Rocznik Historii Sztuki (14.1984)

24

JADWIGA KUCZYŃSKA

14. Laskowo, kościół fil. p.w. Najświętszego Serca Jezusa,
chrzcielnica

Odrębną grupę stanowią chrzcielnice misowe, w których strukturze występuje niska, nieco węższa
od misy podpora. Jedyną dekoracją jest motyw półwałka, jednego (Bodzęcin, Budzieszowce, Łubowo,
Parlino, Sąpolnica, Strzelewo), lub dwóch (Karsk, Lestkowo). Chrzcielnice takie są skupione na
północno-zachodnich obszarach Pomorza Zachodniego. Czas powstania chrzcielnic misowych mieści
się niewątpliwie jeszcze w okresie trwania sztuki późnoromańskiej.

Chrzcielnice kielichowe na Pomorzu należą do wyjątków. Jednym z nich jest chrzcielnica w basko-
wie (Pomorze Zachodnie — il. 14), której czaszę zdobi szereg krzyży niemal równoramiennych,
oddzielonych od siebie wertykalnymi pasami. Chrzcielnica w Laskowie przypomina swym kształtem
(cylindryczna czasza i lekko rozszerzający się ku dołowi gruby trzon) najstarsze, wczesnoromań-
skie chrzcielnice kielichowe, które występowały w Anglii i we Francji w XI w. Zbliżoną formę
posiada np. chrzcielnica w krypcie St. Eutrope w Saintes (il. 15). Chrzcielnica w Laskowie pocho-
dzić może z drugiej poł. XII w. lub z pierwszej poł. XIII w., kiedy na Pomorzu pojawiły się
wpływy z zachodniego kręgu kulturowego 1()4. Geograficzno-polityczna sytuacja Pomorza Zachodniego
stwarzała dogodne warunki do przenikania wpływów z wielu krajów Europy, w tym także z Anglii
i Francji 10-s.

1114 G. Labuda. Historyczne podstawy rozwoju sztuki Pomorza Zachoéiiego w okresie feudalizmu, [w:] Sztuka Pomorza
Zachodniego, pod red. Z. Swiechowskiego. Warszawa 1973, s. 16; Z. Krzymuska-Fafius, Pierwotna forma krucyfiksu
z Kamienia Pomorskiego, [w:] Sztuka Pomorza Zachodniego, s. 247.

105 Labuda, Historyczne podstawy rozwoju sztuki Pomorza Zachodniego____ s. 14.