DOI Artikel:
Trzos, Agnieszka: Nowe fakty, wnioski i ustalenia w świetle badań i konserwacji zespołu sarkofagów metalowych z grobów królewskich na Wawelu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.61675#0049
Studia Waweliana
Tom xix, 2018
PL ISSN 1230-3275
AGNIESZKA TRZOS
Nowe fakty, wnioski i ustalenia w świetle badań
i konserwacji zespołu sarkofagów metalowych
z grobów królewskich na Wawelu
Choć nie brakuje literatury opisującej groby królew-
skie i wydawać by się mogło, że wiedza o tym miej-
scu tudzież o trumnach w nim złożonych jest znacz-
na, to do dnia dzisiejszego przetrwały tajemnice, które
ujawniła dopiero współczesna konserwacja sarkofagów.
Kompleksowe prace przy metalowych trumnach roz-
poczęły się w 2015 roku i trwają do dzisiaj1.
Sarkofagi królów ze względu na swoją doniosłą rolę
historyczną zawsze pozostawały i nadal pozostają w krę-
gu zainteresowania badaczy oraz ogółu społeczeństwa.
We współczesnych pochówkom na Wawelu rękopisach
i drukach pojawiały się pierwsze informacje na temat
metalowych trumien monarszych2. Jako pierwszy in-
skrypcje nagrobne opublikował w 1655 roku Szymon
Starowolski3, zaś na język polski przetłumaczył prawie
dwieście lat później Józef Mączyński4. Opatrzone ob-
szernym komentarzem wydał je Marek Janicki5.
W xvin wieku groby królewskie w podziemiach ka-
tedry opisał Franciszek Salezy Jezierski6. Scharaktery-
zował on nie tylko miejsce pochówku, ale także krótko
przybliżył postaci zmarłych.
O sarkofagach pisał również wybitny badacz Józef
Łepkowski, kierujący pracami renowacyjnymi przy
sarkofagach królewskich oraz adaptacją krypt wawel-
skich w latach siedemdziesiątych xix wieku7. Podczas
tych prac powstała rysunkowa inwentaryzacja sarko-
fagów wawelskich wykonana przez Ludwika Łepkow-
skiego, Saturnina Świerzyńskiego, Konstantego Niem-
czykiewicza, Stanisława Tondosa i Antoniego Stopę8.
Przechowywany w Tekach Łepkowskiego w zbiorach
Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego materiał był
nieocenioną pomocą w trakcie obecnych konserwacji,
zwłaszcza w ich fazie estetycznej.
1 Prace konserwatorskie przy zespole metalowych sarkofagów królewskich prowadzi A.T. Pracownia Konserwacji Zabytków Agnieszki i Tomasza Trzosów.
2 Zob.: B. Tuchołka-Włodarska, Z badań nad sarkofagiem króla Zygmunta Augusta, bhs 1986, nr 2-4, s. 222.
3 S. Starowolski, Monumentu Sarmatarum viam universae carnis ingressorum, Cracoviae 1655, s. 6-7.
4 J. Mączyński, Pamiątka z Krakowa. Opis tego miasta i jego okolic, cz. 2, Kraków 1845, s. 78-90.
5 M. Janicki, Tabliczki trumienne i epitafia na sarkofagach królewskich (1519-1596), sw, 8,1999, s. 149-164.
6 ES. Jezierski, Niektóre wyrazy porządkiem abecadła zebrane i stosownymi do rzeczy uwagami objaśnione, Warszawa 1791, s. 55-56.
7 J. Łepkowski, O zabytkach Kruszwicy, Gniezna i Krakowa, Kraków 1866, s. 34.
8 M. Rożek, Groby królewskie w Krakowie, Kraków 1977, s. 186.
47
Tom xix, 2018
PL ISSN 1230-3275
AGNIESZKA TRZOS
Nowe fakty, wnioski i ustalenia w świetle badań
i konserwacji zespołu sarkofagów metalowych
z grobów królewskich na Wawelu
Choć nie brakuje literatury opisującej groby królew-
skie i wydawać by się mogło, że wiedza o tym miej-
scu tudzież o trumnach w nim złożonych jest znacz-
na, to do dnia dzisiejszego przetrwały tajemnice, które
ujawniła dopiero współczesna konserwacja sarkofagów.
Kompleksowe prace przy metalowych trumnach roz-
poczęły się w 2015 roku i trwają do dzisiaj1.
Sarkofagi królów ze względu na swoją doniosłą rolę
historyczną zawsze pozostawały i nadal pozostają w krę-
gu zainteresowania badaczy oraz ogółu społeczeństwa.
We współczesnych pochówkom na Wawelu rękopisach
i drukach pojawiały się pierwsze informacje na temat
metalowych trumien monarszych2. Jako pierwszy in-
skrypcje nagrobne opublikował w 1655 roku Szymon
Starowolski3, zaś na język polski przetłumaczył prawie
dwieście lat później Józef Mączyński4. Opatrzone ob-
szernym komentarzem wydał je Marek Janicki5.
W xvin wieku groby królewskie w podziemiach ka-
tedry opisał Franciszek Salezy Jezierski6. Scharaktery-
zował on nie tylko miejsce pochówku, ale także krótko
przybliżył postaci zmarłych.
O sarkofagach pisał również wybitny badacz Józef
Łepkowski, kierujący pracami renowacyjnymi przy
sarkofagach królewskich oraz adaptacją krypt wawel-
skich w latach siedemdziesiątych xix wieku7. Podczas
tych prac powstała rysunkowa inwentaryzacja sarko-
fagów wawelskich wykonana przez Ludwika Łepkow-
skiego, Saturnina Świerzyńskiego, Konstantego Niem-
czykiewicza, Stanisława Tondosa i Antoniego Stopę8.
Przechowywany w Tekach Łepkowskiego w zbiorach
Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego materiał był
nieocenioną pomocą w trakcie obecnych konserwacji,
zwłaszcza w ich fazie estetycznej.
1 Prace konserwatorskie przy zespole metalowych sarkofagów królewskich prowadzi A.T. Pracownia Konserwacji Zabytków Agnieszki i Tomasza Trzosów.
2 Zob.: B. Tuchołka-Włodarska, Z badań nad sarkofagiem króla Zygmunta Augusta, bhs 1986, nr 2-4, s. 222.
3 S. Starowolski, Monumentu Sarmatarum viam universae carnis ingressorum, Cracoviae 1655, s. 6-7.
4 J. Mączyński, Pamiątka z Krakowa. Opis tego miasta i jego okolic, cz. 2, Kraków 1845, s. 78-90.
5 M. Janicki, Tabliczki trumienne i epitafia na sarkofagach królewskich (1519-1596), sw, 8,1999, s. 149-164.
6 ES. Jezierski, Niektóre wyrazy porządkiem abecadła zebrane i stosownymi do rzeczy uwagami objaśnione, Warszawa 1791, s. 55-56.
7 J. Łepkowski, O zabytkach Kruszwicy, Gniezna i Krakowa, Kraków 1866, s. 34.
8 M. Rożek, Groby królewskie w Krakowie, Kraków 1977, s. 186.
47