Krystyna Sarnowska-Jackowska
O ZBIORZE MALARSTWA EUROPEJSKIEGO
STANISŁAWA JACKOWSKIEGO
P
_J_ odjęcie tematu związanego z kolekcjonerstwem — próba rekonstrukcji prywatnego
zbioru malarstwa europejskiego, tworzonego w okresie międzywojennym i podczas drugiej wojny
światowej w Warszawie, nie wymaga właściwie uzasadnienia. Jest to jeszcze jedna możliwość
poznania pewnej części naszych zasobów artystycznych, które nie zostały objęte naukowym ba-
daniem, a których pełna rekonstrukcja jest często niemożliwa ze względu na brak inwentarzy
lub innych przekazów źródłowych poza fragmentarycznymi wiadomościami. W tej dziedzinie,
tak ważnej dla dziejów kultury, każdy przejaw przemyślanego kolekcjonerstwa godny jest odno-
towania1.
W okresie międzywojennym tworzenie zbioru malarstwa europejskiego nie należało w Polsce
do zjawisk częstych, nad czym ubolewał Michał Walicki przy okazji omawiania kolekcji obrazów
Jerzego Sachsa2 i stąd zainteresowanie, jakie wzbudziła kolekcja Stanisława Jackowskiego3.
Urodzony w Warszawie w 1887 r., wychował się w atmosferze żywych zainteresowań kultural-
nych, które ogniskowały się wokół osoby Bolesława Prusa, blisko spokrewnionego z rodziną
Jackowskich4. Jako student wydziału filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, uczeń Maria-
na Sokołowskiego, u którego przygotowywał rozprawę o Janie Michałowiczu z Urzędowa,
uczęszczał równocześnie do Akademii Sztuk Pięknych na wydział rzeźby, do pracowni Konstan-
tego Laszczki (il. 1). Już w tym okresie często przebywał za granicą. W czasie dłuższego pobytu
1 O kolekcjonerstwie w Polsce M. Walicki, przedmowa do J. Białostocki, M. Walicki,
Malarstwo europejskie w zbiorach polskich, wyd. II, Warszawa 1958. Tam obszerniejsza bibliografia.
2 M. Walicki, Nowa kolekcja warszawska. Arkady, maj 1938, s. 21—22.
3 Do opracowania tego zbioru zachęcił mnie prof. Andrzej Ryszkiewicz, któremu dziękuję za życzliwe zainte-
resowanie. Dr Janinie Michałkowej składam uprzejme podziękowanie za weryfikację danych dotyczących obrazów
znajdujących się w posiadaniu Muzeum Narodowego w Warszawie.
4 Por. Bolesław Prus 1847 — 1912 Kalendarz życia i twórczości, opr. K. T o k a r z ó w n a, S. F i t. War-
szawa 1969.
199
O ZBIORZE MALARSTWA EUROPEJSKIEGO
STANISŁAWA JACKOWSKIEGO
P
_J_ odjęcie tematu związanego z kolekcjonerstwem — próba rekonstrukcji prywatnego
zbioru malarstwa europejskiego, tworzonego w okresie międzywojennym i podczas drugiej wojny
światowej w Warszawie, nie wymaga właściwie uzasadnienia. Jest to jeszcze jedna możliwość
poznania pewnej części naszych zasobów artystycznych, które nie zostały objęte naukowym ba-
daniem, a których pełna rekonstrukcja jest często niemożliwa ze względu na brak inwentarzy
lub innych przekazów źródłowych poza fragmentarycznymi wiadomościami. W tej dziedzinie,
tak ważnej dla dziejów kultury, każdy przejaw przemyślanego kolekcjonerstwa godny jest odno-
towania1.
W okresie międzywojennym tworzenie zbioru malarstwa europejskiego nie należało w Polsce
do zjawisk częstych, nad czym ubolewał Michał Walicki przy okazji omawiania kolekcji obrazów
Jerzego Sachsa2 i stąd zainteresowanie, jakie wzbudziła kolekcja Stanisława Jackowskiego3.
Urodzony w Warszawie w 1887 r., wychował się w atmosferze żywych zainteresowań kultural-
nych, które ogniskowały się wokół osoby Bolesława Prusa, blisko spokrewnionego z rodziną
Jackowskich4. Jako student wydziału filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, uczeń Maria-
na Sokołowskiego, u którego przygotowywał rozprawę o Janie Michałowiczu z Urzędowa,
uczęszczał równocześnie do Akademii Sztuk Pięknych na wydział rzeźby, do pracowni Konstan-
tego Laszczki (il. 1). Już w tym okresie często przebywał za granicą. W czasie dłuższego pobytu
1 O kolekcjonerstwie w Polsce M. Walicki, przedmowa do J. Białostocki, M. Walicki,
Malarstwo europejskie w zbiorach polskich, wyd. II, Warszawa 1958. Tam obszerniejsza bibliografia.
2 M. Walicki, Nowa kolekcja warszawska. Arkady, maj 1938, s. 21—22.
3 Do opracowania tego zbioru zachęcił mnie prof. Andrzej Ryszkiewicz, któremu dziękuję za życzliwe zainte-
resowanie. Dr Janinie Michałkowej składam uprzejme podziękowanie za weryfikację danych dotyczących obrazów
znajdujących się w posiadaniu Muzeum Narodowego w Warszawie.
4 Por. Bolesław Prus 1847 — 1912 Kalendarz życia i twórczości, opr. K. T o k a r z ó w n a, S. F i t. War-
szawa 1969.
199