DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12704#0106
M O N A.C V M>
ONACVM.GermanicettTfiH^cit.Ptolomaro^AbadiacumrVrbseftprjecIariffimaBauariar, &totius Gcrmaniar
nitidifsima, ab Atternocondita,ab HenricoQnartoampliataeft,iuxta Ifarumfluuium, (qui non proculaPlet-
lingioIftroaffociatur)fita,reducT:aindeperErneftum. Sunttamen, qui primitus falutis Anno M. C. LXXV.
murohancvrbeminueftitamfuifl*e,ab OrtoneDuce Bauariar,fcribant. Habet fitum amcenum, &arcem in p!a-
noornatiffimam,vbiPrincipesBauariarnoftroaruorefiderefolent, vbietiamcontinuo nutriuntur leones, fo-
lentque le$nxibiparcrecatulos. Harc partim ex Irenico,partim ex Munftero. VideBaioariae hiftoriam loannii
Auentini. S "~--—
INGOLSTADIVM. "SSr
N.i.i ■ i . __
N GOLSTADI VM,initio oppidumfuit haud magnum,formafereinoblongumquadrata, nimirum ijs limi-
tibus circumfcriptum.quos hodie quoq; turres vetuftat tres; Campanaria, in D. Virginis ccemitcrio, Strigi laria,
malefadtorum cuftodiar addicla,&Iudf a,vti vulgo nuncupantur.Itcm arx antiqua euidenter demonftrat. An-
no SalutisM.CCC. Xll.prolatisprimum pomcerijs, induplumfermeampliatum fuit,figurafermeoua'i indu
cTa,nifi,quaameridie,angulus vnus,&alterincurrit.Inde vero.cum fedem & domicilium ineo Oppido haberet
IlIuftrifiimusPrinceps,Ludouicus,cognomento Barbatus,Bauariar Dux,& comes Mortanij,opus iltud ampliati
mceniorum circuli,tandemipfiusdominatu abfolutumeft Anno (alutis M.CCCC.XX.Idem annopoft, quinto;
dieMaij iS.primum lapidem D.Virginistemplo,vt nouaeflet Parochia,extruendo ipfecollocauit,donariji'q; illud preciofiifi-
mis,hodiequoq; extantibus,locuplerauit.Anno M.CCCC.LXXI.LudouicusDuxBauaria?,ComesPalatinusRheni,Princepsi:uo
farcuIo,belli,pacisq; artibuslongecIarifsimus,Magniq; nomen.non magiscorporisproccritate, quam ingentibus geftis rebus,
promeritus,idcm oppidum,fundatoliberaliter Gymnafiopublicoomniumdifciplinarum ftiidijsexornauit,a;dem quoq;D Vir-
giniscanontcorum collegio aufturus,nifieioperi iam pene confummato morsipfu-m eripuiflet. Arcem nouama parte Oricntali
,ice
i pau-
,qui & maior erat,ad mcenia defluens,paulatim ita ampliatuseft,ob euidentes oppidanorum vtilitates, vt
iamannisplurimis,hictertiusfluminisalueus,fitomnium maximus,folusquenauigabilis. Demum vero Illuftriffimus Princeps
VVilhelmus,vtriufq;BauaiiasDux,& ComesPalatinusRheni,Anno falutis M.D.XXXVIII.idem oppidum ea munitionecircum-
uallareccepit,ac maxima iam ex parte,fumptu incredibili,opus perfecit,cuius fimilem rerum periti,in Europa extare,non putat.
Oppidifitus,vndequaq;inplanoeft,prarterquam,quodDanubium verfus,ameditullioaliquantum in decliuc vergit, Regio itc
adiacens vniuerfa,planitiem habet,nifi,qu6dinSeptentrionem,quacunq;ybeunti,emenfofere miliari Germanico vno,collis no
excelfus,adSylueftriafubeunduseft,riuo,fcufoflaverius,eademexpartebeneprofunda,&limofa,aquavoraginofa, ad imllii
pafluum duo ab oppido intercurrente. * -.......■■■ ~ .
PRISINGA, OLIM FRVXINVM. lissg. j
FRISINGA, ciuitas Epifcopalis Bauariar, vt Aeneas ait, condita putatur eo tem porc,quando Romani per Prarfeftos, & pro-
uinciarumPrarfides tenebant& adminiftrabant eam Bauaria:regionem,quaraDanubij ripatranfcurritad Alpes. Siquideha-
bet locusifteelegantem &amcenum in collcfitum,etiamfi vicinusager.iuxtaterraeilliusingcnium, afpcr fit. Prarterfluit Mofa-
cusamnis,quihaud proculhinclferar fluuiomifcetur.ScnbitB.Rhenanus in BibliothecaD.Corbiniani,fereperiflelibrum infig-
nem Euangeliorurn Francice,hoc eft,Gennanice fcriptum,ex coq; collegit,veteres Francos,qui tranfito Rheno,nobile in Germa-
niaregnumconftituerunt,Germanicavfosfuifle lingua.
NORDLINGA.
