DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2443#0451
<£net(Jo&
gDKfatullepatrtsmagniparercparabat
Imperio:& primum pedibus talaria netsfrt
nommatr.qui Afgu interefnitiob idcfc in Sgyptu fugiis:
leges aclras illis rradidit:Sunr q ex hoc qumrn natu Mer
cunu vdinr. cum q ex dic 6c ccclo nat» cst: aiirt ex Proser
piria filia.qua nuda cemes rurpitcr amauir Philone archa
de genuisse:ac ignominia territu exponereillu vohiisse. S s
cu esset oraculo admonit9 illci diuinu mterptem futurtr:
ernutririiusilt:ctHermeappcllanvoluit-Hincobignomi
nia patria fugiens in egyptum vcnitnbicp in omi mathc
maticaclaruitDiod.SicuIusinsujs mytholigis trcs maxi
snenoiar.Pr.musgypriu.-quemrtaadiumetavitchnanjs
adinuenissc scribit.fnuenit cni Palestra Sc Iyra qua ttycor
dem fecitrimitarus tria anni tpa.Nam ab estare acuta:ab
hyemcgraue:a vere media allumpsir voce: Inuenic lsas
& deoS! sacra: Er ga gre.
cos eaciadinrcrpratione
pertinct edocUit ab illlis
Hermes.i.inrerps noiat?
est. Scdm in Creta natu
scribitexIoue:er caducia
tona:indutias ac focdera
queinbelloadhibens inuenisse: psertimvtvbicjtsnuioss
labiles centcaduceatores.Qa icdrco obscruabat:qm mer
curiusmedtVtricji hostiputabar.Sed nris tpib9tubJcines
caduceatoru loto habent.Dicut inuenisfe ena pondera:et
6c mesuras:cfe mercarurg c_stus_<X: in furtis sadcdis pstri
giatorefuissemaximu.Tertineuponit.que atlanrici su
um(esse dicutmatucs; ex loucet Maiarcui qugde Q^ tehsl
et egyptio dicat:scrc ola tnbuuc.Eusebsde ppajra.Euag.
Sanchumathois:qui an Troiana tpa in phocnitia floruit
tefbmoniofretus:aitMercunnapud phccnices taurum:
apud 5gyptios:coyth:apud Alcxandrenscs thoth vocari.
fctpnmu lras inuenisse.Ejt ea qde|diis fabulose dici vide
antur:velallegoriceadnarura:vel tropologicead mores
reducere studuissc:Etfabu1as fabularucp ajlegorias exco
gitassc:CJ canta mystmisobscuritateasfaut:vrdirrTcilesit
veru inuenire. AI10 apt loco:orois t&facultatis interpran
dt simbolu:Mereunu priscos posuisfescribir:&silin cupj
dinis Mercuriu dici:cia amadi virtus oroni cjj attribuat,
Sed hcc fabulose ac mystsce potiusqj hystonce scnbutur.
Aurelius asit Augu.refert;q rpe Moyscs est natus ssorJMs
seAtlanteastroioguPromethei physicifrem:ac marer*
num auum maioriS Mcrcuriiicinn* pos iuit isMercuri9:
qui grece.sruHC» rpiusyiOTCo idest Mercurius trimegi'»
stus-id tsiter maximus dicltur. Priorem t-rgo illum puto
queNilifiliasabulan?:huctfi secundu asllrunt occidisie
argn:egyptiisc|j pfuisse:^ leges aclras tradidisjc: sed Iraip
taracteres aialm atboruqj siguras habuiiTe:huc in dcoru
numero reruIeruiK.Nec erat phas eius nomen temcre vul
go proferre:Primucp anni mensem ab <o cognomiaucf t.
Condidit yrbe:qua a se Hermopolim noiauit.-nucupaue
rutaurilIuTrImegist^I.i.terma)clmu:c^•^Phusmaxim,
<5tsaecrdos maxim^rec maxim9 dcniq? rex suisfet.Cosue
ucratcmegyptii(vtapclplatoneIegif)exoiph6^nucro
sacerdo rcs:ac rursus cx saccrdotib9 rcges eIigere:Hic ar vc
phus sapientia.-itareligionesaccrdos excdIuit:&mox in
imperio administrado.-supiores ocs regessupauit.Hic pri
mus a Phisicis mathematiciscsad dimnoTg spcculatione
se erexic:Primusiqj de maiestate dei:de demona ordie:ani
marutjimurarioib9sapictissime<!isputaiur.exqreprimi'
thcologieaucTrorhr.Hucsetaatusdiuin^vatesOrpheus
secudasphilosophieassecut9cptes:cuiussacris initiat^e
Aglaophenus: Aglaopheno in philosophia pythagoras.
