DOI Heft:
Sztuka nowożytna
DOI Artikel:Łomnicka-Żakowska, Ewa: Pieter Schenk - mistrz sztuki czarnej: (Mezzotiny Pietera Schenka w Muzeum Narodowym w Warszawie)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19642#0276
4. Izaak Newton, mai. G. Kneller w 1702 r. (wg
Catalogue of seventeenth-century Portraits in the
National Gallery 1625—1714, opr. D. Piper, 1963,
pl. 20c)
5. Izaak Newton, ryt. J. Smith, mai. G. Kneller
(MNW 81450)
genstecher, profesor prawa w Groningen, i in. W tych przypadkach mamy do czynienia ze stwier-
dzeniem artysty, że dany portret sam rytował, rysował bądź nawet malował. Nie należy jednak
przeceniać tu dopisku ad vivum, który pojawia się na niektórych z tych portretów; nie musi on
wcale oznaczać, iż artysta sporządzał portret z żywego modela. I tak oto pod portretem Jana
Jerzego III, elektora Saksonii (ojca Augusta II Mocnego), widnieje inskrypcja: ad vivum faciebat
J7069. W 1706 r. elektor nie żył już od piętnastu lat, a więc portret nie mógł być wykonany za
życia księcia; podobnie w przypadku wizerunku Marii Salome Otto, który powstał na podsta-
wie portretu malowanego przez G. Knellera, a potem rytowanego przez J. Smitha — i tu jest
napis: Pet. Schenck Fec: advivum. Wynika stąd, iż Schenk poprzez adnotację ad vivum chciał
raczej dać wyraz swej precyzji i dokładności wykonania, zgodnie z łacińskim zwrotem ad vivum
resecare (brać coś bardzo ściśle, skrupulatnie), a więc że stworzył portret człowieka dający
świadectwo autentycznemu wyglądowi modela.
Pieter Schenk wykonywał swoje mezzotinty na ogół według obrazów współcześnie żyjących
malarzy i rysowników, zarówno tych, którzy działali w Amsterdamie, jak też artystów działających
272
Catalogue of seventeenth-century Portraits in the
National Gallery 1625—1714, opr. D. Piper, 1963,
pl. 20c)
5. Izaak Newton, ryt. J. Smith, mai. G. Kneller
(MNW 81450)
genstecher, profesor prawa w Groningen, i in. W tych przypadkach mamy do czynienia ze stwier-
dzeniem artysty, że dany portret sam rytował, rysował bądź nawet malował. Nie należy jednak
przeceniać tu dopisku ad vivum, który pojawia się na niektórych z tych portretów; nie musi on
wcale oznaczać, iż artysta sporządzał portret z żywego modela. I tak oto pod portretem Jana
Jerzego III, elektora Saksonii (ojca Augusta II Mocnego), widnieje inskrypcja: ad vivum faciebat
J7069. W 1706 r. elektor nie żył już od piętnastu lat, a więc portret nie mógł być wykonany za
życia księcia; podobnie w przypadku wizerunku Marii Salome Otto, który powstał na podsta-
wie portretu malowanego przez G. Knellera, a potem rytowanego przez J. Smitha — i tu jest
napis: Pet. Schenck Fec: advivum. Wynika stąd, iż Schenk poprzez adnotację ad vivum chciał
raczej dać wyraz swej precyzji i dokładności wykonania, zgodnie z łacińskim zwrotem ad vivum
resecare (brać coś bardzo ściśle, skrupulatnie), a więc że stworzył portret człowieka dający
świadectwo autentycznemu wyglądowi modela.
Pieter Schenk wykonywał swoje mezzotinty na ogół według obrazów współcześnie żyjących
malarzy i rysowników, zarówno tych, którzy działali w Amsterdamie, jak też artystów działających
272