DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12704#0019
G E O R G I V
BRAVN AGRIPPINEN^
S I S BENEVOLIS LECTO-
R I B V S S. D.
Vandoqvidemcelebrium VrbiumOppidorumq;topogra*
phica;defcriptiones,accuratiffimc delineata?pra;fenti hocopc-
re vobisproponaturoboculoSjSpcdatore^Lcdorefcjj-bcneuo-
li;non itaalicnum ab inftituto noftro forc putaui,de primis Vr-
bium initijs, progreflli &C incrementopauculaqusedam praefa-
ri:vt primisearum principijs&caufisprobeperfpe&isaccogni-
& tss,jearundem inftitutum.,vfus,ac finispenitius intelligatur.M,
Vitruuius lib.de Archited.2. humana?focietatis initiummira
quadam induftriaexplicans,caufam,queJiominesinvnum coe ^humnnV
_ git,ccetufcj,-fociauit,his verbis enarrat;Homines,inquit, veteri g^etiso-
more,vtfera?in fy!u;s&: ipelunciscV: nemoribusnafccbantur,ciboq;agrefti vefcendo vitam ° '
exigebant:interea quodam in loco ab tcmpeftatibus & ventis dcnfse crebritatibusarboresa-
gitata?,&intcrfeterentesramos,ignem excitauerunt,exeaflammavehementiperterr;ti,qui
circaeum locum fuerunt,funtfugati,poftea re quieta,propiusacccdetes,cumanimaduertif-
fentcommoditatem magnam eiTecorporibus,adignisteporem lignaadijcientes,cx:eumc6-
feruantes,aliosadducebat,&:nutu monftrantes,oftendebant,quashaberentexeo vtihtates.
Ineo hominum congrefiu,cum profundcbantur aiiter fpiritu voces, quotidianaconfuetu-
dine vocabula,vtobtigeranr,conftituerunt:deindefignificando res fa:pius,in vfuexeuentu
farifortuitocoeperuntj&itaiermonesinterfeprocreauerunt.Pauloaliter Cicero,ciuilis hu-
manarq,- focietatis conuentum,originem habere, litterarum monumentistradidit:quem
FrancifcusSenenfisPatritius,lib.i.deRegni&Regisinftitutione,imitari videtur.Qiii non
cafu&rfortuitohominesconueniflefcribitjfeddiuinammentem fapientiam ipfis prsefti-
tilTejVtfocietatcSj ccetufque inftituerent.Qua:quidem mensdiuina,cumca?teraanimantia
abieciftetadpaftun ^"olum hominem erexit,ad ccelic^quafi veridomicilijconfpecl:um,ex-
citaust.Tum fpeciem orisita formauir,vt in ca penitus reconditos moreseffingeret,quando
hiiaritatcm animi vultu oftendimus,moerorem cnim,triftitiam, formidinem, iram, furo-
rem,tranquillitatemcj,-,frons,oculi,&fuperci!iaindicanr.Hac mctediuina,principiorerum
humanarumacutioresingcnioviri,quiintervagosillosatq;agreftes homines verfabantur,
animaduertcrunt, hominemaliena opeindigerc,cum neminem fibiipfifatiseflecemerct.
Proindearbitratifunt,illum perfocietatem /uigeneriscommodiusdegerepo(fr>&facilius
confequi onmia,qua?per naturam eideefle videbantur.Et idcircoafylueftrivagaq,-folitudi
ne,in multitudiniscoetum,humanamcj; focietatemillumdeducendumefleduxerunt.Quo
quidem fado,quamprimum coniuncti interfc homines, fermonem ex affidua confuetudi
ne ftatuerunt,quo conceptum mentisexprimcrent,&confilia communicarent. Platoaute
inProtagora,aliudab hisdiuerfum ciuilisconfuetudinisprincipium rcfert, quodquidem,
quia fabuliseft multo quam veritati propinquius,referre non placet.Ii vero hominum coetu
fiue ignis vtilitate fociato,fiue natura Sc ratione duce inftituto,quod fanea ratione non mui
tumabhorrerevidetur,vtprimashominum locietatesabhisprincipijs vtilitatis caufaprofe
_tasexiftimemus,credamufcj;hominenaturafocialeanimal,longemagisquam apes,formi-
c2e,grues,&eiufmodigcnera,quargregatimaluntur, gregatimcj,-fetuentur,in vnumcoetum
veniflc,vt quifq,-promeret, quod alteri opus eflet,acciperetq; aliunde quodipfe prseftare no
poflet. Igitur,vtdixi,communi hominuiocietateconflata,cumcj;ineafermonisauxiiio fe
mutuointellio;ere,fenfumanimiexprimere,tummanibus&:articulis,quam vellcntrem.faaDomici,ic
•1- r rr° A -1 t f r i V i /- i -1 rumtyro-
ciliter iepoiletraaareviderent, cceperuntin eo ccetualij ipeluncas foderefub montibus, «nium.
nonulli hirundinumnidos,ck-edificarionesearum imitantes,deluto &virgultisfaccreloca,
D 2 quas
4
BRAVN AGRIPPINEN^
S I S BENEVOLIS LECTO-
R I B V S S. D.