Pythagoresucceslit Philolaus diuini Platonis prgcepior.
Qucoia indic?t priscam rheologia a Mercuno inueram:
&aipiatoneabsolutafuiiTe.VerijMercuri,'priniascripsic
qmb* diuinaijtreru cognirioem traderet:c[bi'archana my
Iteriac^; stupenda oracula pandiitur.No eni vt phus so«
Ju loquinsed vt^phcta sutura sepepdidt: Ruina hic pri
scg.reIigionis vidit:Omi nbug fideuaduentu christi: sutu
ru iudiau:Resurrec%one:Renouarioiie seculi: Bono^ glo
nam.Tormetanocentupdixit^Quapropterdubitat Au
gustin9;anobseruationesydau;anKudatoeci£monu»i,
hccillepuiderst. Waiscantius illuSybilUs ^pphetrscj] anno
merar.Ex hui9vin libris duo pcipui serunralter de vol u*
tatediuia:alter devolutate oVsapia dei\ Ec ills gdc A(de
pius insaibit:que Apulei9platon^cus supiorib^ tgibns la
tinu fecit.Hic pimander:sed tt hucp ns m Marsiliirsidnii
ex eadc familia phm nobilissimu nup ad.lannu migraisc
videm9:atq( hec siue de sabulosis diis ingramus: (iuede
eanto viro inuestigam9 nos hoc tpe n5 mirado (na ld rei
locicp ro minime paticbat)sed_ex psib9 Iibris m vnu locu
coartada duxim9. Demceps aut qd ad Mcrcurii sydus gci
nec.eade breuitatepstringem9:Mercurius que stilbon voi
cat:pianctae tepatus.nocturh9.mo masculin^anosocmi
mnusrct^pptcr suu ceperamcntu:d'to se vcrtitadeius cui
adheserit natur3:itacjtea
foelicibus fcelicitate.cum
infoclicib9 insoelicitate p/
bet:Aurlorc aut Pthole*
meo sapiam sis <3c eloqn
ti^ mortalib9 pbet. H nc
elocjntiede9a poetis dr,
Inducst ad Arithmetica.-osJad mercatura: sacir Palestil)
ras:ac pstig'atores:acsi in gmesj malignus est:sraudulen
tosjpducitc^fures,Rarovidrt:qmplerucptpissubsola<
nbus radus occukas.Necp em ab illovltra trigita giadus
abest:c]ua_ex rejppter Phoebi ardons vim:fuscus pmgitur
Exustiornasoleqomibuspianet^nocctiillitqmcxircqn
tiafactiassuet^e) min9incomedaest. Habet nunci9deo
rumcjuianilulex sua:sed eoi^qb^adhgrec natura agit:
Na nuti9 no ex sua:sed ex alioijt sentetia verba refert.Eiui
domicilia :gemini ac virgo sun c. Moras i singuF hgnis vit
gemsc^oc1:enisdieb9;acseriisnoris:ergotrececisacmgi'n
ta oisto dieb9;totu zodiacupcurrit.Pingitat7cin huinsce
modi form5:vr in capitcac tas alas gerat: quibus dc pla
netec^eloqnrieindicatceleritasln l^uavirga serpennb*
inuoLuta.HecilIi^adoiajTornsineprudetia impulsum
denorar:in dextraharpem enseincurucenet.Syriiigaaut
sibi ad os fittula ex calamis sacT:am admouer: ilteca in)
ssar:Ex harpe vim ac vehementia eloslntij.Ex sistula ve*
ro eiusdesuauitatc sigmncat. Caput Galero omatj: q sc a
solanbus radils tuct.Scd ideexalbonigroqi psectus esb
quia eloqntia.er alba nigra:& nigra aiba reddere pt.Aw
gus auulso a collo capite:eo cg ocurp!eno:e regioe pingw
rur^vtondateloqntiaicuiiapictiasitadintsta^ocm callids
tatc supare-Cora ipso gallus pinginvr mercatorii:quoni
deusc(t:astutanotcrurgarriIitas: Atcjr huiuscemodiest
forma:Tenetautemco?lumsecudum:qd supralunaelt:
cpuis multiex cgyptiis Ulud foh attribuerinticorpus eiua
minimumcstomnium:exceptis corruptiDilibus :Nam
maximusomniumestsohquiceiities acscxagics acsexi*
estantuscst:quama est terra .Post solcm maiores sunt
quidecimstelIeprimiordinis:cluarum singulc conrincnt
terram septuagies:ac bis:Post has sunt stclig quara ord»
nis:quarumsinguIecoiitinentterram quinquagiesquai
ter,Poft has sunt stellequinti ordinis. Harum vniquecp
terram continec trigesies 6c sepries. Iridc suntstellg sexd
ordinis:quaruqujminore decics atcfc oc5lics terraptincc,
Post has maius corpus est Mars. Pcst Martem terra.
