DOI issue:
Komunikaty
DOI article:Sławska, Aniela: Predella z Kaźmierza Szamotulskiego.: Przyczynek do zagadnienia twórczości Mistrza z Warty
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.53756#0268
Aniela Sławska
PREDELLA Z KAŹMIERZA SZAMOTULSKIEGO
(Przyczynek do zagadnienia twórczości Mistrza z Warty)
Rozprawa M. Walickiego1 omawiająca jedno z najcelniejszych dzieł wczesnorenesansowego
malarstwa polskiego — tryptyk Wniebowzięcia z kościoła farnego w Warcie — porusza, obok
dokładnej analizy zabytku, także zagadnienie jego twórcy, wskazując na powiązania ano-
nimowego Mistrza z Warty z kręgiem krakowskiego, a wyraźniej jeszcze wielkopolskiego
malarstwa pierwszej ćwierci XVI wieku, reprezentowanego przez obrazy takie, jak Sacra Con-
cersazione z Dolska i Madonna ze świętymi z Wróblewa. Wysoce ciekawa sylweta artystyczna
twórcy warteńskiego tryptyku, nieprzeciętne znaczenie zabytku—zachęcają do dalszych poszu-
kiwań śladów działalności tego warsztatu, którego dziełem na pewno nie jedynym był wielki
ołtarz z Warty.
Ślady te odnajdujemy ponownie na terenie Wielkopolski w Kaźmierzu Szamotulskim.
W tamtejszym kościele parafialnym znajduje się predella przedstawiająca św. Annę Samotrzeć,
a pozostająca w niewątpliwie bliskim związku z warsztatem pracującym dla Warty.
Predella wprawiona jest obecnie w późnorenesansowy ołtarz z pocz. XVII w., znajdujący
się w płn. nawie kościoła (zwanej kaplicą św. Anny). Malowana na drzewie lipowym tłustą tem-
perą z laserunkami, posiada wymiary 50x159 cm. Stan zachowania obrazu jest niezadowa-
lający: deska wykazuje ślady stoczenia przez kornika, ponadto tło, pierwotnie złote, wygnia-
tane w ornament roślinny, zostało całkowicie pokryte żółtą, olejną farbą. Środek kompozycji
zajmuje grupa św. Anny i Madonny z Dzieciątkiem siedzących na tronie pod renesansowym,
wspartym na kolumienkach baldachimem. Obok baldachimu unoszą się grające aniołki,
a z obu stron towarzyszą scenie głównej postacie sześciu świętych: Małgorzaty, Barbary, Doroty
i Katarzyny, Magdaleny, Otylii (?). Kolorystyczne walory obrazu zostały silnie zniekształcone
przez wspomniane rażące przemalowanie tła. W strojach świętych niewiast przeważają barwy
dość intensywnie czerwone (płaszcz św. Anny, Katarzyny i Barbary) i zimne, różowe (suknia
Madonny i św. Otylii, dalmatyka aniołka z organkami), skontrastowane z oliwkową zielenią
i ciemnym błękitem (płaszcze Matki Boskiej i św. Doroty, suknia św. Anny). Jasne, wzorzyste
partie szat, podbicia płaszczy, zawoje malowane są w tonach bladych, żółtawych, niebiesko-
fioletowych i białych. Ciemnoczerwone trzony kolumienek i kamiennoszary luk baldachimu
silnie zamykają grupę centralną postaci, akcentując rytmiczny trój dział kompozycji.
1 Zamieszczona w niniejszym tomie „Studiów Muzealnych44, s. 69 — 109.
262
PREDELLA Z KAŹMIERZA SZAMOTULSKIEGO
(Przyczynek do zagadnienia twórczości Mistrza z Warty)
Rozprawa M. Walickiego1 omawiająca jedno z najcelniejszych dzieł wczesnorenesansowego
malarstwa polskiego — tryptyk Wniebowzięcia z kościoła farnego w Warcie — porusza, obok
dokładnej analizy zabytku, także zagadnienie jego twórcy, wskazując na powiązania ano-
nimowego Mistrza z Warty z kręgiem krakowskiego, a wyraźniej jeszcze wielkopolskiego
malarstwa pierwszej ćwierci XVI wieku, reprezentowanego przez obrazy takie, jak Sacra Con-
cersazione z Dolska i Madonna ze świętymi z Wróblewa. Wysoce ciekawa sylweta artystyczna
twórcy warteńskiego tryptyku, nieprzeciętne znaczenie zabytku—zachęcają do dalszych poszu-
kiwań śladów działalności tego warsztatu, którego dziełem na pewno nie jedynym był wielki
ołtarz z Warty.
Ślady te odnajdujemy ponownie na terenie Wielkopolski w Kaźmierzu Szamotulskim.
W tamtejszym kościele parafialnym znajduje się predella przedstawiająca św. Annę Samotrzeć,
a pozostająca w niewątpliwie bliskim związku z warsztatem pracującym dla Warty.
Predella wprawiona jest obecnie w późnorenesansowy ołtarz z pocz. XVII w., znajdujący
się w płn. nawie kościoła (zwanej kaplicą św. Anny). Malowana na drzewie lipowym tłustą tem-
perą z laserunkami, posiada wymiary 50x159 cm. Stan zachowania obrazu jest niezadowa-
lający: deska wykazuje ślady stoczenia przez kornika, ponadto tło, pierwotnie złote, wygnia-
tane w ornament roślinny, zostało całkowicie pokryte żółtą, olejną farbą. Środek kompozycji
zajmuje grupa św. Anny i Madonny z Dzieciątkiem siedzących na tronie pod renesansowym,
wspartym na kolumienkach baldachimem. Obok baldachimu unoszą się grające aniołki,
a z obu stron towarzyszą scenie głównej postacie sześciu świętych: Małgorzaty, Barbary, Doroty
i Katarzyny, Magdaleny, Otylii (?). Kolorystyczne walory obrazu zostały silnie zniekształcone
przez wspomniane rażące przemalowanie tła. W strojach świętych niewiast przeważają barwy
dość intensywnie czerwone (płaszcz św. Anny, Katarzyny i Barbary) i zimne, różowe (suknia
Madonny i św. Otylii, dalmatyka aniołka z organkami), skontrastowane z oliwkową zielenią
i ciemnym błękitem (płaszcze Matki Boskiej i św. Doroty, suknia św. Anny). Jasne, wzorzyste
partie szat, podbicia płaszczy, zawoje malowane są w tonach bladych, żółtawych, niebiesko-
fioletowych i białych. Ciemnoczerwone trzony kolumienek i kamiennoszary luk baldachimu
silnie zamykają grupę centralną postaci, akcentując rytmiczny trój dział kompozycji.
1 Zamieszczona w niniejszym tomie „Studiów Muzealnych44, s. 69 — 109.
262