NORDLINGA,antiquaImperialisciuitas,inmediofereRhetiarinterioris fitaputatur,nomenfortita a ClaudioTiberio
Nerone,cumincolar eam trito fcrmone Nerclingappellent,& annales Nerobergenfishiftoriaridem confirment. APtole-
maro;Arar Flauianar vocatur.Eius mcenia primum in montead S.Emeranum locatat fuerunt,ac temporum fucceflfu ob aquarum pe
nuriam & Vulcani fa:uitiam,acoIonis 3d ripam Egrar amnis tranflata funt,qui ciuitatem feremediam interfecat.Habet maior do-
morum pars in hoc fitu,fuos proprios,&falubres fontes,cellas varias,atq; alias multas commoditates, quasin montc habere no
potuit,&C.Vrbcm hanccopiose defcribit VVolfgangus Vogclmannus apud Munfterum.
STRAVBINGA.
STRAVBINGA,Bauaria»oppidum,conditumeftaLudouicoDuceBauariar,LodouiciImperatorisnepote,autpatrc, anno
Chrifti M.CC.VIII.vti Bauariar teftantur annalesrDanubij vicinitate illuftratur, Augufta Acilia Auentino. Quanquam idem
alio in loco dicat,efl"e extra Straubingam eam,quar nunc Azalburg vocatur.
RATISPONA.
RATISPON A.qnar ReginoburgumaIijs,Infignis&vetuftaBauariarvrbs,adripasDanubijfita,iacetin commodiffimo lo-
co,vbi quatuor concurrunt flumina.Supra enim vrbem Labar & Nab,ingrediuntur Danubium,& infra,amnis Regen.Augu
fb.m Tiberiam aprimo conditore hanc Aucntinus nominat.Quondam metropolis Romanorum militum excubantium in Impe-
iij limitibusjvnde & Colonia Quartanorum dicebatur,quod quarta legio Italica hic ftationem firmam haberet. Quam Theodo.
DuxNortgoiat vna cum Chnftianis.expugnataRatifpona,anno falutis joS.diffipauit&perdidit.Deinde vero Arnolphus Imp.
reftauratam adauxit.Firmiifimo pontelapideo plurimorum arcuum,ciuitas harc cum fuburbioiungitur.Vide Munfterum & Ar-
gentinenfium Chronica,quat feptem appellationes diucrfashuius vrbis recenfent.Anno partar falutis if7<5.Iulio, Augufto, Scpte-
bri Ratifponat celtbrabantur comitia. Ex quibus Maximilianus Impcrator optimus MenfeOftobri die wS Manccircafecundam
& t« tiam,ad arternas beatoium fedes commigrauit.
4°
r
WEUOTKIX j
ONACVM.GermanicettTfiH^cit.Ptolomaro^AbadiacumrVrbseftprjecIariffimaBauariar, &totius Gcrmaniar
nitidifsima, ab Atternocondita,ab HenricoQnartoampliataeft,iuxta Ifarumfluuium, (qui non proculaPlet-
lingioIftroaffociatur)fita,reducT:aindeperErneftum. Sunttamen, qui primitus falutis Anno M. C. LXXV.
murohancvrbeminueftitamfuifl*e,ab OrtoneDuce Bauariar,fcribant. Habet fitum amcenum, &arcem in p!a-
noornatiffimam,vbiPrincipesBauariarnoftroaruorefiderefolent, vbietiamcontinuo nutriuntur leones, fo-
lentque le$nxibiparcrecatulos. Harc partim ex Irenico,partim ex Munftero. VideBaioariae hiftoriam loannii
Auentini. S "~--—
INGOLSTADIVM. "SSr
N.i.i ■ i . __
N GOLSTADI VM,initio oppidumfuit haud magnum,formafereinoblongumquadrata, nimirum ijs limi-
tibus circumfcriptum.quos hodie quoq; turres vetuftat tres; Campanaria, in D. Virginis ccemitcrio, Strigi laria,
malefadtorum cuftodiar addicla,&Iudf a,vti vulgo nuncupantur.Itcm arx antiqua euidenter demonftrat. An-
no SalutisM.CCC. Xll.prolatisprimum pomcerijs, induplumfermeampliatum fuit,figurafermeoua'i indu
cTa,nifi,quaameridie,angulus vnus,&alterincurrit.Inde vero.cum fedem & domicilium ineo Oppido haberet
IlIuftrifiimusPrinceps,Ludouicus,cognomento Barbatus,Bauariar Dux,& comes Mortanij,opus iltud ampliati
mceniorum circuli,tandemipfiusdominatu abfolutumeft Anno (alutis M.CCCC.XX.Idem annopoft, quinto;
dieMaij iS.primum lapidem D.Virginistemplo,vt nouaeflet Parochia,extruendo ipfecollocauit,donariji'q; illud preciofiifi-
mis,hodiequoq; extantibus,locuplerauit.Anno M.CCCC.LXXI.LudouicusDuxBauaria?,ComesPalatinusRheni,Princepsi:uo
farcuIo,belli,pacisq; artibuslongecIarifsimus,Magniq; nomen.non magiscorporisproccritate, quam ingentibus geftis rebus,
promeritus,idcm oppidum,fundatoliberaliter Gymnafiopublicoomniumdifciplinarum ftiidijsexornauit,a;dem quoq;D Vir-
giniscanontcorum collegio aufturus,nifieioperi iam pene confummato morsipfu-m eripuiflet. Arcem nouama parte Oricntali
,ice
i pau-
,qui & maior erat,ad mcenia defluens,paulatim ita ampliatuseft,ob euidentes oppidanorum vtilitates, vt
iamannisplurimis,hictertiusfluminisalueus,fitomnium maximus,folusquenauigabilis. Demum vero Illuftriffimus Princeps
VVilhelmus,vtriufq;BauaiiasDux,& ComesPalatinusRheni,Anno falutis M.D.XXXVIII.idem oppidum ea munitionecircum-
uallareccepit,ac maxima iam ex parte,fumptu incredibili,opus perfecit,cuius fimilem rerum periti,in Europa extare,non putat.
