DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12704#0071
BRVNSVICVM-
RVNSVICVM»quondam aconditore Brunopolis, Ptolcmaeo,Tubifurgium,
ex FrancifciIrcnicifcntcntia,hodie totiusSaxoniae metropolis, cuiusfcrecen-.
trum obtinet.ciuitas eft permagna &populofa,duo millia pafliium ambitu fuo
compleclitur,a duobus fratribus,Brunone ac Theodoro.ab alijs Theomaro di-
tto,Lutolphi Ducis Saxoniaefiiijs,condita,falutisanno DCCC. LXI. vteorum
hiftoricus Hermannus teftatur.Hanc vrbem Ona&ra amnis pcrlabitur.cui ori-
goHartonicafylua.duafq; in partesciuitatcm fcindit, omncm immunditicm
fecum trahens, varijs. vndiquepontibuscoopertus, Vifurgo tandem coniungi-
tur.Tota vrbs in plano fedet, mcenibus ac foflato duplici profundifs.& aliquoc
i,. ,0^3 tiipliu.acquolibet aquis ftagnante munita. Vallum etiam inter foflata crafliflimum duttum
percircuitum, varijsarborumconfitumgcncribus. Non habetciuitasaquam potabilcm.fcdcommu-
niterbibuntcereuifiam. Viniautem vfuscharioreft&rarior.Quirhquehicfora,quinquepr2tona,& / iffiuo^H^15-
totidem magiftratus.Huiusciuitatisparuaprimuminitia, multas per temporaacceflioneshabuit, vc \J^j^isina
pcr vicesamplificata.nuncin eas excreuerit vires atq; opes.vt facile principibus fuistitulumindiderit,
qui inde DucesBrunfuiccnfes vocantur. Libet hic ca, quaeSenatoriaedomui in hac vrbe praefixa lcgun
tur.ob frequcntifli mascontentiofi huius faeculilitesforcnfes, paucisfubiungcre: In controuerfijs cau-
farum,capitalesinimicitia;oriuntur:Fitamifljoexpcnfarum:Corpusquotidicdefatigatur,laboranimi
exercetur: Multa& inhoncfta crimina dcindc confequuntur: Bona, & vtilia opera poftponuntur:Et
qu i faepe crcdunt obtincre,frcquenter fuccumbunt: Et, fi obtinent,; computatis laboribus,& expenfis,
nihilacquirunt.
LVNEBVRGVM-
' V N E B V R G V M,nobilisSaxoniae vrbs,olim villa,in ciuitatcm redafta, cx ruderi-
' bus Bardeuigi.aut Bardov vick,oppido, mercatura quondam celebri.quod Hen ricus
Leo,propterca,quodaciuibusnonintromitteretur, Anno Dominin88, funditus e-
lucrtit.Hatcautem villa,a IulioCeTareconditaeft,&a Luna dicta.Lunae enim fimula-
¥ chrum,vfqucad Caroli Magni tcmporaillic rcmanferat, quodipfedeinde,pietatis
|)tzelocommotus,fuftiilir:Ircnicus. At Albertus Krantzius, in fua fcribitSaxonia.lub
Henrico llll.arcem Luneburgenfem,fed non oppidum extitifle.Otto l.ercxit locum
iftum in Comitacum,adiunttis ci predijs,de terra Meckelburgenfi.Deinde circaannum Chrifti M.CC.
XXXV.FridcricusII.excomitatufecit Ducatum.Hancditionem,vnacumdominioBrunfuicenl:p.oC
federunttresOttones Imperatores atquepofterieorum.vfqueadHenricum Leonem, quiexutus Ba-
uaria,Saxonia,& orani dirionefua,Brunfuicum & Luneburgum retinuit. Quae nunc munitiilimaelt
ciuitas,cinc~ta foflis &vallis,habet figuram fere quadratam,patens in longu pailibus circiter M.CCCC.
L.& in latum nongentis.Sunt tres ParochialcsEcclefiaein vrbe,intcrquasS.Ioannis prirnatum haber,
tria item monafteria. Occupantur ciues& mcrcatorcs potiflimum negotiationefalis,quodibiin ma-
gna copia coquitur,atque terra, & aqua, Hamburgum , Lubecam, & ad alia loca per circuitum diftra-
hendum deferrur. Amnis Elmeneovv, hodic per hancciuitarcm fluir, molas agit,atquc multas vrbi
commoditatesaffert, tandemq;in Albimexoneratur.Sebaftianus Munfterus.
