DOI Heft:
Starożytność
DOI Artikel:Barwik, Mirosław: Sarkofagi antropoidalne z Deir el-Medina w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19642#0040
(il. 1), jak gdyby chodziło o podkreślenie różnicy wieku obu mężczyzn. Niewykluczone jednak,
że takie zindywidualizowanie postaci żałobników jest nie tyle próbą rozróżnienia członków
rodziny zmarłej, co po prostu zwykłym zabiegiem stylistycznym.
Pod stopami (na pokrywie sarkofagu) namalowana jest para czerwonych sandałów (il. 4),
których znaczenie nie zostało dotychczas wyjaśnione.
Zachowało się niestety niewiele oryginalnych fragmentów skrzyni sarkofagu: dno wraz
z dolnymi partiami bocznych ścian pomalowanymi na biało oraz kilka fragmentów stanowią-
cych zakończenie skrzyni od strony głowy. Te ostatnie wskazują, że przy krawędzi skrzyni na
wysokości peruki biegł czerwony pas szerokości 0,04 m, poniżej którego powierzchnia skrzyni
aż do podstawy pomalowana była na czarno. Z czarno-białych fotografii wykonanych w okre-
sie przedwojennym (il. 2—4) wynika, że przy krawędzi skrzyni na całym jej obwodzie namalo-
wany był „jasny” pas, a bezpośrednio pod nim nieco szerszy pas „ciemny”. Ten „ciemny”
pas znajdował się na bokach skrzyni i pod stopami, natomiast na wysokości peruki łączył się
z „ciemną” powierzchnią (trudno z całą pewnością stwierdzić, czy o tej samej barwie co pas),
stanowiącą niejako kontynuację peruki na skrzyni. Pozostała powierzchnia skrzyni jest biała.
Poza wzmiankowanymi już fragmentami skrzyni nie zachowały się żadne inne fragmenty jej
ścian z pasami widocznymi na fotografiach przedwojennych. Wobec braku jakichkolwiek
informacji na ten temat w raportach Bernarda Bruyere’a można zatem stwierdzić w oparciu
o zachowane fragmenty skrzyni, że „jasny” pas obiegający całą skrzynię miał barwę czerwoną,
natomiast to, co zostało określone jako „kontynuacja peruki na skrzyni” — czarną. Można
tylko przypuszczać, że „ciemny” pas obiegający skrzynię był również czarny.
Zachowane partie skrzyni pozwalają stwierdzić, że od wewnątrz była ona pobielona, bez
jakichkolwiek śladów dekoracji, natomiast wewnętrzną stronę pokrywy pozostawiono w stanie
surowym.
Inskrypcje na sarkofagu
Inskrypcje rozmieszczone są w wertykalnym pasie biegnącym przez środek pokrywy oraz
pięciu pasach poprzecznych dochodzących do krawędzi pokrywy na każdym jej boku. W pasie
centralnym zapisano typową formułę ofiarną htp-di-nsw: „Ofiara, którą król daje Ozyrysowi,
panu Busiris, wielkiemu bogu, panu Abydos, aby dał on (ofiarę) prt-hrw (składającą się z)
chleba, piwa, bydła i ptactwa dla k’ [zmarłej N]”. W pasach poprzecznych pojawia się również
typowa dla inskrypcji na sarkofagach formula im’hy (lub inThyt) hr określająca akt honory-
fikacji8 w stosunku do zmarłego (lub zmarłej) w obecności różnych bóstw. W tym przypadku
bóstwami tymi są: Imseti (3), Dun-anuy (4), Ra (5), Dua[-mutef] (6), Kebehsenuf (8), Tot (9),
Horus (10) oraz Hapi (11).
Znaki namalowane są na tle żółtych pasów ograniczonych czerwoną kreską i obramowanych
szeroką niebieską linią. Pierwotnie wszystkie znaki centralnego pasa inskrypcji namalowane
36
że takie zindywidualizowanie postaci żałobników jest nie tyle próbą rozróżnienia członków
rodziny zmarłej, co po prostu zwykłym zabiegiem stylistycznym.
Pod stopami (na pokrywie sarkofagu) namalowana jest para czerwonych sandałów (il. 4),
których znaczenie nie zostało dotychczas wyjaśnione.
Zachowało się niestety niewiele oryginalnych fragmentów skrzyni sarkofagu: dno wraz
z dolnymi partiami bocznych ścian pomalowanymi na biało oraz kilka fragmentów stanowią-
cych zakończenie skrzyni od strony głowy. Te ostatnie wskazują, że przy krawędzi skrzyni na
wysokości peruki biegł czerwony pas szerokości 0,04 m, poniżej którego powierzchnia skrzyni
aż do podstawy pomalowana była na czarno. Z czarno-białych fotografii wykonanych w okre-
sie przedwojennym (il. 2—4) wynika, że przy krawędzi skrzyni na całym jej obwodzie namalo-
wany był „jasny” pas, a bezpośrednio pod nim nieco szerszy pas „ciemny”. Ten „ciemny”
pas znajdował się na bokach skrzyni i pod stopami, natomiast na wysokości peruki łączył się
z „ciemną” powierzchnią (trudno z całą pewnością stwierdzić, czy o tej samej barwie co pas),
stanowiącą niejako kontynuację peruki na skrzyni. Pozostała powierzchnia skrzyni jest biała.
Poza wzmiankowanymi już fragmentami skrzyni nie zachowały się żadne inne fragmenty jej
ścian z pasami widocznymi na fotografiach przedwojennych. Wobec braku jakichkolwiek
informacji na ten temat w raportach Bernarda Bruyere’a można zatem stwierdzić w oparciu
o zachowane fragmenty skrzyni, że „jasny” pas obiegający całą skrzynię miał barwę czerwoną,
natomiast to, co zostało określone jako „kontynuacja peruki na skrzyni” — czarną. Można
tylko przypuszczać, że „ciemny” pas obiegający skrzynię był również czarny.
Zachowane partie skrzyni pozwalają stwierdzić, że od wewnątrz była ona pobielona, bez
jakichkolwiek śladów dekoracji, natomiast wewnętrzną stronę pokrywy pozostawiono w stanie
surowym.
Inskrypcje na sarkofagu
Inskrypcje rozmieszczone są w wertykalnym pasie biegnącym przez środek pokrywy oraz
pięciu pasach poprzecznych dochodzących do krawędzi pokrywy na każdym jej boku. W pasie
centralnym zapisano typową formułę ofiarną htp-di-nsw: „Ofiara, którą król daje Ozyrysowi,
panu Busiris, wielkiemu bogu, panu Abydos, aby dał on (ofiarę) prt-hrw (składającą się z)
chleba, piwa, bydła i ptactwa dla k’ [zmarłej N]”. W pasach poprzecznych pojawia się również
typowa dla inskrypcji na sarkofagach formula im’hy (lub inThyt) hr określająca akt honory-
fikacji8 w stosunku do zmarłego (lub zmarłej) w obecności różnych bóstw. W tym przypadku
bóstwami tymi są: Imseti (3), Dun-anuy (4), Ra (5), Dua[-mutef] (6), Kebehsenuf (8), Tot (9),
Horus (10) oraz Hapi (11).
Znaki namalowane są na tle żółtych pasów ograniczonych czerwoną kreską i obramowanych
szeroką niebieską linią. Pierwotnie wszystkie znaki centralnego pasa inskrypcji namalowane
36