Oppidifitus,vndequaq;inplanoeft,prarterquam,quodDanubium verfus,ameditullioaliquantum in decliuc vergit, Regio itc
adiacens vniuerfa,planitiem habet,nifi,qu6dinSeptentrionem,quacunq;ybeunti,emenfofere miliari Germanico vno,collis no
excelfus,adSylueftriafubeunduseft,riuo,fcufoflaverius,eademexpartebeneprofunda,&limofa,aquavoraginofa, ad imllii
pafluum duo ab oppido intercurrente. * -.......■■■ ~ .
PRISINGA, OLIM FRVXINVM. lissg. j
FRISINGA, ciuitas Epifcopalis Bauariar, vt Aeneas ait, condita putatur eo tem porc,quando Romani per Prarfeftos, & pro-
uinciarumPrarfides tenebant& adminiftrabant eam Bauaria:regionem,quaraDanubij ripatranfcurritad Alpes. Siquideha-
bet locusifteelegantem &amcenum in collcfitum,etiamfi vicinusager.iuxtaterraeilliusingcnium, afpcr fit. Prarterfluit Mofa-
cusamnis,quihaud proculhinclferar fluuiomifcetur.ScnbitB.Rhenanus in BibliothecaD.Corbiniani,fereperiflelibrum infig-
nem Euangeliorurn Francice,hoc eft,Gennanice fcriptum,ex coq; collegit,veteres Francos,qui tranfito Rheno,nobile in Germa-
niaregnumconftituerunt,Germanicavfosfuifle lingua.
NORDLINGA.
NORDLINGA,antiquaImperialisciuitas,inmediofereRhetiarinterioris fitaputatur,nomenfortita a ClaudioTiberio
Nerone,cumincolar eam trito fcrmone Nerclingappellent,& annales Nerobergenfishiftoriaridem confirment. APtole-
maro;Arar Flauianar vocatur.Eius mcenia primum in montead S.Emeranum locatat fuerunt,ac temporum fucceflfu ob aquarum pe
nuriam & Vulcani fa:uitiam,acoIonis 3d ripam Egrar amnis tranflata funt,qui ciuitatem feremediam interfecat.Habet maior do-
morum pars in hoc fitu,fuos proprios,&falubres fontes,cellas varias,atq; alias multas commoditates, quasin montc habere no
potuit,&C.Vrbcm hanccopiose defcribit VVolfgangus Vogclmannus apud Munfterum.
STRAVBINGA.
STRAVBINGA,Bauaria»oppidum,conditumeftaLudouicoDuceBauariar,LodouiciImperatorisnepote,autpatrc, anno
Chrifti M.CC.VIII.vti Bauariar teftantur annalesrDanubij vicinitate illuftratur, Augufta Acilia Auentino. Quanquam idem
alio in loco dicat,efl"e extra Straubingam eam,quar nunc Azalburg vocatur.
RATISPONA.
RATISPON A.qnar ReginoburgumaIijs,Infignis&vetuftaBauariarvrbs,adripasDanubijfita,iacetin commodiffimo lo-
co,vbi quatuor concurrunt flumina.Supra enim vrbem Labar & Nab,ingrediuntur Danubium,& infra,amnis Regen.Augu
fb.m Tiberiam aprimo conditore hanc Aucntinus nominat.Quondam metropolis Romanorum militum excubantium in Impe-
iij limitibusjvnde & Colonia Quartanorum dicebatur,quod quarta legio Italica hic ftationem firmam haberet. Quam Theodo.
DuxNortgoiat vna cum Chnftianis.expugnataRatifpona,anno falutis joS.diffipauit&perdidit.Deinde vero Arnolphus Imp.
reftauratam adauxit.Firmiifimo pontelapideo plurimorum arcuum,ciuitas harc cum fuburbioiungitur.Vide Munfterum & Ar-
gentinenfium Chronica,quat feptem appellationes diucrfashuius vrbis recenfent.Anno partar falutis if7<5.Iulio, Augufto, Scpte-
bri Ratifponat celtbrabantur comitia. Ex quibus Maximilianus Impcrator optimus MenfeOftobri die wS Manccircafecundam
& t« tiam,ad arternas beatoium fedes commigrauit.
4°
r
WEUOTKIX j