DOI Artikel:
Dobrzeniecki, Tadeusz: Maiestas Domini w zabytkach polskich i obcych z Polską związanych: [3]
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19581#0186
120. Thuret (Auvergne), tympanon, wg Evans, Cluniac Art, jw.
III kościoła w Cluny (il. 123). Reliefowi ponad wejściem odpowiadało podobne malowidło
Maiestas Domini w absydzie (il. 124)509. Ta korelacja przedstawień z absydy i tympanonu
często występuje w bizantyjskiej sztuce, zaś na Zachodzie jest rzadka i tylko w Cluny można ją
stwierdzić w sposób pewny, chociaż jedynie za pomocą rysunkowych przekazów. Rzeźbiarskie
opracowanie tematu było bezpośrednio zależne od malarskiego, a przyczyną tej zależności mogła
być idea powiązania portalu z absydą. Tympanon z Cluny nie zachował się, ale na podstawie
fragmentów odnalezionych przez prof. Conanta i litografii można określić jego pierwotny
wygląd510. Mandorlę z tronującym Chrystusem trzymali czterej aniołowie, dwaj zwróceni do
siebie klęczeli na podstawie tympanonu, pozostali unosili się z boku mandorli i kierowali głowy
na zewnątrz. Pomiędzy tymi dwiema parami aniołów ciągnęła się poziomo przez tympanon
wstęga z obłoków, ponad i pod wstęgą znajdowały się symbole ewangelistów. Byk i lew stali
zwróceni plecami do siebie i spoglądali odwróconymi głowami w stronę Chrystusa, wyżej unosili
się anioł i orzeł. Nadproże miało bogate figuralne przedstawienia związane ze Zmartwychwsta-
niem i Wniebowstąpieniem Chrystusa; układ scen i figur nie daje się ustalić. Tympanon z kościo-
509 J. E v a n s, The Romanesąue Architecture of the Order of Cluny. Cambridge 1938, il. 104 (rekonstrukcja
prezbiterium bazyliki przez K. J. Conanta).
510 K. J. C o n a n t, The Third Church at Cluny, [w:] Medieval Studies, jw., II, s. 327—357.
182
III kościoła w Cluny (il. 123). Reliefowi ponad wejściem odpowiadało podobne malowidło
Maiestas Domini w absydzie (il. 124)509. Ta korelacja przedstawień z absydy i tympanonu
często występuje w bizantyjskiej sztuce, zaś na Zachodzie jest rzadka i tylko w Cluny można ją
stwierdzić w sposób pewny, chociaż jedynie za pomocą rysunkowych przekazów. Rzeźbiarskie
opracowanie tematu było bezpośrednio zależne od malarskiego, a przyczyną tej zależności mogła
być idea powiązania portalu z absydą. Tympanon z Cluny nie zachował się, ale na podstawie
fragmentów odnalezionych przez prof. Conanta i litografii można określić jego pierwotny
wygląd510. Mandorlę z tronującym Chrystusem trzymali czterej aniołowie, dwaj zwróceni do
siebie klęczeli na podstawie tympanonu, pozostali unosili się z boku mandorli i kierowali głowy
na zewnątrz. Pomiędzy tymi dwiema parami aniołów ciągnęła się poziomo przez tympanon
wstęga z obłoków, ponad i pod wstęgą znajdowały się symbole ewangelistów. Byk i lew stali
zwróceni plecami do siebie i spoglądali odwróconymi głowami w stronę Chrystusa, wyżej unosili
się anioł i orzeł. Nadproże miało bogate figuralne przedstawienia związane ze Zmartwychwsta-
niem i Wniebowstąpieniem Chrystusa; układ scen i figur nie daje się ustalić. Tympanon z kościo-
509 J. E v a n s, The Romanesąue Architecture of the Order of Cluny. Cambridge 1938, il. 104 (rekonstrukcja
prezbiterium bazyliki przez K. J. Conanta).
510 K. J. C o n a n t, The Third Church at Cluny, [w:] Medieval Studies, jw., II, s. 327—357.
182