B R E M A>
UHiVtRSiTAlV. »
BiBUOTHSK I
R E M A, a PtolemaeoFabiramum, vrbs Vvcftphalix Epifcopalis, ac clcgans.quae ab
Hamburgenfibus huc tranflara eft.vbi olim Archiepifcopatus fuit omnium Aquilo-
inarium prouinciarum,Phrifia:orietali vicina,ad Vveferum,fiue Vifurgum fluuium
pofita,exquoadmirandaealtitudinisrota,aquam,ad incolatum neceflitatcsin hanc
vrbem percanales fubterraneosartificiosetransfundit: ligneum habetpontem,fub
quomolaefrumentofrangendo.&tormentario pulueri tundendo deftinatae, com-
! plurcs cx ordine haercnt.Ex mercatura primarij in hac vrbe viuunt,vino carent,cere
uifiam proinde coquunt optimam.quaeinvicinas regiones defertur. AnnoChnftiM.D.LXIIIl.flo-
rens Bremenfis Reip.ftatus.inteftinafeditionegrauiter laefus, priftinae integritati nondum abfolutere-
ftitutuseft. Eiuscontroucrfiaecaufas atqueinitia,Ditmarus Kenckelus prudentiflimusBremenfium
conful eleganti fcripto complexus eft.
OLDENBVRGVM-
LDENBVRGV M,vcl fecundum alios Oldenburgum.duplex inuenitur, vnum in Hol
fatiaEpifcopatuinfigne.alterum infinibusFrifiae.InhocHolfatiaeOldenburgo habitaue-
' runtolim fuaegentis reguli, tantae fiduciae,vt Regi Danorum inferre bella,& indc cxpec~ta-
'renon dubitarent.Sedquid non edax confumit vetuftas?Olim ad mare pofita ciuitas.por.
;tumhabebattutiflimum,nuncin meditcrranea videtur abijfie,quod amari aeftusexagge-
rans arenas,exclufit vrbem a portu, vt importuofa efiet.indeq; & per Sclauorum bella defluxit 1'pledor
eius.vtiamdiurufticum, necclaufum habcaturoppidulum. Praefuit eiGotfcalcus,primiim tyrannus
contra Chriftianos,fedconuerfusad Chriftum, infinitam Gcntilium multitudinemadBaptifmigra-
tiampcrtraxit. (™^^>
J
RVNSVICVM»quondam aconditore Brunopolis, Ptolcmaeo,Tubifurgium,
ex FrancifciIrcnicifcntcntia,hodie totiusSaxoniae metropolis, cuiusfcrecen-.
trum obtinet.ciuitas eft permagna &populofa,duo millia pafliium ambitu fuo
compleclitur,a duobus fratribus,Brunone ac Theodoro.ab alijs Theomaro di-
tto,Lutolphi Ducis Saxoniaefiiijs,condita,falutisanno DCCC. LXI. vteorum
hiftoricus Hermannus teftatur.Hanc vrbem Ona&ra amnis pcrlabitur.cui ori-
goHartonicafylua.duafq; in partesciuitatcm fcindit, omncm immunditicm
fecum trahens, varijs. vndiquepontibuscoopertus, Vifurgo tandem coniungi-
tur.Tota vrbs in plano fedet, mcenibus ac foflato duplici profundifs.& aliquoc
i,. ,0^3 tiipliu.acquolibet aquis ftagnante munita. Vallum etiam inter foflata crafliflimum duttum
percircuitum, varijsarborumconfitumgcncribus. Non habetciuitasaquam potabilcm.fcdcommu-
niterbibuntcereuifiam. Viniautem vfuscharioreft&rarior.Quirhquehicfora,quinquepr2tona,& / iffiuo^H^15-
totidem magiftratus.Huiusciuitatisparuaprimuminitia, multas per temporaacceflioneshabuit, vc \J^j^isina
pcr vicesamplificata.nuncin eas excreuerit vires atq; opes.vt facile principibus fuistitulumindiderit,
qui inde DucesBrunfuiccnfes vocantur. Libet hic ca, quaeSenatoriaedomui in hac vrbe praefixa lcgun
tur.ob frequcntifli mascontentiofi huius faeculilitesforcnfes, paucisfubiungcre: In controuerfijs cau-
farum,capitalesinimicitia;oriuntur:Fitamifljoexpcnfarum:Corpusquotidicdefatigatur,laboranimi
exercetur: Multa& inhoncfta crimina dcindc confequuntur: Bona, & vtilia opera poftponuntur:Et
qu i faepe crcdunt obtincre,frcquenter fuccumbunt: Et, fi obtinent,; computatis laboribus,& expenfis,
nihilacquirunt.
