DOI Artikel:
Ozga, Magdalena: Zespół haftowanych tkanin liturgicznych fundacji Anny z Sanguszków Radziwiłłowej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.52822#0095
Studia Waweliana
Tom XIV, 2009
PLISSN 1230-3275
MAGDALENA OZGA
ZESPÓŁ HAFTOWANYCH TKANIN LITURGICZNYCH
FUNDACJI ANNY Z SANGUSZKÓW RADZIWIŁŁOWEJ*
W zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu znaj-
dują się dwie tkaniny - antependia haftowane techniką
petit- i gros-point z przedstawieniami św. Barbary1 oraz
św. Antoniego Padewskiego2 (fig. 1,2). Postaci świętych
w kartuszach otoczone są bujnymi akantami, wśród
których, pod książęcymi mitrami, na paludamentach,
zawieszone są tarcze z herbami: Trąby Radziwiłłów
i Pogoń Sanguszków. Zostały kupione w roku 1971 od
dra Andrzeja Ciechanowieckiego z Londynu.
Tkaniny, które pochodzą z tego zespołu, można
odnaleźć w innych zbiorach kościelnych i muzealnych.
* Serdecznie dziękuj? dr Magdalenie Piwockiej za pomoc, której
zechciała udzielić podczas pisania tej pracy.
1 Nr inw. 5814, 106 x 215 cm, wełna, jedwab; Zbiory Zamku
Królewskiego na Wawelu, Warszawa 1975, s. 13 i poz. 33; Kraków
miasto muzeów, red. J. Banach, Warszawa 1977, s. 19, poz. 17, il.
17; T. Kondratiuk, Mecenat Anny z Sanguszków Radziwiłłowej
(1676-1746), Biała Podlaska 1986, il. 3; M. Hennel-Bernasi-
kowa, M. Piwocka, Tkaniny artystyczne z wieków XVIII i XIX
[katalog wystawy], Mińsk-Kraków 1990, s. 16, kat. 17; Le retour
des tresors polonais [katalog wystawy], Quebec 2001, s. 83-84, kat.
10 (oprać. M. Hennel-Bernasikowa); A. Bender, Mecenat Anny
z Sanguszków Radziwiłłowej w kościołach i klasztorach Rzeczypo-
spolitej w pierwszej połowie XVIII wieku, Zeszyty Społeczne KIK 10:
2002, nr 10, s. 216-218; K. Kolendo-Korczakowa,DzzUfa/mść
ekonomiczna Anny z Sanguszków Radziwiłłowej — manufaktury haf-
ciarskie w świetle nowych znalezisk [w:] Dwory magnackie w XVIII
wieku. Rola i znaczenie kulturowe, Warszawa 2005, s. 201; KZSP 8:
Województwo lubelskie, z. 2: Powiat Biała Podlaska, red. i oprać. K.
Kolendo-Korczakowa, A. Oleńska, M. Zgliński, Warszawa 2006, s.
LXXVI; M. Kalam aj ska-Saeed, Ornaty z Dziewiątkowicz, Stu-
dia nad Sztuką Renesansu i Baroku, t. VII, cz. 2, Lublin 2006, s. 267,
il. 12; Tesori d'arte di Cracovia dal Museo Reale di Wawel, red. S.
Link-Lenczowska [katalog wystawy], Roma 2008, s. 142-143, kat.
127 (oprać. M. Ozga); Wawel w Wilnie. Od Jagiellonów do końca
Rzeczypospolitej Obojga Narodów [katalog wystawy], Wilno 2009,
s. 115, kat. IV/14 (oprać. M. Ozga).
2 Nr inw. 5815, 101 x 253 cm, wełna, jedwab - Hennel-Ber-
W kościele parafialnym p.w. Wniebowzięcia NPMarii
i śś. Piotra i Pawła w Węgrowie znajduje się antepen-
dium z wizją św. Franciszka3 (fig. 3). Kolejne, ze św.
Franciszkiem z Asyżu, jest przechowywane w zbiorach
Muzeum w Nieborowie i Arkadii4 (fig. 4). Następne,
z przedstawieniem Św. Rodziny, pojawiło się na aukcji
Sotheby’s w Nowym Jorku w roku 19975 (fig. 5). Jeszcze
jedno, z ucieczką do Egiptu, pozostaje prawdopodobnie
w zbiorach prywatnych6 (fig. 6).
