Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (3.1958)

Bonawentura Lenart

MONTOWANIE RYSUNKÓW I RYCIN NA WOLNYM ZAPLECZU1

w_. od dawna, że przymocowywanie rysunków i rycin do podkładek
z kartonu sposobem dublowania, to jest przylepiania na całej płaszczyźnie, po
introligatorsku, jest niedopuszczalne, ponieważ wprowadza wilgoć i tamuje dopływ
powietrza, jednocześnie zaś uniemożliwia zarówno kontrolę stanu zachowania obiek-
tu, jak naukowe jego badania. Niewłaściwe ze stanowiska konserwatorskiego jest
również bezpośrednie przyklejanie do podkładki brzegów rysunku lub ryciny, czy
to ze wszystkich czterech, boków, z dwóch, czy nawet tylko z jednego. Nie rozwiązują
także sprawy przyklejane do boków krótkie zawiaski.

Sposoby utwierdzania wymagające wilżenia rysunku lub ryciny nie powinny być
stosowane, zwłaszcza dla obiektów zdrowych i nieuszkodzonych fizycznie przez prze-
łamanie, pomarszczenie lub przedarcie, gdyż wprowadzenie wilgoci może wywołać
dalsze szkodliwe następstwa, aż do chorób papieru włącznie. Dlatego dotychczasowe
systemy montowania rysunków i rycin poddane być muszą rewizji.

Słusznie zauważył jeden ze specjalistów angielskich, że „nie należy oprawiać
rysunku lub ryciny, oprawiać trzeba montaż". Zasada ta jednak, o ile mi wiadomo,
nie została wprowadzona w życie.

Opisany poniżej montaż na wolnym zapleczu typu 3, 4, 5, 6, powinien zapewnić
trwalsze zabezpieczenie obiektów graficznych. Przestrzeganie w pełni wskazań kon-
serwatorskich przy montowaniu rysunków i rycin może nie tylko poprawić stan
ich zachowania, ale również zapobiec uszkodzeniom wymagającym skomplikowanych,
a niekiedy ryzykownych zabiegów.

Wskazania te są następujące:

1 Instrukcję opracowano zgodnie z uchwałą Konferencji nad sprawą opracowywania,
przechowywania, zabezpieczania i konserwacji grafiki, zwołanej przez Ministerstwo Kul-
tury i Sztuki (Naczelna Dyrekcja Muzeów i Ochrony Zabytków) w dniach 5 — 7. XII .1949 r.
Wzorce montaży sporządzono w 1948 r. pod kierunkiem autora artykułu w Pracowni Kon-
serwacji Zabytków Głównego Urzędu Konserwatorskiego wraz z teką wzorcową dla ich prze-
chowywania. Zostały one rozesłane do większych zbiorów graficznych w kraju. Informację
o konferencji podał S. Szymański, Ochrona zabytków, R. 3, 1950,1/9, s. 67 — 70. Wzorce
montaży omówił B. Lenart. Instrukcja sposobów wykonywania montażu obiektów gra-
ficznych objaśniona wykresami na 7 tablicach. Biuletyn konserwatorski, R. 1, 1954, nr 1,
s. 3 —10 (maszynopis powielony).

36 Rocznik Muz. Narodowego

557