18. Natalia Kicka, czarka ofiarowana Stanisławowi Małachowskiemu
przez Mustafę II, ołówek, akwarela, 1839. Kraków, Gabinet Rycin
Muzeum Czartoryskich (fot. MCz)
rekwizytów na portretach6', są zjawiskiem dość rzadkim.
Ich skromność kontrastuje z przedstawieniami w sztuce
obcej. Ikonografia zachodnioeuropejska w tej dziedzinie,
już od schyłku średniowiecza uderza bogactwem i różno-
rodnością, a nierzadko także wysoką klasą artystyczną;
obejmuje m. in. zestawy relikwiarzy66, kolekcje stowarzy-
szeń rzemieślniczych i elementy kunstkamer6', portrety
na kopiach czczonego wizerunku -T. Chrzanowski, M. Kor-
necki, Program ideowy koron władysławowskich (Studia Claro-
montana, 5: 1985, s. 47-62).
u' Owe rekwizyt}' mają z reguły charakter umowny, wyjątkowo
- głównie za sprawą artystów obcych - utrwalają wygląd konkret-
nych przedmiotów', np. portret Gian Jacopo Caraglio pędzla Parisa
Bordone (ZK Wawel, nr inw. 5882 - Zbiory Zamku Królewskiego
na Wawelu, red. J. Szabłowski, Warszawa 1990 (wyd. 1),
s. 122, 232, poz. 55, oprać. W. M o r a w s k a), czy wizerunek św. Sta-
nisława z pocz. w. XVII, w którym wykorzystano XV-wńeczny pa-
storał ze skarbca katedry na Wawelu (K. Czyżewski, Przyczynek
do działalności fundatorskiej kardynała Fryderyka Jagiellończyka,
w druku). Unikatem w skali polskiej jest widok kunstkamery króle-
wicza Władysława Zygmunta Wazy namalowany przez Etienne de
la Hyre, zob. A. Gonzalez-Palacios, Objects for a ,, Wunder-
kammer". P. & D. Colnaghi & CO, 10 June to 31 July 1981, Lon-
don 1981, s. 311-313, poz. 148, oprać. J. A. Chrościcki.
66 Zob. np.: Albrecht von Brandenburg. Kurfurst, Erzkanzler,
Kardinal. 1490-1545, red. H. Re ber, Mainz 1990, passim.
67 Tytułem przykładu można wymienić zbiór klejnotów wro-
cławskiego Bractwa Strzeleckiego pomieszczony w wydawnictwie
z r. 1614 ilustrowanym rycinami Georga Mauera: C. Siegel-
artystów prezentujących własne wyroby68, a także poje-
dyncze precjoza69.
Wiek XIX przyniósł wzrost zainteresowania w Pol-
sce różnymi źródłami historycznymi, w tym także dzie-
łami rzemiosła artystycznego. Wraz z próbami zinstytu-
cjonalizowanego ratowania zabytków przeszłości7" po-
wstała konieczność utrwalenia wyglądu szczególnie cen-
-We i ss, Schutzensilber undSchutzenwesen [w:] Schatze Deutsche/-
Goldschmiedekunst von 1500 bis 1920 aus dem Germanischen
Nationalmuseum, Berlin 1992, s. 50-52; oraz tzw. Pommersche
Kunstschrank ks. szczecińskiego Filipa II Croy na obrazie Antona Mo-
zarta - Silber und Gold. Augsburger Goldschmiedekunst fur die
Hófe Europas, 2, Munchen 1994, s. 220-224, 602-603, poz. G 4.
<lN Np. wizerunek złotnika Johanna Melchiora Dinglingera z
wykonanym przez siebie pucharem zachowanym w zbiorach drezdeń-
skich - A. R y s z k i e w i c z, Dwa obrazy z warsztatu Antoine Pesne 'a
w zbiorach polskich. Próba atrybucji (Biuletyn HS, 19: 1957,
nr 2, s. 156-163); D. S y n d r am, Prunkstucke des Grunen Gewólbes
zu Dresden, Munchen-Berlin 1994, s. 122-123.
69 Np. dzieła Albrechta Diirera ukazujące koronę Cesarstwa
Rzymskiego - G. Kugl er, Die Reichskrone, Wien 1986 (wyd. II),
s. 90 n.
70 Np. działalność w latach 1844-1853 Delegacji do Opisywa-
nia Zabytków Starożytności w Królestwie Polskim pod kierunkiem
Kazimierza Stronczyńskiego. Efektem jej prac jest m.in. rysunkowa
inwentaryzacja hermy św. Zygmunta z daru Kazimierza Wielkiego
w katedrze płockiej - M. Walicki, Sprawa inwentaryzacji zabyt-
ków w dobie Królestwa Polskiego, Warszawa 1931, s. 82, tabl.
