DOI Artikel:
Ruszczyc, Janina: Podkomorzowie Wielcy Koronni
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19581#0331
Janina Ruszczycówna
PODKOMORZOWIE WIELCY KORONNI
P
rzed kilku laty ukazała się w prasie angielskiej krótka informacja o interesującym polonicum
'— portrecie, który w nie określonym bliżej czasie i okolicznościach znalazł się na wyspach bry-
tyjskich1. Wzmiankę tę rozszerzono podając sygnaturę artysty, rzekomo umieszczoną na liście
trzymanym przez portretowanego: Pietr Dankers fecit Aetatis SVAE 44 Anno 1638. Towarzy-
szyło jej także zdjęcie portretu (ii. 1).
W 1971 roku usłyszeliśmy powtórnie o tym obrazie, gdy jako portret Jerzego Ossolińskiego
został wystawiony na sprzedaż na aukcji w Dublinie2. Dalsze jego losy nie są chwilowo znane,
ale dzieło to jako przykład sztuki uprawianej w Polsce w XVII wieku i należące do polskiej
ikonografii przyciąga naszą uwagę, wymaga zastanowienia się nad nim i weryfikacji oznaczeń.
0 ile przy bliższym zbadaniu potwierdzi się autentyczność sygnatury, trzeba będzie wpro-
wadzić pewne poprawki do życiorysu artysty, a zwłaszcza skorygować datę jego urodzin i termin
Przybycia do Polski. Dotąd przyjmowano bowiem, że Danckers urodził się w Amsterdamie
w 1605 lub 1583 roku, a przybył do Polski w 1640 roku3. Ponieważ jednak według wyżej cyto-
wanej sygnatury liczył on sobie w 1638 roku 44 lata życia, więc datą jego urodzin powinien być
fok 1594. Musiał też artysta przybyć do Polski przed 1640 rokiem, aby w 1638 namalować,
1 Country Life, 1964.
^ List p. Antoniego Maryanowskiego zam. w Montrealu w Kanadzie do prof. Stanisława Lorentza dat.
V 1971 r. zawiera informację o mającej nastąpić wkrótce w Dublinie, zgodnie z anonsem w prasie miejscowej,
aukcji dzieł sztuki oraz dane dostarczone mu przez ówczesnego właściciela tego portretu: „The size of portrait
canvas) 1'48" x 37". I am not an expert, but I can see no signs overpainting." podpisane C. I. Cayley.
Z. Batowski, [w:] Polski słownik biograficzny. IV, 1938, s. 401, Danckers de Rij podając datę uro-
enia malarza 1605 przypomina hipotetycznie: „lub 1583?"; tenże autor o przyjeździe do Polski: „przypusz-
czalnie od r. 1640 znalazł się w Polsce"; A. Ryszkiewicz, [w:] tM. Walicki, W. Tomkiewicz
*.wstęp), Malarstwo polskie. Manieryzm barok. Warszawa 1971, s. 353 przyjmuje datę ur. 1605 i ustosunkowuje
się krytycznie do pochodzącej z XVIII w. informacji o urodzeniu artysty w 1583 r.; tenże o przyjeździe do Polski:
" • r. 1640, lub nieco wcześniej"; Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, t. II (w druku)
Podaje daty życia 1605—1661 i datę przybycia do Polski 1640.
327
PODKOMORZOWIE WIELCY KORONNI
P
rzed kilku laty ukazała się w prasie angielskiej krótka informacja o interesującym polonicum
'— portrecie, który w nie określonym bliżej czasie i okolicznościach znalazł się na wyspach bry-
tyjskich1. Wzmiankę tę rozszerzono podając sygnaturę artysty, rzekomo umieszczoną na liście
trzymanym przez portretowanego: Pietr Dankers fecit Aetatis SVAE 44 Anno 1638. Towarzy-
szyło jej także zdjęcie portretu (ii. 1).
W 1971 roku usłyszeliśmy powtórnie o tym obrazie, gdy jako portret Jerzego Ossolińskiego
został wystawiony na sprzedaż na aukcji w Dublinie2. Dalsze jego losy nie są chwilowo znane,
ale dzieło to jako przykład sztuki uprawianej w Polsce w XVII wieku i należące do polskiej
ikonografii przyciąga naszą uwagę, wymaga zastanowienia się nad nim i weryfikacji oznaczeń.
0 ile przy bliższym zbadaniu potwierdzi się autentyczność sygnatury, trzeba będzie wpro-
wadzić pewne poprawki do życiorysu artysty, a zwłaszcza skorygować datę jego urodzin i termin
Przybycia do Polski. Dotąd przyjmowano bowiem, że Danckers urodził się w Amsterdamie
w 1605 lub 1583 roku, a przybył do Polski w 1640 roku3. Ponieważ jednak według wyżej cyto-
wanej sygnatury liczył on sobie w 1638 roku 44 lata życia, więc datą jego urodzin powinien być
fok 1594. Musiał też artysta przybyć do Polski przed 1640 rokiem, aby w 1638 namalować,
1 Country Life, 1964.
^ List p. Antoniego Maryanowskiego zam. w Montrealu w Kanadzie do prof. Stanisława Lorentza dat.
V 1971 r. zawiera informację o mającej nastąpić wkrótce w Dublinie, zgodnie z anonsem w prasie miejscowej,
aukcji dzieł sztuki oraz dane dostarczone mu przez ówczesnego właściciela tego portretu: „The size of portrait
canvas) 1'48" x 37". I am not an expert, but I can see no signs overpainting." podpisane C. I. Cayley.
Z. Batowski, [w:] Polski słownik biograficzny. IV, 1938, s. 401, Danckers de Rij podając datę uro-
enia malarza 1605 przypomina hipotetycznie: „lub 1583?"; tenże autor o przyjeździe do Polski: „przypusz-
czalnie od r. 1640 znalazł się w Polsce"; A. Ryszkiewicz, [w:] tM. Walicki, W. Tomkiewicz
*.wstęp), Malarstwo polskie. Manieryzm barok. Warszawa 1971, s. 353 przyjmuje datę ur. 1605 i ustosunkowuje
się krytycznie do pochodzącej z XVIII w. informacji o urodzeniu artysty w 1583 r.; tenże o przyjeździe do Polski:
" • r. 1640, lub nieco wcześniej"; Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, t. II (w druku)
Podaje daty życia 1605—1661 i datę przybycia do Polski 1640.
327