. 22.
opisy znajdujemy i u Żeromskiego - mógł również dotykać mniej ciemnych
stron duszy zbiorowej, opierając się na ponadczasowych symbolach, które
jednak nie zawsze rozumiano lub które cokolwiek opacznie odczytywano.
Nagrobek z Solurze, wyraźnie wzorowany na projektowanym przez Goethego
Ołtarzu Pomyślnego Losu, S. Bełza interpretował w ten sposób, iż „kula na
kamiennym bloku [...] symbolizuje kulę świata całego, mówi światu, czem był
Kościuszko. Że walczył nie o wolność skrawka jedynie ziemi całej, podkopywał
gmach gwałtu i przemocy nie w jednym jedynie jej miejscu, ale umiłowawszy
tę wolność nad życie, szedł w jej obronie wszędzie, na najdalsze ziemi krańce,
gdzie despoci kopali jej grób”44, podczas gdy tak naprawdę Goethemu i jego
naśladowcom chodziło o ukazanie „wieczyście toczącej się kuli niespokojnych
44
B e ł z a, dz. cyt., s. 28.
99
12. Tadeusz Kościuszko, miedzioryt punktowany P. Fiesingera
wg rys. G. Tauberta (na podstawie obrazu J. Grassiego). Repr.
wg: G u m o w s k i, dz. cyt., tab!. 22.
opisy znajdujemy i u Żeromskiego - mógł również dotykać mniej ciemnych
stron duszy zbiorowej, opierając się na ponadczasowych symbolach, które
jednak nie zawsze rozumiano lub które cokolwiek opacznie odczytywano.
Nagrobek z Solurze, wyraźnie wzorowany na projektowanym przez Goethego
Ołtarzu Pomyślnego Losu, S. Bełza interpretował w ten sposób, iż „kula na
kamiennym bloku [...] symbolizuje kulę świata całego, mówi światu, czem był
Kościuszko. Że walczył nie o wolność skrawka jedynie ziemi całej, podkopywał
gmach gwałtu i przemocy nie w jednym jedynie jej miejscu, ale umiłowawszy
tę wolność nad życie, szedł w jej obronie wszędzie, na najdalsze ziemi krańce,
gdzie despoci kopali jej grób”44, podczas gdy tak naprawdę Goethemu i jego
naśladowcom chodziło o ukazanie „wieczyście toczącej się kuli niespokojnych
44
B e ł z a, dz. cyt., s. 28.