DOI Heft:
Część II / Part II. Neerlandica
DOI Artikel:Janiszewska, Aleksandra: Konstruowanie miejsc pamięci zbiorowej: widoki Amsterdamu i Haarlemu Jana van der Heydena i Gerrita Adriaensza Berckheyde'a
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.45360#0252
wyraziste zwłaszcza w zestawieniu z frontalnymi ujęciami Dam Berckheydea, dążącymi do
klasycystycznego ładu i harmonii (np. Ratusz w Amsterdamie, 1673, Rijksmuseum, Amsterdam).
W obrazach van der Heydena z Amsterdamu (PlacDam w Amsterdamie, ok. 1668, Amsterdam
Museum, il. 4) i Bazylei (Dam w Amsterdamie z ratuszem i Nieuwe Kerk, Kunstmuseum, Bazylea)
ratusz - widoczny pod innym kątem niż w omawianej poprzednio parze obrazów, z punktu
umieszczonego na prawo od Kalverstraat - ujęty został fragmentarycznie, tak że widać tylko jego
północny îyzalit boczny. Ratusz uległ w tym widoku marginalizacji. Również istnienie budynku
Wagi znów jest jedynie zasygnalizowane poprzez rzucany przezeń cień (lub co najwyżej przez
uwidocznienie tylko skrajnej części budowli - w wersji w Bazylei). W obu obrazach kompozy-
cję buduje natomiast bryła Nieuwe Kerk i fikcyjnie poszerzona przestrzeń między kościołem
a ratuszem, dająca złudzenie rozległości placu. Przez zmarginalizowanie obecności ratusza
i Wagi a zaakcentowanie kościoła artysta minimalizuje polityczne skojarzenia z gloryfikacją
il. 51 fig. 5
Jan van der Heyden,
Most zwodzony I The
Drawbridge, 1660-1672,
© Rijksmuseum,
Amsterdam