Postrcrramvenus.postveiicremluna-PostlunamMer
curius.Vidimus quanta sint hjc corpora: Nunc quatum
distencanimaducrte. Luna enim quauis omniu prox»
ma sit.terrjrdistat tame ab ea trigesies ter tant-m:quan*
tum estdsmidium dyamemterrcEtvsgesimaparseius.
Eritqj hoc centesies cetena miliaYepte milia qdringctaoi
duocimmiIiaria:Namdimidiudyamettiterrg:vt osten
diturrest jtj^s.miliariorum.-cVqmnqj insuper partcsex
duodecim parcib9vnius miliarii.Mercuri^atcrra distae
c4t7ro.miliaria.Ven9a terradistat )*^°ooo miliarioijt.
Sol autem jjjtf/ooojpostquc Marssequisio^hica te.ra
2SS47000.louisancintcruallu aroaretessc^tfSitftjo»
Longitudo Satumiesttffj;7Coo.Hoc auctm duplca*
tum tadc intcruallum: quod est terra ad ociauaspiiera.
Hoca3t«iti/o7ijooo.Eccum muluplicatu fueriehoss
gDKfatullepatrtsmagniparercparabat
Imperio:& primum pedibus talaria netsfrt
nommatr.qui Afgu interefnitiob idcfc in Sgyptu fugiis:
leges aclras illis rradidit:Sunr q ex hoc qumrn natu Mer
cunu vdinr. cum q ex dic 6c ccclo nat» cst: aiirt ex Proser
piria filia.qua nuda cemes rurpitcr amauir Philone archa
de genuisse:ac ignominia territu exponereillu vohiisse. S s
cu esset oraculo admonit9 illci diuinu mterptem futurtr:
ernutririiusilt:ctHermeappcllanvoluit-Hincobignomi
nia patria fugiens in egyptum vcnitnbicp in omi mathc
maticaclaruitDiod.SicuIusinsujs mytholigis trcs maxi
snenoiar.Pr.musgypriu.-quemrtaadiumetavitchnanjs
adinuenissc scribit.fnuenit cni Palestra Sc Iyra qua ttycor
dem fecitrimitarus tria anni tpa.Nam ab estare acuta:ab
hyemcgraue:a vere media allumpsir voce: Inuenic lsas
& deoS! sacra: Er ga gre.
cos eaciadinrcrpratione
pertinct edocUit ab illlis
Hermes.i.inrerps noiat?
est. Scdm in Creta natu
scribitexIoue:er caducia
tona:indutias ac focdera
queinbelloadhibens inuenisse: psertimvtvbicjtsnuioss
labiles centcaduceatores.Qa icdrco obscruabat:qm mer
curiusmedtVtricji hostiputabar.Sed nris tpib9tubJcines
caduceatoru loto habent.Dicut inuenisfe ena pondera:et
6c mesuras:cfe mercarurg c_stus_<X: in furtis sadcdis pstri
giatorefuissemaximu.Tertineuponit.que atlanrici su
um(esse dicutmatucs; ex loucet Maiarcui qugde Q^ tehsl
et egyptio dicat:scrc ola tnbuuc.Eusebsde ppajra.Euag.
