DOI Heft:
Wykopaliska i odkrycia archeologiczne
DOI Artikel:Lipińska, Jadwiga: Deir el-Bahari - świątynia Totmesa III: Sezony VII, VIII, IX (1984/5, 1985/6, 1986/7)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19642#0621
Jadwiga Lipińska
DEIR EL-BAHARI — ŚWIĄTYNIA TOTMESA III
SEZONY VII, VIII i IX (1984/85, 1985/86 i 1986/87)
T
1 rzy kolejne sezony prac w Deir el-Bahari1 odbywały się, jak zwykle, od początku grudnia
do połowy kwietnia2. Główne prace archeologiczne stanowiły kontynuację dotychczasowego
programu — to znaczy studiów nad rekonstrukcją dekoracji ściennej, zachowanej w postaci
potrzaskanych fragmentów (il. 1). Do najważniejszych wyników należy ustalenie ikonogra-
ficznego schematu zachodniej ściany sali hypostylowej: udało się znaleźć elementy pozwalające
na umiejscowienie w niej uprzednio już zrekonstruowanych, wielkich scen o wysokości ok.
4.5 m. Są to kolejno: król Totmes III obejmujący boga Amona-Re (koneksja nr 26), druga
podobna scena (nr 223), ceremonia prowadzenia króla przez boga Atuma do siedzącego na
tronie Amona-Re (nr 93), następna paralelna scena, w której władcę prowadzi bóg Montu
(nr 55), wielka scena symbolicznej koronacji Totmesa III przez Amona-Re w obecności
Wielkiej Dziewiątki Bogów (nr 100) i kolejne obejmowanie Amona-Re przez króla (nr 44).
Ważnym rezultatem związanym z rekonstrukcją tej ściany jest ustalenie, że po obu stronach
jej osi znajdowały się nisze, prawdopodobnie zawierające ozyriackie posągi władcy. W czasie
wykopalisk odnaleziono fragmenty dwóch takich posągów, wykonanych z piaskowca i poli-
chromowanych, do tej pory jednak nie było znane miejsce ich w świątyni.
Już uprzednio zostały zidentyfikowane i teoretycznie zrekonstruowane sceny dekorujące
północną ścianę tej samej sali, tak, że obecnie wiadomo już dokładnie, jaki był schemat iko-
nograficzny dwóch ścian wielkiej sali hypostylowej, jednej o długości ponad 38 m (ściana za-
chodnia), drugiej blisko 26 m (północna). Trudno dokładnie określić procent oryginalnych
elementów należących do obu tych ścian; na pewno już w chwili obecnej przekracza on 50%,
a wciąż w masie potłuczonych reliefów zalegających magazyny identyfikuje się fragmenty wy-
pełniające luki w złożonych prowizorycznie scenach. Rekonstrukcja i analiza dekoracji sali
hypostylowej jest przedmiotem rozprawy doktorskiej mgr J. Wiercińskiej. Zaawansowane
są także studia programu ikonograficznego innych pomieszczeń świątynnych, m.in. Sali na
Barkę i głównego sanktuarium. Wiele jednak sporych — nawet kilkumetrowej długości — frag-
617
DEIR EL-BAHARI — ŚWIĄTYNIA TOTMESA III
SEZONY VII, VIII i IX (1984/85, 1985/86 i 1986/87)
T
1 rzy kolejne sezony prac w Deir el-Bahari1 odbywały się, jak zwykle, od początku grudnia
do połowy kwietnia2. Główne prace archeologiczne stanowiły kontynuację dotychczasowego
programu — to znaczy studiów nad rekonstrukcją dekoracji ściennej, zachowanej w postaci
potrzaskanych fragmentów (il. 1). Do najważniejszych wyników należy ustalenie ikonogra-
ficznego schematu zachodniej ściany sali hypostylowej: udało się znaleźć elementy pozwalające
na umiejscowienie w niej uprzednio już zrekonstruowanych, wielkich scen o wysokości ok.
4.5 m. Są to kolejno: król Totmes III obejmujący boga Amona-Re (koneksja nr 26), druga
podobna scena (nr 223), ceremonia prowadzenia króla przez boga Atuma do siedzącego na
tronie Amona-Re (nr 93), następna paralelna scena, w której władcę prowadzi bóg Montu
(nr 55), wielka scena symbolicznej koronacji Totmesa III przez Amona-Re w obecności
Wielkiej Dziewiątki Bogów (nr 100) i kolejne obejmowanie Amona-Re przez króla (nr 44).
Ważnym rezultatem związanym z rekonstrukcją tej ściany jest ustalenie, że po obu stronach
jej osi znajdowały się nisze, prawdopodobnie zawierające ozyriackie posągi władcy. W czasie
wykopalisk odnaleziono fragmenty dwóch takich posągów, wykonanych z piaskowca i poli-
chromowanych, do tej pory jednak nie było znane miejsce ich w świątyni.
Już uprzednio zostały zidentyfikowane i teoretycznie zrekonstruowane sceny dekorujące
północną ścianę tej samej sali, tak, że obecnie wiadomo już dokładnie, jaki był schemat iko-
nograficzny dwóch ścian wielkiej sali hypostylowej, jednej o długości ponad 38 m (ściana za-
chodnia), drugiej blisko 26 m (północna). Trudno dokładnie określić procent oryginalnych
elementów należących do obu tych ścian; na pewno już w chwili obecnej przekracza on 50%,
a wciąż w masie potłuczonych reliefów zalegających magazyny identyfikuje się fragmenty wy-
pełniające luki w złożonych prowizorycznie scenach. Rekonstrukcja i analiza dekoracji sali
hypostylowej jest przedmiotem rozprawy doktorskiej mgr J. Wiercińskiej. Zaawansowane
są także studia programu ikonograficznego innych pomieszczeń świątynnych, m.in. Sali na
Barkę i głównego sanktuarium. Wiele jednak sporych — nawet kilkumetrowej długości — frag-
617