Studia Waweliana (14.2009)

trzeciej kondygnacji wieży Srebrnych Dzwonów (fig. 5)
i opatrzone odpowiednią tabliczką informującą o ich służbie
i parametrach.
Kolejnymi działaniami było montowanie nowych napędów.
Są to urządzenia najnowszej generacji. Kompletny system
napędowy to połączenie silnika liniowego poruszającego
dzwonem, czujnika zbliżeniowego będącego elementem
kontroli wychylania oraz układu procesorowego sterującego
napędem. Uproszczony schemat systemu przedstawiono na
szkicu (fig. 6).
Induktor silnika wytwarza pole elektromagnetyczne, któ-
re, działając odpowiednio na połączony jarzmem bieżnik,
wychyla dzwon to w jedną to w drugą stronę. Procesor steruje


5. Stare serca dzwonów


6. Uproszczony schemat systemu napędu i sterowania dzwonów:
1 - induktor silnika liniowego; 2 - bieżnik silnika liniowego;
3 - czujnik zbliżeniowy; 4 - procesor (sterownik)


7. Zespół napędu dzwonu małego; widoczne: induktor silnika
liniowego zamocowany do stalowej ramy, płyta bieżnika silnika
linowego osadzona na dębowym jarzmie i czujnik zbliżeniowy

pracą dzwonu na wszystkich etapach dzwonienia. Mamy tu
możliwość zaprogramowania dla każdego dzwonu oddzielnie:
płynnego rozruchu, właściwych kątów wychylenia, łagodnego
wyhamowania po zakończeniu pracy. Dzięki temu unika się zbyt
mocnych szkodliwych uderzeń serca w dzwon, równocześnie
zapewniając dobrą dynamikę dzwonienia. System minimalizuje
też siły działające na dębową konstrukcję dzwonnicy. W czasie
prób eksploatacyjnych stwierdzono, że odkształcenia konstruk-
cji wsporczej w czasie jednoczesnego dzwonienia trzech dzwo-
nów są minimalne. Pomiary wykazały, że nie przekraczają one
1 mm. Należy tu dodać, że zastosowane urządzenia napędowe
są niewielkie i estetyczne. Zatem ich ingerencja w zabytkową
architekturę dzwonnicy jest znikoma.
Terminami dzwonień steruje komputer umieszczony
w dolnej części wieży. Włączanie dzwonów odbywa się
z dużą dokładnością, gdyż zegar komputera jest sprzężony
za pomocą fal radiowych z zegarem atomowym we Frankfur-
cie. Decyzją ks. proboszcza dzwony bijątrzy razy dziennie,
w różnych zestawach (zob. tab. 4). Mogą też być uruchomione
w dowolnym momencie za pomocą pilota.
Próbną eksploatację dzwonów rozpoczęto 22 maja 2008
roku w święto Bożego Ciała. Początkowo dzwoniły dwa: duży
i średni. Dzwon trzeci, mały, uruchomiono 29 maja tegoż roku.
Po pięciu tygodniach eksploatacji próbnej uznano dzwony za
sprawne technicznie.

Tabela 4. Harmonogram codziennych dzwonień

Opis
Godzina
Zestaw dzwonów
Dni
powszednie
625
średni, mały
1200
duży, średni, mały
1830
duży, średni
Niedziele
i święta
655
średni, mały
1200
duży, średni, mały
1900
duży, średni, mały

276