W Katalogu zabytków sztuki opublikowano ornat
z wizerunkiem Michała Archanioła z kościoła para-
nasikowa, Piwocka, o.c., s. 16, kat. 16; Le retour..., s. 83-84,
kat. 11; Bender, o.c., s. 216-218; Kolendo-Korczakowa, o.c.,
s. 201; KZSP, o.c., s. LXXVI; Tesoridarte..., s. 142-143, kat. 128;
Wawel w Wilnie..., s. 115-116, kat. IV/15.
3 KZSP 10: Województwo warszawskie, z. 26: Powiat węgrow-
ski, red. I. Galicka, H. Sygietyńska, Warszawa 1964, s. 29, fig. 158;
M. Karpowicz, Sztuka polska XVIII wieku, Warszawa 1985, s.
313-314; Hennel-Bernasikowa, Piwocka, o.c., s. 17,kat. 18;
A. J. Kaspr zak, Szkła z hut radziwiłłowskich. Naliboki (1772-1862),
Urzecze (1737-1846) [katalog wystawy], t. 2, Warszawa 1998, kat.
164, s. 212 (oprać. J. Prokopowicz); Bender, o.c., s. 216-218, il.
3; Kolendo-Korczakowa, o.c., s. 201, K. Stójek-Sawicka,
Fundacje dewocyjne Radziwiłłów nieświeskich w XVIII w., KHKM
55: 2007, nr 1, s. 44.
4 W. Piwkowski,Nieborów. Arkadia. Przewodnik, Łódź 1989,
s. 16, il. 50; Idem, Kolekcja Radziwiłłów, Warszawa 1993, kat. 51,
il. 51; Kasprzak, o.c., kat. 164, s. 212 (oprać. J. Prokopowicz);
Bender, o.c., s. 218; W. Piwkowski, Nieborów. Mazowiecka
rezydencja Radziwiłłów, Warszawa 2005, s. 179 i 358, kat. 244;
Kolendo-Korczakowa, o.c.,s. 201.
5 European Works ofArt, Arms andArmour, Furniture and Tapes-
tries [katalog aukcyjny], 05.07.1997, Sotheby’s, New York, s. 97, kat.
267. Dziękuję dr Magdalenie Piwockiej za wskazanie tej publikacji.
6 Fotografie antependiów z przedstawieniem Św. Rodziny
i ucieczki do Egiptu zostały przysłane w r. 1970 przez dra Andrzeja
Ciechanowieckiego, razem z ofertą zakupową tkanin ze św. Barbarą
i św. Antonim Padewskim, AZK PZS - II 25.
89
Tom XIV, 2009
PLISSN 1230-3275
MAGDALENA OZGA
ZESPÓŁ HAFTOWANYCH TKANIN LITURGICZNYCH
FUNDACJI ANNY Z SANGUSZKÓW RADZIWIŁŁOWEJ*
W zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu znaj-
dują się dwie tkaniny - antependia haftowane techniką
petit- i gros-point z przedstawieniami św. Barbary1 oraz
św. Antoniego Padewskiego2 (fig. 1,2). Postaci świętych
w kartuszach otoczone są bujnymi akantami, wśród
których, pod książęcymi mitrami, na paludamentach,
zawieszone są tarcze z herbami: Trąby Radziwiłłów
i Pogoń Sanguszków. Zostały kupione w roku 1971 od
dra Andrzeja Ciechanowieckiego z Londynu.
Tkaniny, które pochodzą z tego zespołu, można
odnaleźć w innych zbiorach kościelnych i muzealnych.
* Serdecznie dziękuj? dr Magdalenie Piwockiej za pomoc, której
zechciała udzielić podczas pisania tej pracy.
1 Nr inw. 5814, 106 x 215 cm, wełna, jedwab; Zbiory Zamku
Królewskiego na Wawelu, Warszawa 1975, s. 13 i poz. 33; Kraków
miasto muzeów, red. J. Banach, Warszawa 1977, s. 19, poz. 17, il.
17; T. Kondratiuk, Mecenat Anny z Sanguszków Radziwiłłowej
(1676-1746), Biała Podlaska 1986, il. 3; M. Hennel-Bernasi-
kowa, M. Piwocka, Tkaniny artystyczne z wieków XVIII i XIX
[katalog wystawy], Mińsk-Kraków 1990, s. 16, kat. 17; Le retour
des tresors polonais [katalog wystawy], Quebec 2001, s. 83-84, kat.
