172
SPRAWOZDANIA I RECENZJE
sakralne, typowe dla epoki, w jakiej powstawały, posłużyły za wzór innym budowni-
czym litewskim.
Ostatnie chwile pracowitego życia spędził Michniewicz w jednym pokoju własnego
dworku w Strebejkach. Pozostałe zajęła szkoła, a ponieważ nauczyciele i uczniowie nie
potrzebowali zgromadzonych tam - przez lata praktyki - projektów, wykresów i zdjęć
oraz notatek architekta, więc w'yrzucono je na podwórko i spalono. Szczęśliwie ocalała
biblioteka, licząca kilka tysięcy tomów. Zaopiekował się nią ksiądz z parafii w Żej-
mach, dla której Michniewicz zaprojektował i wybudował za darmo (!) w latach 1906-
-1908 okazały kościół. Gdy architekt zmarł, dzięki staraniom proboszcza pochowano
go na dziedzińcu kościelnym, ale dopiero kilka lat temu udało się postawić w tym
miejscu skromny kamienny nagrobek.
Reasumując: Sesja Sztuka i Historia była kolejną - XXXVII już - sesją zorgani-
zowaną przez Stowarzyszenie Historyków Sztuki, a dokomentujący ją tom z wygłoszo-
nymi referatami - ani lepszy, ani gorszy od poprzednich. Jednak ze względu na temat
i unoszącego się nad uczestnikami obrad ducha Mistrza Jana wzbudziła dawno nie
spotykane emocje, wywołała ożywione dyskusje, zwróciła uwagę także i na to, że obok
spraw wielkich są przecież małe, nie mniej ciekawe.
A Jan Matejko? Ciągle czeka i marzy o autorze, który podejmie się opracowania
jego twórczości z wykorzystaniem całej dostępnej literatury przedmiotu i zachowanych
źródeł.
Lechosław Lameński
Lublin
„JEJ DZIEJE NA SYBIRZE...”
Zofia Trojanowiczowa, Sybir romantyków, W oprać, materiałów
wspomnieniowych uczestniczył Jerzy Fiećko. Kraków 1992, ss. 604, ilustr.
Wydawnictwo Literackie; to samo jako wyd. 2, Poznań 1994, Wydawnictwo
„W drodze”.
Malarze przedstawiali Syberię jako bezkres, dal. Często jako białą przestrzeń, śnież-
ną pustynię, miejsce, gdzie nie ma żadnego punktu, na którym mogłoby spocząć oko
człowieka. Aleksandra Sochaczewskiego Wśród śnieżnej zamieci, tegoż Odpoczynek
uciekinierów, W drodze do katorgi, Witolda Pruszkowskiego Pochód na Sybir, Artura
Grottgera Sybir, Jacka Malczewskiego interpretacje malarskie poematu Słowackiego
Anhelli - to niektóre tylko realizacje malarskie tematu syberyjskiego. Na innej
SPRAWOZDANIA I RECENZJE
sakralne, typowe dla epoki, w jakiej powstawały, posłużyły za wzór innym budowni-
czym litewskim.
Ostatnie chwile pracowitego życia spędził Michniewicz w jednym pokoju własnego
dworku w Strebejkach. Pozostałe zajęła szkoła, a ponieważ nauczyciele i uczniowie nie
potrzebowali zgromadzonych tam - przez lata praktyki - projektów, wykresów i zdjęć
oraz notatek architekta, więc w'yrzucono je na podwórko i spalono. Szczęśliwie ocalała
biblioteka, licząca kilka tysięcy tomów. Zaopiekował się nią ksiądz z parafii w Żej-
mach, dla której Michniewicz zaprojektował i wybudował za darmo (!) w latach 1906-
-1908 okazały kościół. Gdy architekt zmarł, dzięki staraniom proboszcza pochowano
go na dziedzińcu kościelnym, ale dopiero kilka lat temu udało się postawić w tym
miejscu skromny kamienny nagrobek.
Reasumując: Sesja Sztuka i Historia była kolejną - XXXVII już - sesją zorgani-
zowaną przez Stowarzyszenie Historyków Sztuki, a dokomentujący ją tom z wygłoszo-
nymi referatami - ani lepszy, ani gorszy od poprzednich. Jednak ze względu na temat
i unoszącego się nad uczestnikami obrad ducha Mistrza Jana wzbudziła dawno nie
spotykane emocje, wywołała ożywione dyskusje, zwróciła uwagę także i na to, że obok
spraw wielkich są przecież małe, nie mniej ciekawe.
A Jan Matejko? Ciągle czeka i marzy o autorze, który podejmie się opracowania
jego twórczości z wykorzystaniem całej dostępnej literatury przedmiotu i zachowanych
źródeł.
Lechosław Lameński
Lublin
„JEJ DZIEJE NA SYBIRZE...”
Zofia Trojanowiczowa, Sybir romantyków, W oprać, materiałów
wspomnieniowych uczestniczył Jerzy Fiećko. Kraków 1992, ss. 604, ilustr.
Wydawnictwo Literackie; to samo jako wyd. 2, Poznań 1994, Wydawnictwo
„W drodze”.
Malarze przedstawiali Syberię jako bezkres, dal. Często jako białą przestrzeń, śnież-
ną pustynię, miejsce, gdzie nie ma żadnego punktu, na którym mogłoby spocząć oko
człowieka. Aleksandra Sochaczewskiego Wśród śnieżnej zamieci, tegoż Odpoczynek
uciekinierów, W drodze do katorgi, Witolda Pruszkowskiego Pochód na Sybir, Artura
Grottgera Sybir, Jacka Malczewskiego interpretacje malarskie poematu Słowackiego
Anhelli - to niektóre tylko realizacje malarskie tematu syberyjskiego. Na innej