Vandoqvidemcelebrium VrbiumOppidorumq;topogra*
phica;defcriptiones,accuratiffimc delineata?pra;fenti hocopc-
re vobisproponaturoboculoSjSpcdatore^Lcdorefcjj-bcneuo-
li;non itaalicnum ab inftituto noftro forc putaui,de primis Vr-
bium initijs, progreflli &C incrementopauculaqusedam praefa-
ri:vt primisearum principijs&caufisprobeperfpe&isaccogni-
& tss,jearundem inftitutum.,vfus,ac finispenitius intelligatur.M,
Vitruuius lib.de Archited.2. humana?focietatis initiummira
quadam induftriaexplicans,caufam,queJiominesinvnum coe ^humnnV
_ git,ccetufcj,-fociauit,his verbis enarrat;Homines,inquit, veteri g^etiso-
more,vtfera?in fy!u;s&: ipelunciscV: nemoribusnafccbantur,ciboq;agrefti vefcendo vitam ° '
exigebant:interea quodam in loco ab tcmpeftatibus & ventis dcnfse crebritatibusarboresa-
gitata?,&intcrfeterentesramos,ignem excitauerunt,exeaflammavehementiperterr;ti,qui
circaeum locum fuerunt,funtfugati,poftea re quieta,propiusacccdetes,cumanimaduertif-
fentcommoditatem magnam eiTecorporibus,adignisteporem lignaadijcientes,cx:eumc6-
feruantes,aliosadducebat,&:nutu monftrantes,oftendebant,quashaberentexeo vtihtates.
Ineo hominum congrefiu,cum profundcbantur aiiter fpiritu voces, quotidianaconfuetu-
dine vocabula,vtobtigeranr,conftituerunt:deindefignificando res fa:pius,in vfuexeuentu
farifortuitocoeperuntj&itaiermonesinterfeprocreauerunt.Pauloaliter Cicero,ciuilis hu-
manarq,- focietatis conuentum,originem habere, litterarum monumentistradidit:quem
FrancifcusSenenfisPatritius,lib.i.deRegni&Regisinftitutione,imitari videtur.Qiii non
cafu&rfortuitohominesconueniflefcribitjfeddiuinammentem fapientiam ipfis prsefti-
tilTejVtfocietatcSj ccetufque inftituerent.Qua:quidem mensdiuina,cumca?teraanimantia
abieciftetadpaftun ^"olum hominem erexit,ad ccelic^quafi veridomicilijconfpecl:um,ex-
citaust.Tum fpeciem orisita formauir,vt in ca penitus reconditos moreseffingeret,quando
hiiaritatcm animi vultu oftendimus,moerorem cnim,triftitiam, formidinem, iram, furo-
rem,tranquillitatemcj,-,frons,oculi,&fuperci!iaindicanr.Hac mctediuina,principiorerum
humanarumacutioresingcnioviri,quiintervagosillosatq;agreftes homines verfabantur,
animaduertcrunt, hominemaliena opeindigerc,cum neminem fibiipfifatiseflecemerct.
Proindearbitratifunt,illum perfocietatem /uigeneriscommodiusdegerepo(fr>&facilius
confequi onmia,qua?per naturam eideefle videbantur.Et idcircoafylueftrivagaq,-folitudi
ne,in multitudiniscoetum,humanamcj; focietatemillumdeducendumefleduxerunt.Quo
quidem fado,quamprimum coniuncti interfc homines, fermonem ex affidua confuetudi
ne ftatuerunt,quo conceptum mentisexprimcrent,&confilia communicarent. Platoaute
inProtagora,aliudab hisdiuerfum ciuilisconfuetudinisprincipium rcfert, quodquidem,
quia fabuliseft multo quam veritati propinquius,referre non placet.Ii vero hominum coetu
fiue ignis vtilitate fociato,fiue natura Sc ratione duce inftituto,quod fanea ratione non mui
tumabhorrerevidetur,vtprimashominum locietatesabhisprincipijs vtilitatis caufaprofe
_tasexiftimemus,credamufcj;hominenaturafocialeanimal,longemagisquam apes,formi-
c2e,grues,&eiufmodigcnera,quargregatimaluntur, gregatimcj,-fetuentur,in vnumcoetum
veniflc,vt quifq,-promeret, quod alteri opus eflet,acciperetq; aliunde quodipfe prseftare no
poflet. Igitur,vtdixi,communi hominuiocietateconflata,cumcj;ineafermonisauxiiio fe
mutuointellio;ere,fenfumanimiexprimere,tummanibus&:articulis,quam vellcntrem.faaDomici,ic
•1- r rr° A -1 t f r i V i /- i -1 rumtyro-
ciliter iepoiletraaareviderent, cceperuntin eo ccetualij ipeluncas foderefub montibus, «nium.
nonulli hirundinumnidos,ck-edificarionesearum imitantes,deluto &virgultisfaccreloca,
D 2 quas
4