Biuletyn konserwatorski Województwa Podlaskiego: Periodica (22.2016)

MATERIAŁY

Aleksandra Woszczenko, Jarosław Szewczyk*
Białystok
Rysunkowe inwentaryzacje wnętrz wiejskich
domów w gminach Hajnówka
i Dubicze Cerkiewne - nowe wyniki
poszukiwań terenowych

Jesienią 2014 roku kilkunastu studentów Wydziału Architektury Politech-
niki Białostockiej realizowało pod opieką naukowo-dydaktyczną arch. Jarosława
Szewczyka poszukiwania terenowe w wybranych wsiach województwa podlaskie-
go. Poszukiwano starych, lecz wciąż zamieszkanych domów wiejskich, w których
zewnętrznej formie architektonicznej lub wnętrzach najłatwiej jest rozpoznać daw-
ne wzorce estetyczno-funkcjonalne, obejmujące między innymi:
- estetyczne podkreślenie lub wyeksponowanie kąta sakralnego (dawniej
zwanego pokuciem);
- dominacja pieca lub systemu piecowego jako podstawowych elementów
wpływających na rozplanowanie i estetykę wnętrza;
- szczególna rola systemu kominowego jako determinanty rozplanowania
wnętrza (domy z dookołopiecową amfiladą pomieszczeń, zwłaszcza gdy w dolnej
części komina znajdowała się wędzarnia);
- estetykę wnętrza bazującą na tekstyliach, zwłaszcza tych domowego wy-
robu (chodmkach-szmaciakach, pasiastych radziużkach, narzutach tkanych na kro-
snach i tym podobnych);
- inne dawne elementy wystroju (na przykład stare dewocjonalia), umeblo-
wania (na przykład kufry - sunduki) lub cechy rozplanowania (alkierz sypialny, ko-
mora).
Zrozumiała nieufność mieszkańców utrudniała poszukiwania, te bowiem
miały zaowocować dokumentacją rysunkową i fotograficzną, do czego niezbędna
była zgoda właścicieli nie tylko na dostęp do wszystkich pomieszczeń w domu, lecz
także na długotrwałą pracę grupy studentów we wnętrzu. Mimo to udało się pozy-
* Aleksandra Woszczenko jest studentką Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej. Jarosław
Szewczyk jest pracownikiem naukowym W A PB. Artykuł powstał w ramach badań statutowych nr S/
WA/1/12, realizowanych w 2016 roku.

143