DOI Heft:
Wystawy
DOI Artikel:Chudzikowski, Andrzej; Muzeum Narodowe w Warszawie [Mitarb.]: Wystawa Rembrandtowska w Muzeum Narodowym w Warszawie: [15 marca do 30 kwietnia 1956 r.]
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17141#0421
Andrzej Chudzikowski
WYSTAWA REMBRANDTOWSKA W MUZEUM NARODOWYM
W WARSZAWIE
W 1956 r. upłynęło 350 lat od chwili urodzin jednego z najwspanialszych artys-
tów czasów nowożytnych Harmensza Rembrandta van Ryn. W odpowiedzi na apel
Światowej Rady Pokoju i Unesco, które ogłosiły rok ten rokiem Rembrandtow-
skim, wiele krajów, a wśród nich i Polska, uczciły pamięć wielkiego Holendra.
Muzeum Narodowe w Warszawie wraz z Państwowym Instytutem Sztuki zorganizo-
wało w czasie od 15 marca do 30 kwietnia 1956 r. wystawę poświęconą twórczości zna-
komitego malarza. Obejmowała ona pod wspólnym tytułem „Rembrandt i jego krąg"
właściwie dwa oddzielne pokazy: malarstwa oraz rysunków i grafiki, co znalazło
wyraz także w dwóch oddzielnych katalogach1.
Jednym z naczelnych celów przyświecających organizatorom wystawy było spo-
pularyzowanie sztuki Rembrandta poprzez zbliżenie jej do masowego odbiorcy i umoż-
liwienie mu jej zrozumienia. Jeśli zadaniu temu mógł stosunkowo łatwo sprostać
pokaz rysunków i grafiki operujący w dużym stopniu materiałem oryginalnym,
na który składały się przede wszystkim prace samego Rembrandta, to wystawa
malarstwa mogła spełnić ten postulat w bardzo nikłym procencie. Nie posiadając
w zbiorach polskich takiej ilości dzieł wielkiego artysty, aby w dostatecznym stop-
niu ukazać jego dorobek malarski, organizatorzy wystawy zmuszeni byli poszukać
innego rozwiązania. Postanowiono zatem uczcić Rembrandta pokazem bardzo spec-
jalnym: wokół niewielu obrazów samego mistrza zgrupowano dzieła jego poprzedni-
ków, a głównie zaś kompozycje uczniów i naśladowców. W przeciwieństwie więc
do wystawy rysunków i grafiki, która ukazała przede wszystkim twórczość Rem-
brandta, uwzględniając raczej na marginesie prace uczniów, pokaz malarstwa poło-
żył główny akcent na zagadnienie oddziaływania Rembrandta, a tym samym na jego
znaczenie w sztuce holenderskiej.
Ale aby urządzić taką wystawę, materiał polski okazał się również nie wystar-
czający. Zmontowanie ekspozycji umożliwiła ostatecznie wydatna pomoc muzeów
1 Rembrandt i jego krąg — malarstwo, Muzeum Narodowe w Warszawie, 15 marca —
30 kwietnia 1956; Rembrandt i Jego krąg — rysunki — grafika, Muzeum Narodowe w War-
szawie, 15 marca — 30 kwietnia 1956.
27 Rocznik Muz, Narodowego
417
WYSTAWA REMBRANDTOWSKA W MUZEUM NARODOWYM
W WARSZAWIE
W 1956 r. upłynęło 350 lat od chwili urodzin jednego z najwspanialszych artys-
tów czasów nowożytnych Harmensza Rembrandta van Ryn. W odpowiedzi na apel
Światowej Rady Pokoju i Unesco, które ogłosiły rok ten rokiem Rembrandtow-
skim, wiele krajów, a wśród nich i Polska, uczciły pamięć wielkiego Holendra.
Muzeum Narodowe w Warszawie wraz z Państwowym Instytutem Sztuki zorganizo-
wało w czasie od 15 marca do 30 kwietnia 1956 r. wystawę poświęconą twórczości zna-
komitego malarza. Obejmowała ona pod wspólnym tytułem „Rembrandt i jego krąg"
właściwie dwa oddzielne pokazy: malarstwa oraz rysunków i grafiki, co znalazło
wyraz także w dwóch oddzielnych katalogach1.
Jednym z naczelnych celów przyświecających organizatorom wystawy było spo-
pularyzowanie sztuki Rembrandta poprzez zbliżenie jej do masowego odbiorcy i umoż-
liwienie mu jej zrozumienia. Jeśli zadaniu temu mógł stosunkowo łatwo sprostać
pokaz rysunków i grafiki operujący w dużym stopniu materiałem oryginalnym,
na który składały się przede wszystkim prace samego Rembrandta, to wystawa
malarstwa mogła spełnić ten postulat w bardzo nikłym procencie. Nie posiadając
w zbiorach polskich takiej ilości dzieł wielkiego artysty, aby w dostatecznym stop-
niu ukazać jego dorobek malarski, organizatorzy wystawy zmuszeni byli poszukać
innego rozwiązania. Postanowiono zatem uczcić Rembrandta pokazem bardzo spec-
jalnym: wokół niewielu obrazów samego mistrza zgrupowano dzieła jego poprzedni-
ków, a głównie zaś kompozycje uczniów i naśladowców. W przeciwieństwie więc
do wystawy rysunków i grafiki, która ukazała przede wszystkim twórczość Rem-
brandta, uwzględniając raczej na marginesie prace uczniów, pokaz malarstwa poło-
żył główny akcent na zagadnienie oddziaływania Rembrandta, a tym samym na jego
znaczenie w sztuce holenderskiej.
Ale aby urządzić taką wystawę, materiał polski okazał się również nie wystar-
czający. Zmontowanie ekspozycji umożliwiła ostatecznie wydatna pomoc muzeów
1 Rembrandt i jego krąg — malarstwo, Muzeum Narodowe w Warszawie, 15 marca —
30 kwietnia 1956; Rembrandt i Jego krąg — rysunki — grafika, Muzeum Narodowe w War-
szawie, 15 marca — 30 kwietnia 1956.
27 Rocznik Muz, Narodowego
417