Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Rocznik Historii Sztuki — 14.1984

DOI Artikel:
Chrościcki, Juliusz A.: Rex et Regnum Poloniae: Z dziejów propagandy w sztuce Wazów
DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.14265#0156
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
RFX ET RFGNUM POLONIAf

153

5. .1. Bruckner. 6. Nieznany artysta.

Bolesław Chrobry, pierwszy król polski: Portret Stefana Batorego na majestacie

drzeworyt juko suwerennego monarchy,

wg drzeworytu odwracającego
koncepcję malarską

monarchy4'' należy wymienić portret króla stojącego w zbroi i w kapie50 i najbardziej reprezen-
tacyjny portret Zygmunta III Wazy. siedzącego na tronie w stroju koronacyjnym z berłem („sceptrum")
w lewej ręce i jabłkiem („pommum") w prawej, ze zbiorów monachijskich51, będący powtórzeniem
portretu Stefana Batorego na majestacie52. W ikonografii Władysława IV55 i Jana Kazimierza54
odnajdziemy analogiczne kompozycje. Strój królewski „modo sacerdotis"55 używany podczas koro-
nacji56, a także podczas uroczystości homagialnych57. wiernie był odtwarzany przez malarzy czy
grafików.

Równie istotne, jak portrety monarchów w stroju koronacyjnym siedzących na majestacie, wydają
się portrety konne jako wodzów triumfujących, które do poł. XVII w. wydawały się w Polsce

Miodońska. Re.\ regum. passim.
511 Znany z drzeworytu. Sarnecki. Statutu y metrika. s. 880.

?l Opis stroju koronacyjnego zamieszcza S. Reszka. Diarium 1583 I5H9. edidit J. Czubek. Kraków 1915. s. 180.
O portrecie pisałem ostatnio Rubensowskie portrety Wazów [w:] Rubens, Niderlandy i Polsku. Materiały sesji naukowej bódź
25 - 26 lutego 1977. Muzeum Sztuki w ImózL Łódź 1978. s. 47 п.. il. 13.

S. Komornicki. Essai d'une iconographie du roi Etienne Batory [w:] Etienne Batory, roi de Pologne, prince de
Transylvanie. Kraków 1935. il. 24. Drzeworyt wtórnie użyty w edycji В w druku Sigismundi Tertii electi ... Cracovium
ingressus. Cracoviae 1587. O innych edycjach bez ilustracji zob. K. Zawadzki. Gazety ulotne polskie i Polski dotyczące
XVI- XVIII wieku. Bibliografia, t. 1. 1514 1661. Wrocław 1977. il. 205 i 216. Jest to portret, na którym król Stefan Batory,
jak cesarz, trzyma berło w lewej, a jabłko w prawej ręce. Kompozycja obrazu na drzeworycie jest odwrócona, o czym
świadczą herby w tle baldachimu. Por. Miodońska. Re\ regum. s. 193.

Zob. Sztuka dworu Wazów w Polsce. Wystawa w Zamku Królewskim na Wawelu. Maj czerwiec 1976. Katalog.
Kraków 1976. nr kat. 138.

M Ibidem, nr kat. 222.

55 Miodońska. Re\ regum. s. 143 n.

?'> Tekst ..ordo coronandi" z 1434 r. obowiązywał jeszcze za Wazów. Kutrzeba. Ordo coronandi. s. 174 n.
57 Zawadzki. Gazety, nr 9: Miodońska. Re\ regum. s. 145.

20 - Rocznik Historii... L XIV
 
Annotationen