V-V1.
141
przez Mustafę II, ołówek, akwarela, 1839. Kraków, Gabinet Rycin
Muzeum Czartoryskich (fot. MCz)
rekwizytów na portretach6', są zjawiskiem dość rzadkim.
Ich skromność kontrastuje z przedstawieniami w sztuce
obcej. Ikonografia zachodnioeuropejska w tej dziedzinie,
już od schyłku średniowiecza uderza bogactwem i różno-
rodnością, a nierzadko także wysoką klasą artystyczną;
obejmuje m. in. zestawy relikwiarzy66, kolekcje stowarzy-
szeń rzemieślniczych i elementy kunstkamer6', portrety
na kopiach czczonego wizerunku -T. Chrzanowski, M. Kor-
necki, Program ideowy koron władysławowskich (Studia Claro-
montana, 5: 1985, s. 47-62).
u' Owe rekwizyt}' mają z reguły charakter umowny, wyjątkowo
- głównie za sprawą artystów obcych - utrwalają wygląd konkret-
nych przedmiotów', np. portret Gian Jacopo Caraglio pędzla Parisa
Bordone (ZK Wawel, nr inw. 5882 - Zbiory Zamku Królewskiego
na Wawelu, red. J. Szabłowski, Warszawa 1990 (wyd. 1),
s. 122, 232, poz. 55, oprać. W. M o r a w s k a), czy wizerunek św. Sta-
nisława z pocz. w. XVII, w którym wykorzystano XV-wńeczny pa-
storał ze skarbca katedry na Wawelu (K. Czyżewski, Przyczynek
do działalności fundatorskiej kardynała Fryderyka Jagiellończyka,
w druku). Unikatem w skali polskiej jest widok kunstkamery króle-
wicza Władysława Zygmunta Wazy namalowany przez Etienne de
la Hyre, zob. A. Gonzalez-Palacios, Objects for a ,, Wunder-
kammer". P. & D. Colnaghi & CO, 10 June to 31 July 1981, Lon-
don 1981, s. 311-313, poz. 148, oprać. J. A. Chrościcki.
66 Zob. np.: Albrecht von Brandenburg. Kurfurst, Erzkanzler,
Kardinal. 1490-1545, red. H. Re ber, Mainz 1990, passim.
67 Tytułem przykładu można wymienić zbiór klejnotów wro-
cławskiego Bractwa Strzeleckiego pomieszczony w wydawnictwie
z r. 1614 ilustrowanym rycinami Georga Mauera: C. Siegel-
artystów prezentujących własne wyroby68, a także poje-
dyncze precjoza69.
Wiek XIX przyniósł wzrost zainteresowania w Pol-
sce różnymi źródłami historycznymi, w tym także dzie-
łami rzemiosła artystycznego. Wraz z próbami zinstytu-
cjonalizowanego ratowania zabytków przeszłości7" po-
wstała konieczność utrwalenia wyglądu szczególnie cen-
-We i ss, Schutzensilber undSchutzenwesen [w:] Schatze Deutsche/-
Goldschmiedekunst von 1500 bis 1920 aus dem Germanischen
Nationalmuseum, Berlin 1992, s. 50-52; oraz tzw. Pommersche
Kunstschrank ks. szczecińskiego Filipa II Croy na obrazie Antona Mo-
zarta - Silber und Gold. Augsburger Goldschmiedekunst fur die
Hófe Europas, 2, Munchen 1994, s. 220-224, 602-603, poz. G 4.
<lN Np. wizerunek złotnika Johanna Melchiora Dinglingera z
wykonanym przez siebie pucharem zachowanym w zbiorach drezdeń-
skich - A. R y s z k i e w i c z, Dwa obrazy z warsztatu Antoine Pesne 'a
w zbiorach polskich. Próba atrybucji (Biuletyn HS, 19: 1957,
nr 2, s. 156-163); D. S y n d r am, Prunkstucke des Grunen Gewólbes
zu Dresden, Munchen-Berlin 1994, s. 122-123.
69 Np. dzieła Albrechta Diirera ukazujące koronę Cesarstwa
Rzymskiego - G. Kugl er, Die Reichskrone, Wien 1986 (wyd. II),
s. 90 n.
70 Np. działalność w latach 1844-1853 Delegacji do Opisywa-
nia Zabytków Starożytności w Królestwie Polskim pod kierunkiem
Kazimierza Stronczyńskiego. Efektem jej prac jest m.in. rysunkowa
inwentaryzacja hermy św. Zygmunta z daru Kazimierza Wielkiego
w katedrze płockiej - M. Walicki, Sprawa inwentaryzacji zabyt-
ków w dobie Królestwa Polskiego, Warszawa 1931, s. 82, tabl.
V-V1.
141