10 (oprać. M. Hennel-Bernasikowa); A. Bender, Mecenat Anny
z Sanguszków Radziwiłłowej w kościołach i klasztorach Rzeczypo-
spolitej w pierwszej połowie XVIII wieku, Zeszyty Społeczne KIK 10:
2002, nr 10, s. 216-218; K. Kolendo-Korczakowa,DzzUfa/mść
ekonomiczna Anny z Sanguszków Radziwiłłowej — manufaktury haf-
ciarskie w świetle nowych znalezisk [w:] Dwory magnackie w XVIII
wieku. Rola i znaczenie kulturowe, Warszawa 2005, s. 201; KZSP 8:
Województwo lubelskie, z. 2: Powiat Biała Podlaska, red. i oprać. K.
Kolendo-Korczakowa, A. Oleńska, M. Zgliński, Warszawa 2006, s.
LXXVI; M. Kalam aj ska-Saeed, Ornaty z Dziewiątkowicz, Stu-
dia nad Sztuką Renesansu i Baroku, t. VII, cz. 2, Lublin 2006, s. 267,
il. 12; Tesori d'arte di Cracovia dal Museo Reale di Wawel, red. S.
Link-Lenczowska [katalog wystawy], Roma 2008, s. 142-143, kat.
127 (oprać. M. Ozga); Wawel w Wilnie. Od Jagiellonów do końca
Rzeczypospolitej Obojga Narodów [katalog wystawy], Wilno 2009,
s. 115, kat. IV/14 (oprać. M. Ozga).
2 Nr inw. 5815, 101 x 253 cm, wełna, jedwab - Hennel-Ber-
W kościele parafialnym p.w. Wniebowzięcia NPMarii
i śś. Piotra i Pawła w Węgrowie znajduje się antepen-
dium z wizją św. Franciszka3 (fig. 3). Kolejne, ze św.
Franciszkiem z Asyżu, jest przechowywane w zbiorach
Muzeum w Nieborowie i Arkadii4 (fig. 4). Następne,
z przedstawieniem Św. Rodziny, pojawiło się na aukcji
Sotheby’s w Nowym Jorku w roku 19975 (fig. 5). Jeszcze
jedno, z ucieczką do Egiptu, pozostaje prawdopodobnie
w zbiorach prywatnych6 (fig. 6).
W Katalogu zabytków sztuki opublikowano ornat
z wizerunkiem Michała Archanioła z kościoła para-
nasikowa, Piwocka, o.c., s. 16, kat. 16; Le retour..., s. 83-84,
kat. 11; Bender, o.c., s. 216-218; Kolendo-Korczakowa, o.c.,
s. 201; KZSP, o.c., s. LXXVI; Tesoridarte..., s. 142-143, kat. 128;
Wawel w Wilnie..., s. 115-116, kat. IV/15.
3 KZSP 10: Województwo warszawskie, z. 26: Powiat węgrow-
ski, red. I. Galicka, H. Sygietyńska, Warszawa 1964, s. 29, fig. 158;
M. Karpowicz, Sztuka polska XVIII wieku, Warszawa 1985, s.
313-314; Hennel-Bernasikowa, Piwocka, o.c., s. 17,kat. 18;
A. J. Kaspr zak, Szkła z hut radziwiłłowskich. Naliboki (1772-1862),
Urzecze (1737-1846) [katalog wystawy], t. 2, Warszawa 1998, kat.
164, s. 212 (oprać. J. Prokopowicz); Bender, o.c., s. 216-218, il.
3; Kolendo-Korczakowa, o.c., s. 201, K. Stójek-Sawicka,
Fundacje dewocyjne Radziwiłłów nieświeskich w XVIII w., KHKM
55: 2007, nr 1, s. 44.
4 W. Piwkowski,Nieborów. Arkadia. Przewodnik, Łódź 1989,
s. 16, il. 50; Idem, Kolekcja Radziwiłłów, Warszawa 1993, kat. 51,
il. 51; Kasprzak, o.c., kat. 164, s. 212 (oprać. J. Prokopowicz);
Bender, o.c., s. 218; W. Piwkowski, Nieborów. Mazowiecka
rezydencja Radziwiłłów, Warszawa 2005, s. 179 i 358, kat. 244;
Kolendo-Korczakowa, o.c.,s. 201.
5 European Works ofArt, Arms andArmour, Furniture and Tapes-
tries [katalog aukcyjny], 05.07.1997, Sotheby’s, New York, s. 97, kat.
267. Dziękuję dr Magdalenie Piwockiej za wskazanie tej publikacji.
6 Fotografie antependiów z przedstawieniem Św. Rodziny
i ucieczki do Egiptu zostały przysłane w r. 1970 przez dra Andrzeja
Ciechanowieckiego, razem z ofertą zakupową tkanin ze św. Barbarą
i św. Antonim Padewskim, AZK PZS - II 25.
89