DOI Heft:
Kolekcjonerstwo
DOI Artikel:Bernhard, Maria Ludwika: Powrót zbiorów gołuchowskich
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17141#0323
Maria Ludwika Bernhard
POWRÓT ZBIORÓW GOŁUCHOWSKICH1
-^^^iebogate są zbiory polskie w zabytki sztuki antycznej.
Smutne to stwierdzenie posiada swoje usprawiedliwienie w tragicznych wypadkach
historycznych, jakie dotknęły Polskę w XVIII i XIX w., w czasie kiedy w całej Europie
powstawały najsłynniejsze muzea sztuki antycznej.
Pragnąc po zakończeniu drugiej wojny światowej poprawić istniejący stan rzeczy
uchwalono na zjeździe Związku Muzeów we wrześniu 1946 r., na zjeździe, który dysku-
tował ogólny plan polityki muzealnej, utworzenie w Muzeum Narodowym w War-
szawie centralnego zbioru sztuki starożytnej. Wejść do niego miały wszystkie zbiory
sztuki antycznej z całego terenu Polski z wyjątkiem zbiorów będących w posiadaniu
muzeów publicznych, zapisanych w ich księgach inwentarzowych2.
Dzięki tej decyzji powstała Galeria Sztuki Starożytnej będąca według zgodnej opinii
fachowców krajowych i zagranicznych jedną z najlepiej eksponowanych w świecie.
W dalszej konsekwencji tej decyzji rozbudowany został, istniejący już przed wojną
w skromnym zarysie, ośrodek naukowo-badawczy, który może się poszczycić poważ-
nymi osiągnięciami naukowymi w postaci wydawnictw oraz własnymi wykopalis-
kami prowadzonymi przed wojną w Edfu w Górnym Egipcie, a obecnie w Mirmeki
na Krymie i w Egipcie w Delcie Nilowej.
Realizując więc planową politykę dyspozycji zbiorami pochodzącymi z dawnych
kolekcji prywatnych lub ordynackich wystawiono zbiory gołuchowskie w Muzeum
Narodowym w Warszawie.
Zdeponowanie zbioru zabytków egipskich, greckich waz i kolekcji szkieł staro-
żytnych z Gołuchowa w Muzeum Narodowym w Warszawie podyktowane było racjo-
nalnym rozmieszczeniem zbiorów muzealnych w Polsce, rozmieszczeniem, które gwa-
1 Zbiory gołuchowskie zostały wywiezione przez Niemców na początku wojny, odnale-
zione przez Armię Czerwoną, uchwałą Rządu Radzieckiego zwrócone Polsce. We wrześniu
1956 r. w Moskwie przejęłam zbiory jako ekspert do spraw archeologii i członek polskiej,
delegacji odbierającej uratowane dzieła dztuki. Na czele delegacji stał prof. dr St. Lorentz
jego zastępcą był prof. dr Wł. Tomkiewicz, pozostali członkowie delegacji: prof. dr M. L. Bern-
hard, prof. dr Z. Kępiński, prof. B. Marconi, M. Mrozińska, mgr P. Michałowski, konserwator
S. Pawłowski, mgr J. Ruszczyc, prof. dr St. Sawicka, dr J. Sienkiewicz.
2 Pamiętnik Muzealny, VIII, 1947, s. 17, § 14.
319
POWRÓT ZBIORÓW GOŁUCHOWSKICH1
-^^^iebogate są zbiory polskie w zabytki sztuki antycznej.
Smutne to stwierdzenie posiada swoje usprawiedliwienie w tragicznych wypadkach
historycznych, jakie dotknęły Polskę w XVIII i XIX w., w czasie kiedy w całej Europie
powstawały najsłynniejsze muzea sztuki antycznej.
Pragnąc po zakończeniu drugiej wojny światowej poprawić istniejący stan rzeczy
uchwalono na zjeździe Związku Muzeów we wrześniu 1946 r., na zjeździe, który dysku-
tował ogólny plan polityki muzealnej, utworzenie w Muzeum Narodowym w War-
szawie centralnego zbioru sztuki starożytnej. Wejść do niego miały wszystkie zbiory
sztuki antycznej z całego terenu Polski z wyjątkiem zbiorów będących w posiadaniu
muzeów publicznych, zapisanych w ich księgach inwentarzowych2.
Dzięki tej decyzji powstała Galeria Sztuki Starożytnej będąca według zgodnej opinii
fachowców krajowych i zagranicznych jedną z najlepiej eksponowanych w świecie.
W dalszej konsekwencji tej decyzji rozbudowany został, istniejący już przed wojną
w skromnym zarysie, ośrodek naukowo-badawczy, który może się poszczycić poważ-
nymi osiągnięciami naukowymi w postaci wydawnictw oraz własnymi wykopalis-
kami prowadzonymi przed wojną w Edfu w Górnym Egipcie, a obecnie w Mirmeki
na Krymie i w Egipcie w Delcie Nilowej.
Realizując więc planową politykę dyspozycji zbiorami pochodzącymi z dawnych
kolekcji prywatnych lub ordynackich wystawiono zbiory gołuchowskie w Muzeum
Narodowym w Warszawie.
Zdeponowanie zbioru zabytków egipskich, greckich waz i kolekcji szkieł staro-
żytnych z Gołuchowa w Muzeum Narodowym w Warszawie podyktowane było racjo-
nalnym rozmieszczeniem zbiorów muzealnych w Polsce, rozmieszczeniem, które gwa-
1 Zbiory gołuchowskie zostały wywiezione przez Niemców na początku wojny, odnale-
zione przez Armię Czerwoną, uchwałą Rządu Radzieckiego zwrócone Polsce. We wrześniu
1956 r. w Moskwie przejęłam zbiory jako ekspert do spraw archeologii i członek polskiej,
delegacji odbierającej uratowane dzieła dztuki. Na czele delegacji stał prof. dr St. Lorentz
jego zastępcą był prof. dr Wł. Tomkiewicz, pozostali członkowie delegacji: prof. dr M. L. Bern-
hard, prof. dr Z. Kępiński, prof. B. Marconi, M. Mrozińska, mgr P. Michałowski, konserwator
S. Pawłowski, mgr J. Ruszczyc, prof. dr St. Sawicka, dr J. Sienkiewicz.
2 Pamiętnik Muzealny, VIII, 1947, s. 17, § 14.
319