Sanchumathois:qui an Troiana tpa in phocnitia floruit
tefbmoniofretus:aitMercunnapud phccnices taurum:
apud 5gyptios:coyth:apud Alcxandrenscs thoth vocari.
fctpnmu lras inuenisse.Ejt ea qde|diis fabulose dici vide
antur:velallegoriceadnarura:vel tropologicead mores
reducere studuissc:Etfabu1as fabularucp ajlegorias exco
gitassc:CJ canta mystmisobscuritateasfaut:vrdirrTcilesit
veru inuenire. AI10 apt loco:orois t&facultatis interpran
dt simbolu:Mereunu priscos posuisfescribir:&silin cupj
dinis Mercuriu dici:cia amadi virtus oroni cjj attribuat,
Sed hcc fabulose ac mystsce potiusqj hystonce scnbutur.
Aurelius asit Augu.refert;q rpe Moyscs est natus ssorJMs
seAtlanteastroioguPromethei physicifrem:ac marer*
num auum maioriS Mcrcuriiicinn* pos iuit isMercuri9:
qui grece.sruHC» rpiusyiOTCo idest Mercurius trimegi'»
stus-id tsiter maximus dicltur. Priorem t-rgo illum puto
queNilifiliasabulan?:huctfi secundu asllrunt occidisie
argn:egyptiisc|j pfuisse:^ leges aclras tradidisjc: sed Iraip
taracteres aialm atboruqj siguras habuiiTe:huc in dcoru
numero reruIeruiK.Nec erat phas eius nomen temcre vul
go proferre:Primucp anni mensem ab <o cognomiaucf t.
Condidit yrbe:qua a se Hermopolim noiauit.-nucupaue
rutaurilIuTrImegist^I.i.terma)clmu:c^•^Phusmaxim,
<5tsaecrdos maxim^rec maxim9 dcniq? rex suisfet.Cosue
ucratcmegyptii(vtapclplatoneIegif)exoiph6^nucro
sacerdo rcs:ac rursus cx saccrdotib9 rcges eIigere:Hic ar vc
phus sapientia.-itareligionesaccrdos excdIuit:&mox in
imperio administrado.-supiores ocs regessupauit.Hic pri
mus a Phisicis mathematiciscsad dimnoTg spcculatione
se erexic:Primusiqj de maiestate dei:de demona ordie:ani
marutjimurarioib9sapictissime<!isputaiur.exqreprimi'
thcologieaucTrorhr.Hucsetaatusdiuin^vatesOrpheus
secudasphilosophieassecut9cptes:cuiussacris initiat^e
Aglaophenus: Aglaopheno in philosophia pythagoras.
Pythagoresucceslit Philolaus diuini Platonis prgcepior.
Qucoia indic?t priscam rheologia a Mercuno inueram:
&aipiatoneabsolutafuiiTe.VerijMercuri,'priniascripsic
qmb* diuinaijtreru cognirioem traderet:c[bi'archana my
Iteriac^; stupenda oracula pandiitur.No eni vt phus so«
Ju loquinsed vt^phcta sutura sepepdidt: Ruina hic pri
scg.reIigionis vidit:Omi nbug fideuaduentu christi: sutu
ru iudiau:Resurrec%one:Renouarioiie seculi: Bono^ glo
nam.Tormetanocentupdixit^Quapropterdubitat Au
gustin9;anobseruationesydau;anKudatoeci£monu»i,
hccillepuiderst. Waiscantius illuSybilUs ^pphetrscj] anno
merar.Ex hui9vin libris duo pcipui serunralter de vol u*
tatediuia:alter devolutate oVsapia dei\ Ec ills gdc A(de
pius insaibit:que Apulei9platon^cus supiorib^ tgibns la
tinu fecit.Hic pimander:sed tt hucp ns m Marsiliirsidnii
ex eadc familia phm nobilissimu nup ad.lannu migraisc
videm9:atq( hec siue de sabulosis diis ingramus: (iuede
eanto viro inuestigam9 nos hoc tpe n5 mirado (na ld rei
locicp ro minime paticbat)sed_ex psib9 Iibris m vnu locu
coartada duxim9. Demceps aut qd ad Mcrcurii sydus gci
nec.eade breuitatepstringem9:Mercurius que stilbon voi
cat:pianctae tepatus.nocturh9.mo masculin^anosocmi
