DOI Artikel:
Chrościcki, Juliusz A.: Rex et Regnum Poloniae: Z dziejów propagandy w sztuce Wazów
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14265#0153
150
JULIUSZ A CHROŚCICM
3. J. Briickner,
Wierności. Pierwsza powinność królewska: drzeworyt
Sarnicki osobno omawia przedstawione przez drzeworytnika: Koronę, Jabłko, Miecz i Berło. Księgę
pierwszą rozpoczyna wyobrażenie Bolesława Chrobrego, a w tekście znajduje się obraz Korony
suwerena polskiego, na poduszce podtrzymywanej na welum przez anioły,.z inskrypcją „WIERNOŚĆ".
Niżej napis: „FIDEM SERVAVI: IN RELIQUO, REPOSITA EST MIHI CORONA. PIERWSZA
POWINNOŚĆ KRÓLEWSKA, Albo Artykuł przysięgi jego. Wiersze jego polecają rząd Seymowy,
Prawa Koronne, Wolności, rozdawanie urzędów, Starostw, е1с."-я4
W księdze drugiej nad przedstawieniem jabłka napis „JEDNOŚĆ, POKÓJ, ZGODA", a poniżej
wyjaśnienie „Druga powinność królewska: Poddanych [...] do jedności zganiać"?5.
Trzecia księga rozpoczynała się przedstawieniem aniołów trzymających nagi miecz z napisem: 4
„OBRONA". Poniżej „TRZECIA POWINNOŚĆ [...] Poddanych [...] bronić, radą, у bronią [...]"
W księdze czwartej nad przedstawieniem berła był napis „SPRAWIEDLIWOŚĆ". Poniżej „Czwarta
powinność królewska [...] Sprawiedliwość czynić sam i innych od ukrzywdzenia powściągać"
Szczególnie istotne wydaje się, że obowiązki króla wynikające z „Ordo coronandi" potwierdzone
przez elekta przysięgami artykułów henrycjańskich, przypomniane zostały wkrótce po sejmie inkwizycyj-
nym -W. Sarnicki jako wydawca praw koronnych systematyzuje ówczesne normy prawne wedle
hierarchii organów sprawowanej władzy, a więc za księgami „o powinnościach królewskich" umiesz-
;J Ibidem, s. 7. Porównaj dekorację kościoła zamkowego we Fredenksborgu z regaliami wkomponowanymi w obszerny
program treściowy.
■,? Sarnicki, Statuta y metrika. s. 109.
* Ibidem, s. 122.
•» Ibidem, s. 137.
■,f! S. Kutrzeba. Ordo coronandi regis Poloniae. „Archiwum Komisyi Historycznej UA w Krakowie". I I, 1910, passim
i nadbitka.
W K. Lepszy. Rzeczypospolita Polska w dobie sejmu inkwizycyjnego ( 1589 1592). Kraków 1939. passim.
JULIUSZ A CHROŚCICM
3. J. Briickner,
Wierności. Pierwsza powinność królewska: drzeworyt
Sarnicki osobno omawia przedstawione przez drzeworytnika: Koronę, Jabłko, Miecz i Berło. Księgę
pierwszą rozpoczyna wyobrażenie Bolesława Chrobrego, a w tekście znajduje się obraz Korony
suwerena polskiego, na poduszce podtrzymywanej na welum przez anioły,.z inskrypcją „WIERNOŚĆ".
Niżej napis: „FIDEM SERVAVI: IN RELIQUO, REPOSITA EST MIHI CORONA. PIERWSZA
POWINNOŚĆ KRÓLEWSKA, Albo Artykuł przysięgi jego. Wiersze jego polecają rząd Seymowy,
Prawa Koronne, Wolności, rozdawanie urzędów, Starostw, е1с."-я4
W księdze drugiej nad przedstawieniem jabłka napis „JEDNOŚĆ, POKÓJ, ZGODA", a poniżej
wyjaśnienie „Druga powinność królewska: Poddanych [...] do jedności zganiać"?5.
Trzecia księga rozpoczynała się przedstawieniem aniołów trzymających nagi miecz z napisem: 4
„OBRONA". Poniżej „TRZECIA POWINNOŚĆ [...] Poddanych [...] bronić, radą, у bronią [...]"
W księdze czwartej nad przedstawieniem berła był napis „SPRAWIEDLIWOŚĆ". Poniżej „Czwarta
powinność królewska [...] Sprawiedliwość czynić sam i innych od ukrzywdzenia powściągać"
Szczególnie istotne wydaje się, że obowiązki króla wynikające z „Ordo coronandi" potwierdzone
przez elekta przysięgami artykułów henrycjańskich, przypomniane zostały wkrótce po sejmie inkwizycyj-
nym -W. Sarnicki jako wydawca praw koronnych systematyzuje ówczesne normy prawne wedle
hierarchii organów sprawowanej władzy, a więc za księgami „o powinnościach królewskich" umiesz-
;J Ibidem, s. 7. Porównaj dekorację kościoła zamkowego we Fredenksborgu z regaliami wkomponowanymi w obszerny
program treściowy.
■,? Sarnicki, Statuta y metrika. s. 109.
* Ibidem, s. 122.
•» Ibidem, s. 137.
■,f! S. Kutrzeba. Ordo coronandi regis Poloniae. „Archiwum Komisyi Historycznej UA w Krakowie". I I, 1910, passim
i nadbitka.
W K. Lepszy. Rzeczypospolita Polska w dobie sejmu inkwizycyjnego ( 1589 1592). Kraków 1939. passim.