Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Dürer, Albrecht; Rupprich, Hans [Hrsg.]
Schriftlicher Nachlaß (Band 1): Autobiographische Schriften ; Briefwechsel ; Dichtungen ; Beischriften, Notizen und Gutachten ; Zeugnisse zum persönlichen Leben — Berlin, 1956

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.29731#0296
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
C. DÜRER IM SCHRIFTTUM SEINER ZEIT

i.

Jakob Wimpfeling, Epithoma rerum Germanicarum usque ad nostra tempora (1502, gedruckt Straßburg
1505), fol. 39' f.1

Cap. 68. De pictura et plastice.

Nostrates quoque pictores esse omnium praestan-
tissimos vel ipsa experientia (quae rerum magistra
est) apertissime docet. Icones Israhelis Alemani2
s per universam Europam desiderantur habenturque
a pictoribus in summo pretio. Quid de Martino
Schon Columbariensi3 dicam, qui in hac arte fuit
tarn eximius, ut eius depictae tabulae in Italiam, in
Hispanias, in Galliam, in Britanniam et alia mundi
10 loca abductae sint. Extant Columbariae in templo
divi Martini4 et sancti Francisci5 imagines huius
manu depictae, ad quas effingendas exprimendas-
que pictores ipsi certatim confluunt, et si bonis
artiflcibus et pictoribus fides adhibenda est, nihil
15 elegantius, nihil amabilius a quoquam depingi red-
dique poterit. Eius discipulus Albertus Türer et
ipse Alemanus hac tempestate excellentissimus est

Vgl. dazu H. Rupprich, Das literarische Bild Dürers
im Schrifttum des 16. Jahrhunderts. Festschrift für
Dietrich Kralik (Horn 1954), S. 218 ff.

1 Jakob Wimpfeling (1450-1528), 1501 bis 1503 und
1505 bis 1508 neben Geiler von Kaisersberg und Se-
bastian Brant in Straßburg, dazwischen in Basel und
Freiburg i. B. Die „Epitome rerum Germanicarum“
ist das älteste Handbüchlein über deutsche Geschichte
und gehört neben der „Germania“ (1501) zu Wimpfe-
lings patriotisch-historischen Schriften. Die wert-
vollsten Partien des Buches betreffen die Lokal-
geschichte des Elsaß sowie die Literatur- und Kultur-
geschichte der Zeit. Vgl. W. Friedensburg, - Elsaß-
Lothringisches Jahrbuch 5 (1926), S. 51 ff. Auf die
Stelle hat in neuerer Zeit als erster Lessing wieder auf-
merksam gemacht. Vgl. G. E. Lessings sämtliche Schrif-
ten3, hrsg. v. Lachmann-Muncker 15 (1900), S. 507.

et Nurenbergae imagines6 absolutissimas depingit,
quae a mercatoribus in Italiam transportantur et
illic a probatissimis pictoribus non minus proban- 20
tur quam Parasii aut Apellis tabulae7. Joannes
Hirtz Argentinensis8 non est obmittendus, qui dum
in humanis esset, apud pictores omnes in magna fuit
veneratione, cuius in pictura peritiam clarissimae
ac speciosissimae imagines tum alibi, tum Argen- 25
tinae in natali solo depictae testantur. In plastice
(hoc est figulina arte, quae ex terra similitudines
itidem fingit) Germani praestantes sunt, quod ipsa
figulina vasa et plurima vasorum fictilium genera,
quae modo humanae vitae usui sunt, indicant et 3°
demonstrant. Hic sunt quos vel CorcebusAthenien-
sis figulinae artis inventor admirari possit et lau-
dare.

2 Israhel van Meckenem d. J. (?).

3 Martin Schongauer, Schoen oder Hipsch (ca. 1430
bis 1491) aus Colmar. Vgl. M. Geisberg, Thieme-
Becker 30 (1936), S. 249 ff.

4 In der Colmarer Martinskirche befand sich die
Rosenhagmadonna von 1473.

5 Spätere Ausgaben haben nach „Francisci“ folgenden
Zusatz: „praeterea Seletstadii apud Praedicatores in
ara quae divino Sebastiano sacra est.“

6 Da es kein lateinisches Wort für Holzschnitt und
Kupferstich gab als imago, pictura, ist in erster Linie
Graphik gemeint.

7 Wimpfeling hat mit dieser Stelle Dürer als geschicht-
liche Erscheinung in die Weltliteratur eingeführt. Vgl.

A. Horawitz, Zeitschrift für bildende Kunst 8 (1873),

S. 126 f.

8 Hans Hirtz, in den Urkunden des Straßburger
Stadtarchivs 1421-1456 genannt. Vgl. C. Schirek,
Thieme-Becker 17 (1924), S. 146 f.

2.

Christoph Scheurl, Libellus de laudibus Germaniae et ducum Saxoniae (Leipzig 1508), fol. h 5. (43 ab)1.

Ceterum quid dicam de Alberto Durero Nurim-
bergensi2? Cui consensu omnium et in pictura et in
fictura aetate nostra principatus defertur. Quiquum
nuper in Italiam rediisset, tum a Venetis, tum a
Bononiensibus artiflcibus, me saepe interprete, con-
salutatus est alter Apelles.

Sicut autem Zeusis, teste Plinio in 35. capite de-

cimo, uvis pictis aves fefellit, et Zeusidem linteo
Parrhasius, ita Albertus meus canes decepit. Quum
enim aliquando sui ipsius imaginem per speculum 10
penicillo expressisset ac recens opus in solem po-
suisset, constat catulum domesticum3 (soli enim ca-
nes, eodem Plinio auctore, nomina sua et dominos
etiam repente adventantes cognoscunt) forte accur-

290
 
Annotationen