DOI Artikel:
Pawlaczyk, Mateusz: Architektura szesnastowiecznych kościołów drewnianych z terenu Wielkopolski
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14265#0130
ARCHITEKTURA SZI SNASTOWH CZNYCH KOŚCIOŁÓW DREWNIANYCH Л II LKOPOLSKI
127
23. Grębanin. kośc. paraf.. 1615 r. - obramienie okna pd. w prezbiterium
znany jest jeden odosobniony przykład takiego rozwiązania (Nowa Wieś Królewska — ok. 1550-80 г.),
tłumaczący się prawdopodobnie importem warsztatu budowlanego z Małopolski, jako że wieś była kró-
lewszczyzną. a kościół fundacją monarchy 4\ Podobne rozwiązania, choć także odosobnione, występują
również na innych terenach, np. w Boguszycach z 1558 r. (d. pow. rawsko-mazowiecki) i Ja-
nisławicach z ok. 1500 r. (d. pow. skierniewicki)44; są one jednak w szczegółach różne od typu
małopolskiego, a ze względu na konstrukcję podokapowych wsporników zbliżone do kościołów
wielkopolskich. Drewniane kościoły z terenu Śląska nie są jeszcze pod tym kątem wystarczająco
znane. Choć dominuje - jak się wydaje - typ dwukalenicowy. to być może w trakcie szczegółowych
badań okaże się, iż dla tego regionu charakterystyczne będzie pochodne od poprzednich rozwiązanie
bryły z dachem również jednokalenicowym, lecz o innym kącie nachylenia połaci nad nawą względem
prezbiterium. Sugestia taka rysuje się już przy wstępnym rozpoznaniu materiału zabytkowego.
Wymienić tu można następujące przykłady: kościoły w Księżym Lesie z 1494r. (d. pow. gliwicki),
Czarnowąsach z 1687 r. (d. pow. opolski). Jedłowniku z 1. poł. XVII w. (d. pow. wodzisławski),
Łaziskach z 1579 r. (d. pow. wodzisławski). Komorznie z 1623 r. (d. pow. kluczborski). Rzepcach
z 1751 г.? (d. pow. prudnicki) i z Kędzierzyna z XVI w. (obecnie przeniesiony do Wrocławia)45.
Natomiast w Wielkopolsce takie rozwiązanie znane jest z dwóch odosobnionych realizacji z po-
łudniowych części dawnego województwa: w Domachowie z 1568 r. (d. pow. gostyński) i Blizanowie
z 1532 r. (d. pow. kaliski) *.
M. Pawlaczyk. Nowa Wieś Królewska - kościół parafialny, maszynopis 1974. hasło do kartoteki problemowej
w zbiorach IS PAN o Warszawie.
''" Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. 2. z. 9 Pow. rawsko-mazowiecki. oprać. B. Kopydlowski. Warszawa 1953.
s. 2-3. tit>. 9. 10; op. cit.. z. II Pow. skierniewicki, oprać. F. Sarna i T. Sulerzyska. Warszawa 1953. s. 5-6. fig. 7. 8.
4? M at u szcza k. Z dziejów ____ s. 153: tenże. Kościoły ____ s. 18.
* M. Pawlaczyk. Domachowo - kościół parafialny, (maszynopis). 1974: Blizanów — kościół parafialny, maszynopis 1975.
hasła do kartoteki problemowej w zbiorach IS PAN w Warszawie.
127
23. Grębanin. kośc. paraf.. 1615 r. - obramienie okna pd. w prezbiterium
znany jest jeden odosobniony przykład takiego rozwiązania (Nowa Wieś Królewska — ok. 1550-80 г.),
tłumaczący się prawdopodobnie importem warsztatu budowlanego z Małopolski, jako że wieś była kró-
lewszczyzną. a kościół fundacją monarchy 4\ Podobne rozwiązania, choć także odosobnione, występują
również na innych terenach, np. w Boguszycach z 1558 r. (d. pow. rawsko-mazowiecki) i Ja-
nisławicach z ok. 1500 r. (d. pow. skierniewicki)44; są one jednak w szczegółach różne od typu
małopolskiego, a ze względu na konstrukcję podokapowych wsporników zbliżone do kościołów
wielkopolskich. Drewniane kościoły z terenu Śląska nie są jeszcze pod tym kątem wystarczająco
znane. Choć dominuje - jak się wydaje - typ dwukalenicowy. to być może w trakcie szczegółowych
badań okaże się, iż dla tego regionu charakterystyczne będzie pochodne od poprzednich rozwiązanie
bryły z dachem również jednokalenicowym, lecz o innym kącie nachylenia połaci nad nawą względem
prezbiterium. Sugestia taka rysuje się już przy wstępnym rozpoznaniu materiału zabytkowego.
Wymienić tu można następujące przykłady: kościoły w Księżym Lesie z 1494r. (d. pow. gliwicki),
Czarnowąsach z 1687 r. (d. pow. opolski). Jedłowniku z 1. poł. XVII w. (d. pow. wodzisławski),
Łaziskach z 1579 r. (d. pow. wodzisławski). Komorznie z 1623 r. (d. pow. kluczborski). Rzepcach
z 1751 г.? (d. pow. prudnicki) i z Kędzierzyna z XVI w. (obecnie przeniesiony do Wrocławia)45.
Natomiast w Wielkopolsce takie rozwiązanie znane jest z dwóch odosobnionych realizacji z po-
łudniowych części dawnego województwa: w Domachowie z 1568 r. (d. pow. gostyński) i Blizanowie
z 1532 r. (d. pow. kaliski) *.
M. Pawlaczyk. Nowa Wieś Królewska - kościół parafialny, maszynopis 1974. hasło do kartoteki problemowej
w zbiorach IS PAN o Warszawie.
''" Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. 2. z. 9 Pow. rawsko-mazowiecki. oprać. B. Kopydlowski. Warszawa 1953.
s. 2-3. tit>. 9. 10; op. cit.. z. II Pow. skierniewicki, oprać. F. Sarna i T. Sulerzyska. Warszawa 1953. s. 5-6. fig. 7. 8.
4? M at u szcza k. Z dziejów ____ s. 153: tenże. Kościoły ____ s. 18.
* M. Pawlaczyk. Domachowo - kościół parafialny, (maszynopis). 1974: Blizanów — kościół parafialny, maszynopis 1975.
hasła do kartoteki problemowej w zbiorach IS PAN w Warszawie.