DOI Heft:
Sztuka starożytna
DOI Artikel:Sadurska, Anna; Muzeum Narodowe w Warszawie [Mitarb.]: Epitafium greckie z XII w. w Muzeum Narodowym w Warszawie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.17141#0177
Anna Sadurska
EPITAFIUM GRECKIE Z XII W. W MUZEUM NARODOWYM
W WARSZAWIE
W magazynie Działu Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego w Warszawie
znajduje się interesująca inskrypcja późnogrecka z Egiptu1. Jest ona wyryta na
grubym bloku wapiennym. Stan zachowania niezbyt zadowalający, gdyż górnej
części inskrypcji wraz z dwunastoma wierszami napisu brak, a na zachowanym frag-
mencie widnieje szereg szczerb. Tekst wyryty jest na zagłębionym polu napisu uję-
tym w proste obrzeżenie. Litery są drobne, krzywe, nierówno ustawione, wyryte
rylcem. Brak jakichkolwiek śladów dbałości liternika o estetykę napisu. Inskrypcja
ta została przywieziona z Braniewa2. Przed pięćdziesięcioma laty była ona przedmio-
tem rozważań dyrektora uczelni braniewskiej, W. Weissbrodta3, ogłaszanych kolejno
w 1906 i 1909 r. Wyniki jego badań zostaną poniżej zreferowane o tyle, o ile wchodzą
one w zakres naszych zainteresowań inskrypcją jako zabytkiem epigrafiki późno-
greckiej oraz dokumentem kultury klasycznej w Egipcie średniowiecznym. Pominię-
te zostaną natomiast rozważania ściśle teologiczne. Jeśli chodzi o ustalenie tekstu,
to sądzę, że najrozważniej będzie trzymać się lekcji Weissbrodta z uwagi na okolicz-
ność, iż opracowywał on zabytek znajdujący się wówczas w bez wątpienia lepszym sta-
nie. Zachowane było całe epitafium, wraz z brakującymi obecnie dwunastoma wier-
szami, a także powierzchnia nie była — jak sądzę — do tego stopnia zwietrzała. Ze
słów Weissbrodta wynika, iż górny brzeg mógł być uszkodzony, nie określa on jednak
dokładnie charakteru i stopnia zniszczenia.
Różnice pomiędzy lekcją tekstu ustaloną przez Weissbrodta i moją sprowadzają
się do kilku drobnych zmian w wierszach: 15,17, 23. Ponadto zastosowałam powszech-
nie obecnie przyjęty leydeński system klamer i znaków diakrytycznych. Zamieszcze-
1 Nr inw. 198842; wymiary: 0,44 m x 0,29 m x 0,08 m; proweniencja: Egipt, Nubia, kla-
sztor Apa Joannes. Publikowana: Weissbrodt, Ein agyptischer christlicher Grabstein
mit Inschrift aus der griechiscłien Liturgie im Koeniglichen Lyceum Hosianum zu Brauns-
berg. W/S 1905/6, S/S 1909; G. Lefebvre, Recueil des Inscriptions grecąues chretiennse
d'Egypte. Le Caire 1907, Nr 666.
2 Do historii zbiorów braniewskich por. A. Sadurska, Inscriptions latines. Varsovie
1953, s. 5.
3 Por. przypis 1.
173
EPITAFIUM GRECKIE Z XII W. W MUZEUM NARODOWYM
W WARSZAWIE
W magazynie Działu Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego w Warszawie
znajduje się interesująca inskrypcja późnogrecka z Egiptu1. Jest ona wyryta na
grubym bloku wapiennym. Stan zachowania niezbyt zadowalający, gdyż górnej
części inskrypcji wraz z dwunastoma wierszami napisu brak, a na zachowanym frag-
mencie widnieje szereg szczerb. Tekst wyryty jest na zagłębionym polu napisu uję-
tym w proste obrzeżenie. Litery są drobne, krzywe, nierówno ustawione, wyryte
rylcem. Brak jakichkolwiek śladów dbałości liternika o estetykę napisu. Inskrypcja
ta została przywieziona z Braniewa2. Przed pięćdziesięcioma laty była ona przedmio-
tem rozważań dyrektora uczelni braniewskiej, W. Weissbrodta3, ogłaszanych kolejno
w 1906 i 1909 r. Wyniki jego badań zostaną poniżej zreferowane o tyle, o ile wchodzą
one w zakres naszych zainteresowań inskrypcją jako zabytkiem epigrafiki późno-
greckiej oraz dokumentem kultury klasycznej w Egipcie średniowiecznym. Pominię-
te zostaną natomiast rozważania ściśle teologiczne. Jeśli chodzi o ustalenie tekstu,
to sądzę, że najrozważniej będzie trzymać się lekcji Weissbrodta z uwagi na okolicz-
ność, iż opracowywał on zabytek znajdujący się wówczas w bez wątpienia lepszym sta-
nie. Zachowane było całe epitafium, wraz z brakującymi obecnie dwunastoma wier-
szami, a także powierzchnia nie była — jak sądzę — do tego stopnia zwietrzała. Ze
słów Weissbrodta wynika, iż górny brzeg mógł być uszkodzony, nie określa on jednak
dokładnie charakteru i stopnia zniszczenia.
Różnice pomiędzy lekcją tekstu ustaloną przez Weissbrodta i moją sprowadzają
się do kilku drobnych zmian w wierszach: 15,17, 23. Ponadto zastosowałam powszech-
nie obecnie przyjęty leydeński system klamer i znaków diakrytycznych. Zamieszcze-
1 Nr inw. 198842; wymiary: 0,44 m x 0,29 m x 0,08 m; proweniencja: Egipt, Nubia, kla-
sztor Apa Joannes. Publikowana: Weissbrodt, Ein agyptischer christlicher Grabstein
mit Inschrift aus der griechiscłien Liturgie im Koeniglichen Lyceum Hosianum zu Brauns-
berg. W/S 1905/6, S/S 1909; G. Lefebvre, Recueil des Inscriptions grecąues chretiennse
d'Egypte. Le Caire 1907, Nr 666.
2 Do historii zbiorów braniewskich por. A. Sadurska, Inscriptions latines. Varsovie
1953, s. 5.
3 Por. przypis 1.
173