mnusrct^pptcr suu ceperamcntu:d'to se vcrtitadeius cui
adheserit natur3:itacjtea
foelicibus fcelicitate.cum
infoclicib9 insoelicitate p/
bet:Aurlorc aut Pthole*
meo sapiam sis <3c eloqn
ti^ mortalib9 pbet. H nc
elocjntiede9a poetis dr,
Inducst ad Arithmetica.-osJad mercatura: sacir Palestil)
ras:ac pstig'atores:acsi in gmesj malignus est:sraudulen
tosjpducitc^fures,Rarovidrt:qmplerucptpissubsola<
nbus radus occukas.Necp em ab illovltra trigita giadus
abest:c]ua_ex rejppter Phoebi ardons vim:fuscus pmgitur
Exustiornasoleqomibuspianet^nocctiillitqmcxircqn
tiafactiassuet^e) min9incomedaest. Habet nunci9deo
rumcjuianilulex sua:sed eoi^qb^adhgrec natura agit:
Na nuti9 no ex sua:sed ex alioijt sentetia verba refert.Eiui
domicilia :gemini ac virgo sun c. Moras i singuF hgnis vit
gemsc^oc1:enisdieb9;acseriisnoris:ergotrececisacmgi'n
ta oisto dieb9;totu zodiacupcurrit.Pingitat7cin huinsce
modi form5:vr in capitcac tas alas gerat: quibus dc pla
netec^eloqnrieindicatceleritasln l^uavirga serpennb*
inuoLuta.HecilIi^adoiajTornsineprudetia impulsum
denorar:in dextraharpem enseincurucenet.Syriiigaaut
sibi ad os fittula ex calamis sacT:am admouer: ilteca in)
ssar:Ex harpe vim ac vehementia eloslntij.Ex sistula ve*
ro eiusdesuauitatc sigmncat. Caput Galero omatj: q sc a
solanbus radils tuct.Scd ideexalbonigroqi psectus esb
quia eloqntia.er alba nigra:& nigra aiba reddere pt.Aw
gus auulso a collo capite:eo cg ocurp!eno:e regioe pingw
rur^vtondateloqntiaicuiiapictiasitadintsta^ocm callids
tatc supare-Cora ipso gallus pinginvr mercatorii:quoni
deusc(t:astutanotcrurgarriIitas: Atcjr huiuscemodiest
forma:Tenetautemco?lumsecudum:qd supralunaelt:
cpuis multiex cgyptiis Ulud foh attribuerinticorpus eiua
minimumcstomnium:exceptis corruptiDilibus :Nam
maximusomniumestsohquiceiities acscxagics acsexi*
estantuscst:quama est terra .Post solcm maiores sunt
quidecimstelIeprimiordinis:cluarum singulc conrincnt
terram septuagies:ac bis:Post has sunt stclig quara ord»
nis:quarumsinguIecoiitinentterram quinquagiesquai
ter,Poft has sunt stellequinti ordinis. Harum vniquecp
terram continec trigesies 6c sepries. Iridc suntstellg sexd
ordinis:quaruqujminore decics atcfc oc5lics terraptincc,
Post has maius corpus est Mars. Pcst Martem terra.
Postrcrramvenus.postveiicremluna-PostlunamMer
curius.Vidimus quanta sint hjc corpora: Nunc quatum
distencanimaducrte. Luna enim quauis omniu prox»
ma sit.terrjrdistat tame ab ea trigesies ter tant-m:quan*
tum estdsmidium dyamemterrcEtvsgesimaparseius.
Eritqj hoc centesies cetena miliaYepte milia qdringctaoi
duocimmiIiaria:Namdimidiudyamettiterrg:vt osten
diturrest jtj^s.miliariorum.-cVqmnqj insuper partcsex
duodecim parcib9vnius miliarii.Mercuri^atcrra distae
c4t7ro.miliaria.Ven9a terradistat )*^°ooo miliarioijt.
Sol autem jjjtf/ooojpostquc Marssequisio^hica te.ra
2SS47000.louisancintcruallu aroaretessc^tfSitftjo»
Longitudo Satumiesttffj;7Coo.Hoc auctm duplca*
tum tadc intcruallum: quod est terra ad ociauaspiiera.
Hoca3t«iti/o7ijooo.Eccum muluplicatu fueriehoss