DOI Heft:
Starożytność
DOI Artikel:Zdrojewska, Wanda: Attyckie odważniki drachmowe przekazane ze zbiorów PMA
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19642#0117
Wanda Zdrojewska
ATTYCKIE ODWAŻNIKI DRACHMOWE PRZEKAZANE ZE ZBIORÓW
PAŃSTWOWEGO MUZEUM ARCHEOLOGICZNEGO
c
v«^elem rozprawy jest zaprezentowanie attyckich odważników drachmowych przekazanych
w 1987 r. do zbiorów Muzeum Narodowego przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w War-
szawie. Prezentację zabytków musi poprzedzić prześledzenie ewolucji drobnych ciężarków
wagowych i ustalenie przesłanek, które zostaną wykorzystane przy interpretacji poszczególnych
obiektów. Od czasu pierwszej publikacji odważników drachmowych z kolekcji warszawskiej1
minęło wiele lat. Przeprowadzane na szerokiej podstawie materiałowej studia doprowadziły
do szeregu nowych ustaleń, które umożliwiły odmienne od przyjętego niegdyś naświetlenie
historii drobnych ciężarków attyckich oraz korektę dotychczas stosowanych podziałów wśród
obiektów tej kategorii. W tej sytuacji wydaje się konieczne przy okazji publikacji nowo pozy-
skanych zbiorów zrelacjonowanie własnych osiągnięć w zakresie badań nad odważnikami
drachmowymi, jak również krytyka stanowiska przyjętego w poprzedniej rozprawie.
Okazało się, że przyjęty wówczas podział zastosowany przez Pernice’a2 na drachmy starsze:
solońskie (wagi ponad 4 g), handlowe (6,16 g; 5,93 g) i targowe (7,69 g; 6,95 g; 6,86 g), oraz
drachmy młodsze (wagi około 3,41 g) jest nie do utrzymania, gdyż dopuszcza zbyt wielkie róż-
nice ciężaru w ramach wyodrębnionych grup. Słuszne wydaje się wyróżnienie wśród odważ-
ników drachmowych standardów wagowych, podobnie jak w przypadku części statera oraz
wielokrotności i podziałów miny. Są to standardy: 105, 112, 126, 138, 150 i 1753. Na podstawie
ustaleń dotyczących większych normatywów można obliczyć, ile w przybliżeniu powinny ważyć
drachmy odpowiadające poszczególnym standardom.
mina [g]
105
112
126
138
150
175
457,8
460—520
520—560
601,68
654
740
drachma [g]
4,57
4,6—5,2
5,2—5,6
6,01
6,54
7,4
8 Rocznik Muz. Nar. t. XXXin, XXXIV
113
ATTYCKIE ODWAŻNIKI DRACHMOWE PRZEKAZANE ZE ZBIORÓW
PAŃSTWOWEGO MUZEUM ARCHEOLOGICZNEGO
c
v«^elem rozprawy jest zaprezentowanie attyckich odważników drachmowych przekazanych
w 1987 r. do zbiorów Muzeum Narodowego przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w War-
szawie. Prezentację zabytków musi poprzedzić prześledzenie ewolucji drobnych ciężarków
wagowych i ustalenie przesłanek, które zostaną wykorzystane przy interpretacji poszczególnych
obiektów. Od czasu pierwszej publikacji odważników drachmowych z kolekcji warszawskiej1
minęło wiele lat. Przeprowadzane na szerokiej podstawie materiałowej studia doprowadziły
do szeregu nowych ustaleń, które umożliwiły odmienne od przyjętego niegdyś naświetlenie
historii drobnych ciężarków attyckich oraz korektę dotychczas stosowanych podziałów wśród
obiektów tej kategorii. W tej sytuacji wydaje się konieczne przy okazji publikacji nowo pozy-
skanych zbiorów zrelacjonowanie własnych osiągnięć w zakresie badań nad odważnikami
drachmowymi, jak również krytyka stanowiska przyjętego w poprzedniej rozprawie.
Okazało się, że przyjęty wówczas podział zastosowany przez Pernice’a2 na drachmy starsze:
solońskie (wagi ponad 4 g), handlowe (6,16 g; 5,93 g) i targowe (7,69 g; 6,95 g; 6,86 g), oraz
drachmy młodsze (wagi około 3,41 g) jest nie do utrzymania, gdyż dopuszcza zbyt wielkie róż-
nice ciężaru w ramach wyodrębnionych grup. Słuszne wydaje się wyróżnienie wśród odważ-
ników drachmowych standardów wagowych, podobnie jak w przypadku części statera oraz
wielokrotności i podziałów miny. Są to standardy: 105, 112, 126, 138, 150 i 1753. Na podstawie
ustaleń dotyczących większych normatywów można obliczyć, ile w przybliżeniu powinny ważyć
drachmy odpowiadające poszczególnym standardom.
mina [g]
105
112
126
138
150
175
457,8
460—520
520—560
601,68
654
740
drachma [g]
4,57
4,6—5,2
5,2—5,6
6,01
6,54
7,4
8 Rocznik Muz. Nar. t. XXXin, XXXIV
113