DOI Artikel:
Pawlaczyk, Mateusz: Architektura szesnastowiecznych kościołów drewnianych z terenu Wielkopolski
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14265#0109
106
MATFUSZ PAWLACZYK
1. Olobok. kośc. sukurs., 1 ćw. XVI w. - widok od pd. wsch.
Katalogu Zabytków Sztuki, ani tym bardziej niemieckich opracowań z końca ubiegłego stulecia8.
Możliwość takich badań otworzyła się dopiero w wyniku podjętej przez Instytut Sztuki PAN
w Warszawie akcji postulującej wykonanie dokumentacji naukowych drewnianych kościołów w Polsce9.
Badania te w pierwszej kolejności prowadzone były pod kątem obiektów najstarszych. W Małopolsce
i na Śląsku dotyczyły kościołów z XV i XVI wieku, w Wielkopolsce z XVI i początków XVII.
Polegały na szczegółowej inwentaryzacji uzupełnionej analizą konstrukcji i kwerendą archiwalną.
Ponieważ nie we wszystkich obiektach poszczególne metody badawcze uzyskały takie same proporcje,
należy im się kilka słów wyjaśnienia. W wielu wypadkach analiza źródeł archiwalnych okazała się
jedyną drogą do precyzyjnego datowania obiektów, zwłaszcza tam, gdzie zachowane przekazy były na
tyle dokładne i liczne, że na ich podstawie uchwycić można było niemal wszystkie prace restaura-
cyjne, nie mówiąc już o większych przebudowachNiekiedy pomocne okazywały się również
s J. Kohte. Verzeichnis der Kunst denkmaler der Provinz Posen, t. 1-4. Berlin 1898; E. Wiggert. L. Вurgemeister.
Die Holzkiraben und Holztûrme der preussische Osiprovinz, Berlin 1905.
4 Badania IS PAN były sygnalizowane: R. Brykowski, Z prac Instytutu Sztuki PAN nad dokumentacją drewnianej
architektury sakralnej w Polsce (I). ..Ochrona Zabytków". R. 25: 1968. z. 4. s. 51-58; tenże. Z prac ... (II). Przykład
luisla do kartoteki problemowej. ..Biuletyn Historii Sztuki". R. 31: 1969. nr 3. s. 322- 331: oraz tenże. Drewniana
architektura koście/na w Małopolsce XV wieku. . Studia z historii sztuki" pod red. W. Jaworskiej. S. Mossakowskiego.
J. Pietrusińskiego, Ossolineum 1981. ostatnio opublikowano pierwsze rezultaty tych badań: Inwentarz drewnianej architek-
tury sakralnej w Polsce. Z. la. Kościoły w Małopolsce XV wieku (Mogiła. Olbierzowice, Zborówek), oprać. R. Brykowski.
..Źródła do dziejów sztuki polskiej", pod red. R. Brykowskiego. J. Lileyki. t. XIX, Ossolineum 1983. vV latach 1972— 1977
badaniami objęto również teren Wielkopolski, wykonując na zlecenie IS PAN dwadzieścia pięć inwentaryzacji drewnianych
kościołów z XVI i pocz. XVII w. prace wykona) autor niniejszego artykułu: część z tych materiałów znajduje się
obecnie w druku: Inwentarz____ j,w„ Z. 4 a. Kościoły w Wielkopolsce XVI wieku {Blizanów. Dolsk. Domaehowo. Graboszewo.
Kłodawa. Koźmin. Nowa Wieś Królewska. O/obok. Wierzbica), oprać. M. Pawlaczyk. ..Źródła do dziejów sztuki polskiej",
pod red. R. Brykowskiego. J. Lileyki. t. XIX.
111 Najważniejszymi przekazami źródłowymi są zespoły akt wizytacyjnych przechowywane w Archiwum Archidiecezjalnym
MATFUSZ PAWLACZYK
1. Olobok. kośc. sukurs., 1 ćw. XVI w. - widok od pd. wsch.
Katalogu Zabytków Sztuki, ani tym bardziej niemieckich opracowań z końca ubiegłego stulecia8.
Możliwość takich badań otworzyła się dopiero w wyniku podjętej przez Instytut Sztuki PAN
w Warszawie akcji postulującej wykonanie dokumentacji naukowych drewnianych kościołów w Polsce9.
Badania te w pierwszej kolejności prowadzone były pod kątem obiektów najstarszych. W Małopolsce
i na Śląsku dotyczyły kościołów z XV i XVI wieku, w Wielkopolsce z XVI i początków XVII.
Polegały na szczegółowej inwentaryzacji uzupełnionej analizą konstrukcji i kwerendą archiwalną.
Ponieważ nie we wszystkich obiektach poszczególne metody badawcze uzyskały takie same proporcje,
należy im się kilka słów wyjaśnienia. W wielu wypadkach analiza źródeł archiwalnych okazała się
jedyną drogą do precyzyjnego datowania obiektów, zwłaszcza tam, gdzie zachowane przekazy były na
tyle dokładne i liczne, że na ich podstawie uchwycić można było niemal wszystkie prace restaura-
cyjne, nie mówiąc już o większych przebudowachNiekiedy pomocne okazywały się również
s J. Kohte. Verzeichnis der Kunst denkmaler der Provinz Posen, t. 1-4. Berlin 1898; E. Wiggert. L. Вurgemeister.
Die Holzkiraben und Holztûrme der preussische Osiprovinz, Berlin 1905.
4 Badania IS PAN były sygnalizowane: R. Brykowski, Z prac Instytutu Sztuki PAN nad dokumentacją drewnianej
architektury sakralnej w Polsce (I). ..Ochrona Zabytków". R. 25: 1968. z. 4. s. 51-58; tenże. Z prac ... (II). Przykład
luisla do kartoteki problemowej. ..Biuletyn Historii Sztuki". R. 31: 1969. nr 3. s. 322- 331: oraz tenże. Drewniana
architektura koście/na w Małopolsce XV wieku. . Studia z historii sztuki" pod red. W. Jaworskiej. S. Mossakowskiego.
J. Pietrusińskiego, Ossolineum 1981. ostatnio opublikowano pierwsze rezultaty tych badań: Inwentarz drewnianej architek-
tury sakralnej w Polsce. Z. la. Kościoły w Małopolsce XV wieku (Mogiła. Olbierzowice, Zborówek), oprać. R. Brykowski.
..Źródła do dziejów sztuki polskiej", pod red. R. Brykowskiego. J. Lileyki. t. XIX, Ossolineum 1983. vV latach 1972— 1977
badaniami objęto również teren Wielkopolski, wykonując na zlecenie IS PAN dwadzieścia pięć inwentaryzacji drewnianych
kościołów z XVI i pocz. XVII w. prace wykona) autor niniejszego artykułu: część z tych materiałów znajduje się
obecnie w druku: Inwentarz____ j,w„ Z. 4 a. Kościoły w Wielkopolsce XVI wieku {Blizanów. Dolsk. Domaehowo. Graboszewo.
Kłodawa. Koźmin. Nowa Wieś Królewska. O/obok. Wierzbica), oprać. M. Pawlaczyk. ..Źródła do dziejów sztuki polskiej",
pod red. R. Brykowskiego. J. Lileyki. t. XIX.
111 Najważniejszymi przekazami źródłowymi są zespoły akt wizytacyjnych przechowywane w Archiwum Archidiecezjalnym