Rocznik Historii Sztuki (14.1984)

54

JADWIGA KUCZYŃSKA

46. Wielgomłyny,
kościół par. p.w. św. Stanisława bpa, chrzcielnica

kościoła w Wielgomłynach — Jakuba Koniecpolskiego231. Na osobę arcybiskupa, oprócz herbu
Dębno, wskazuje występujący w dekoracji pastorał. Przyjmując, że chrzcielnicę ufundował Jakub
z Sienna, czas powstania dzieła należy odnieść do lat po 1473 r.

Warsztat, w którym powstała chrzcielnica czynny był niewątpliwie w Wielgomłynach. W nim
wykonano detale architektoniczne tamtejszego kościoła i jego wyposażenie. Zachowany portal, herby
na zewnątrz zakrystii — Pobóg i Dębno — oraz antepedium świadczą o znacznych możliwościach
tego warsztatu. Trzeba zaznaczyć, że powtarzające się motywy (tarcze herbowe, litery minuskułowe)
w wyposażeniu kościoła i w jego kamieniarce jak również na chrzcielnicy mają analogiczną formę.

W chrzcielnicach w Dobrowodzie, Lewiczynie i we Wrzosie wyraźnie zarysowuje się kształt
kielichowy. W dekoracji tych dziel zastosowano motywy będące jedną z cech charakterystycznych
wykształconych grup. I tak wszystkie one są ujęte w miejscu przewężenia sznurowym nodusem,
podobnie jak chrzcielnice sądeckie. W dwóch przypadkach (Dobrowoda, Wrzos) umieszczono na
nim tarcze herbowe. Ten rodzaj sytuowania tarcz herbowych występował najwcześniej na chrzcielnicach
sądeckich. W Dobrowodzie są one tłem dla herbów Dębno i Abdank oraz dla krzyża, hierogramu
i liter CS. Żaden z herbów nie łączy się bezpośrednio z właścicielami Dobrowody, która za czasów
Jana Długosza należała do Lganowskich herbu Pobodzic232. Herb Abdank może się odnosić do
Mikołaja, właściciela Radzanowa, wsi wchodzącej w skład parafii Dobrowoda2зз. We Wrzosie

-3> Słownik geograficzny..., t. 13, Warszawa 1893, s. 317.
-J2 Jan Długosz. Liber beneficiorum..., t. 1, s. 416.
233 Ibidem, t. 3. s. 373.