Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (1(37).2012/2013)

■ . -1
KUL r'
A
ę *
"W '

■ ■ H

Ideowo wystawa dzieliła się na trzy części. Pierwsza traktowała o niezbywalnych przywile-
jach wywyższonych - elit społecznych. Najwyższym z tych uprawnień jest prawo do nieśmiertel-
ności, czyli symbolicznego uwiecznienia osobistości, realizowane w celebrze pogrzebowej, opra-
wie egzekwii, sztuce sepulkralnej (grobowce i nagrobki, starożytne, greckie, etruskie i rzymskie
stele grobowe; castra doloris i katafalki, staropolskie portrety trumienne). Drugie uprawnienie to
prawo do twarzy - przywilej imiennego wizerunku, realizowane w dziedzinie portretu, pełniącego
funkcję instrumentu wywyższenia społecznego i budowania hierarchii. Wystawiony został wielki
zestaw popiersi i głów portretowych od antycznych po dwudziestowieczne. Demokratyzację tego
przywileju przyniosła dopiero fotografia portretowa z przełomu XIX i XX wieku (począwszy od
dagerotypu przez albumy zdjęć rodzinnych po zdjęcia z automatu).
Osobną narrację, towarzyszącą kolejnym zagadnieniom, prowadziły okazy numizma-
tyczne - same w sobie wynikające z przywileju wywyższonych do bicia i wydawania monet
i medali. Przedstawiały one tematy takie, jak: pogrzeb, pochówek, nagrobek, alegoryka władzy,
architektura władzy, pomniki władzy, heraldyka, poczet władców, insygnia władzy, korona-
cje, narodziny, zaślubiny, supremacja, zwycięstwo, podbój, hołd i triumf militarny, triumfy,
pochody, wjazdy, portrety władców i osobistości.
Druga część wystawy miała charakter syntetycznego przeglądu historycznego. Ukazywała
najpierw dawne społeczeństwa hierarchiczne, począwszy od starożytnych systemów, w których

il. II fig. 1
„Wywyższeni. Od
faraona do Lady
Gagi” - „Prawo do
twarzy. Przywilej
imiennego wizerunku”
I “The Elevated: From
The Pharaohs to Lady
Gaga” - “The right to
a face: the privilege of
a personal image”
fot. I photo © Zbigniew
Doliński / Muzeum Narodowe
w Warszawie