LVNEBVRGVM-
' V N E B V R G V M,nobilisSaxoniae vrbs,olim villa,in ciuitatcm redafta, cx ruderi-
' bus Bardeuigi.aut Bardov vick,oppido, mercatura quondam celebri.quod Hen ricus
Leo,propterca,quodaciuibusnonintromitteretur, Anno Dominin88, funditus e-
lucrtit.Hatcautem villa,a IulioCeTareconditaeft,&a Luna dicta.Lunae enim fimula-
¥ chrum,vfqucad Caroli Magni tcmporaillic rcmanferat, quodipfedeinde,pietatis
|)tzelocommotus,fuftiilir:Ircnicus. At Albertus Krantzius, in fua fcribitSaxonia.lub
Henrico llll.arcem Luneburgenfem,fed non oppidum extitifle.Otto l.ercxit locum
iftum in Comitacum,adiunttis ci predijs,de terra Meckelburgenfi.Deinde circaannum Chrifti M.CC.
XXXV.FridcricusII.excomitatufecit Ducatum.Hancditionem,vnacumdominioBrunfuicenl:p.oC
federunttresOttones Imperatores atquepofterieorum.vfqueadHenricum Leonem, quiexutus Ba-
uaria,Saxonia,& orani dirionefua,Brunfuicum & Luneburgum retinuit. Quae nunc munitiilimaelt
ciuitas,cinc~ta foflis &vallis,habet figuram fere quadratam,patens in longu pailibus circiter M.CCCC.
L.& in latum nongentis.Sunt tres ParochialcsEcclefiaein vrbe,intcrquasS.Ioannis prirnatum haber,
tria item monafteria. Occupantur ciues& mcrcatorcs potiflimum negotiationefalis,quodibiin ma-
gna copia coquitur,atque terra, & aqua, Hamburgum , Lubecam, & ad alia loca per circuitum diftra-
hendum deferrur. Amnis Elmeneovv, hodic per hancciuitarcm fluir, molas agit,atquc multas vrbi
commoditatesaffert, tandemq;in Albimexoneratur.Sebaftianus Munfterus.
B R E M A>
UHiVtRSiTAlV. »
BiBUOTHSK I
R E M A, a PtolemaeoFabiramum, vrbs Vvcftphalix Epifcopalis, ac clcgans.quae ab
Hamburgenfibus huc tranflara eft.vbi olim Archiepifcopatus fuit omnium Aquilo-
inarium prouinciarum,Phrifia:orietali vicina,ad Vveferum,fiue Vifurgum fluuium
pofita,exquoadmirandaealtitudinisrota,aquam,ad incolatum neceflitatcsin hanc
vrbem percanales fubterraneosartificiosetransfundit: ligneum habetpontem,fub
quomolaefrumentofrangendo.&tormentario pulueri tundendo deftinatae, com-
! plurcs cx ordine haercnt.Ex mercatura primarij in hac vrbe viuunt,vino carent,cere
uifiam proinde coquunt optimam.quaeinvicinas regiones defertur. AnnoChnftiM.D.LXIIIl.flo-
rens Bremenfis Reip.ftatus.inteftinafeditionegrauiter laefus, priftinae integritati nondum abfolutere-
ftitutuseft. Eiuscontroucrfiaecaufas atqueinitia,Ditmarus Kenckelus prudentiflimusBremenfium
conful eleganti fcripto complexus eft.
OLDENBVRGVM-
LDENBVRGV M,vcl fecundum alios Oldenburgum.duplex inuenitur, vnum in Hol
fatiaEpifcopatuinfigne.alterum infinibusFrifiae.InhocHolfatiaeOldenburgo habitaue-
' runtolim fuaegentis reguli, tantae fiduciae,vt Regi Danorum inferre bella,& indc cxpec~ta-
'renon dubitarent.Sedquid non edax confumit vetuftas?Olim ad mare pofita ciuitas.por.
;tumhabebattutiflimum,nuncin meditcrranea videtur abijfie,quod amari aeftusexagge-
rans arenas,exclufit vrbem a portu, vt importuofa efiet.indeq; & per Sclauorum bella defluxit 1'pledor
eius.vtiamdiurufticum, necclaufum habcaturoppidulum. Praefuit eiGotfcalcus,primiim tyrannus
contra Chriftianos,fedconuerfusad Chriftum, infinitam Gcntilium multitudinemadBaptifmigra-
tiampcrtraxit. (™^^>
J