DOI Heft:
Sztuka starożytna
DOI Artikel:Dobrowolski, Witold; Muzeum Narodowe w Warszawie [Mitarb.]: Chiusińskie urny hellenistyczne w Muzeum Narodowym w Warszawie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19583#0133
143378 MN znajduje dobrą analogię w pokrywie urny z Tomba dei Cumni, przechowywanej
w Museo Civico w Chiusi86. Związek tej pokrywy ze skrzynką ozdobioną sceną walki Eteoklesa
z Polynejkesem w tym konkretnie przypadku, nie jest pewny.
Zgodnie z badaniami Thimmego typ postaci leżącej całkowicie zawiniętej w płaszcz, lecz
o pozie ożywionej pomyślanym wszechstronnie ruchem i plastycznie modelowanym ciele, rysu-
jącym się wyraźnie pod ściśle opinającą ciało tkaniną, jest szczególnie popularny w IV wyróżnio-
nej przez niego fazie, datowanej na ostatnią ćwierć II w. p.n.e.87. Jednak to stwierdzenie pozostaje
w pewnej sprzeczności z innym twierdzeniem tego samego uczonego, który ustalał popularność
sceny bratobójstwa tebańskiego, często zdobiącej urny z pokrywą tego typu na okres wcześniej-
szy, to jest na III fazę88. Zatem i w tym wypadku nadmierna precyzja datowania może zrodzić
niebezpieczeństwo błędu.
POKRYWA NR 228097 MN (il. 12, 13, 14)
Zabytek jest wymodelowany z gliny koloru czerwonawego z rzadko rozsianymi parcelkami
miki, lecz bez organicznych zanieczyszczeń. Postać jest wymodelowana ręcznie z pewnymi szcze-
gółami, takimi jak kosmyki włosów, fałdy szat wykonanymi przy pomocy drewienka.
Długość pokrywy wynosi 0,468 m; szerokość 0,23 m; wysokość 0,26 m.
Jest ona depozytem spadkobierców rzeźbiarza Antoniego Madeyskiego, który swoją kolekcję
tworzył z zakupów antykwarycznych w łatach trzydziestych we Włoszech.
Zabytek jest niepublikowany.
Stan zachowania pokrywy jest dość dobry. Ubytki: duży palec prawej nogi, brzeg poły płasz-
cza przykrywającej głowę, z dwu stron głowy na wysokości skroni, wierzch lewej dłoni, fałda
płaszcza spływająca z kolana prawej nogi. Zachowały się ślady czerwonej farby na twarzy, na
prawej nodze i lewej ręce. Poduszka, na której wsparła się zmarła, jest ozdobiona z boku szerokim,
czerwonym pasem, widocznym z prawego, krótszego boku pokrywki.
Na pokrywie wymodelowana jest wpółleżąca postać kobiety owiniętej w płaszcz, który spo-
wije ją całą z wyjątkiem twarzy, lewej dłoni i prawej stopy (il. 12). Poza, w której jest przedsta-
wiona, charakteryzuje się dość dużym złożeniem ruchu i ożywieniem. Jest ona wynikiem połącze-
nia pozycji postaci leżącej na wznak — i w tym położeniu przedstawiona jest dolna połowa
ciała i tors do wysokości klatki piersiowej — z typem postaci ucztującej na łożu. W związku
z powyższym ramiona są silnie przekręcone w lewo niemal do położenia frontalnego w stosunku
86 Thimme, jw., St Etr, t. XXV, 1957, s. 157, il. 29. Połączenie tego typu twarzy z typem postaci leżącej
płasko z dwiema poduszkami pod głową w Ipogeo delia famiglia ceicna: N o g a r a, jw., s. 59, il. 6. Por odn. 85.
87 Thimme, jw., St Etr, t. XXV, 1957, s. 93—94, 139.
88 Thimme, jw., St Etr, t. XXIII, 1954, s. 77, 86 i n., 98.
9 Rocznik Muz. Nar. t. XXI
129
w Museo Civico w Chiusi86. Związek tej pokrywy ze skrzynką ozdobioną sceną walki Eteoklesa
z Polynejkesem w tym konkretnie przypadku, nie jest pewny.
Zgodnie z badaniami Thimmego typ postaci leżącej całkowicie zawiniętej w płaszcz, lecz
o pozie ożywionej pomyślanym wszechstronnie ruchem i plastycznie modelowanym ciele, rysu-
jącym się wyraźnie pod ściśle opinającą ciało tkaniną, jest szczególnie popularny w IV wyróżnio-
nej przez niego fazie, datowanej na ostatnią ćwierć II w. p.n.e.87. Jednak to stwierdzenie pozostaje
w pewnej sprzeczności z innym twierdzeniem tego samego uczonego, który ustalał popularność
sceny bratobójstwa tebańskiego, często zdobiącej urny z pokrywą tego typu na okres wcześniej-
szy, to jest na III fazę88. Zatem i w tym wypadku nadmierna precyzja datowania może zrodzić
niebezpieczeństwo błędu.
POKRYWA NR 228097 MN (il. 12, 13, 14)
Zabytek jest wymodelowany z gliny koloru czerwonawego z rzadko rozsianymi parcelkami
miki, lecz bez organicznych zanieczyszczeń. Postać jest wymodelowana ręcznie z pewnymi szcze-
gółami, takimi jak kosmyki włosów, fałdy szat wykonanymi przy pomocy drewienka.
Długość pokrywy wynosi 0,468 m; szerokość 0,23 m; wysokość 0,26 m.
Jest ona depozytem spadkobierców rzeźbiarza Antoniego Madeyskiego, który swoją kolekcję
tworzył z zakupów antykwarycznych w łatach trzydziestych we Włoszech.
Zabytek jest niepublikowany.
Stan zachowania pokrywy jest dość dobry. Ubytki: duży palec prawej nogi, brzeg poły płasz-
cza przykrywającej głowę, z dwu stron głowy na wysokości skroni, wierzch lewej dłoni, fałda
płaszcza spływająca z kolana prawej nogi. Zachowały się ślady czerwonej farby na twarzy, na
prawej nodze i lewej ręce. Poduszka, na której wsparła się zmarła, jest ozdobiona z boku szerokim,
czerwonym pasem, widocznym z prawego, krótszego boku pokrywki.
Na pokrywie wymodelowana jest wpółleżąca postać kobiety owiniętej w płaszcz, który spo-
wije ją całą z wyjątkiem twarzy, lewej dłoni i prawej stopy (il. 12). Poza, w której jest przedsta-
wiona, charakteryzuje się dość dużym złożeniem ruchu i ożywieniem. Jest ona wynikiem połącze-
nia pozycji postaci leżącej na wznak — i w tym położeniu przedstawiona jest dolna połowa
ciała i tors do wysokości klatki piersiowej — z typem postaci ucztującej na łożu. W związku
z powyższym ramiona są silnie przekręcone w lewo niemal do położenia frontalnego w stosunku
86 Thimme, jw., St Etr, t. XXV, 1957, s. 157, il. 29. Połączenie tego typu twarzy z typem postaci leżącej
płasko z dwiema poduszkami pod głową w Ipogeo delia famiglia ceicna: N o g a r a, jw., s. 59, il. 6. Por odn. 85.
87 Thimme, jw., St Etr, t. XXV, 1957, s. 93—94, 139.
88 Thimme, jw., St Etr, t. XXIII, 1954, s. 77, 86 i n., 98.
9 Rocznik Muz. Nar. t. XXI
129