DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12704#0065
AMSTELRE^
D A M V M.
O LL AND I A, feracilumalnferiorisGermanixRegio^pifcofisinter-
luitur amnibus,& palcuis abundat vberrimis, neque rcgio creditur cfie a-
lia in orbe, qux fimili fpacio, tot habeat oppida,medi ocriter quidem ma-
gna,fedapprimepolita&concinna. Inter quxquidemfummamobtinet
dignitatem AMSTELREDAMVM, in longitudinemgradibus
XXVII. ac XX XIII. minutis,inlatitudinem vero,gradibusL 11.&
XXX X. m.patens,ciuitasadlinumThyumpofitaeft,vndefofl2eplures
intramceniadeducLs, quarum omniummaximacft,quxmediamfecat,
Ambracequedicitur, qua parte fol oritur, nauibusperuia:funt,quasab
Oceano,ingens ille finu s Auftralis excipit, quaeq; vndeuis gentium copio-
se hucappellunt. Nambisin annoex cundtisfcre Europx partibus,maxi-
meexpopulariBelgica,ex Francia,Anglia,Hilpania,Lituania,Germania,
Polonia,Lufitania,Noruegia,exOfterlingoruorcSuecia,&Septentrionaliccelo,nuncducentaru,nunc
trecentarumcoid-)itarumoncrariarumclaireme6confluerevidcas,quarumaiorpars Gedani,vulgo,Dan
tifci,Rigx,Reuelx,&Ncrue,omniummerciumgencribusoneratui%Stupidosplerumq5aduenasiftadeti-
net nauiumtam ampla ftatio,ex quadiuerfo exorbe hucprofctfasquingentis plures interdu confpicere
liceat.Sedlogemaximaomniumpars domeftica& vrbana, quarumadfpedunihiliucundius. Cui con-
fedariumeft,luculenter,&inrcmotiflimisterris ciues negotiafi, adeolque inhorasperegrinos merca-
tores commeare. Portus fumma commoditas hoc praeftat, idcoque poft Anuerpiam, fecundum eft Am-
ftelredamum,Belgiex Emporium, quod ditiflimos homines incolere, pro multis vnicum hoc fatisma-
nifeftumfueritargumcntum:fiquidemducentarumtrecentarumquenauiumclafte,(dequamod6dixi-
mus,quaeque iuftis temporibus, quotannis eo bis confluit)importatas merces fuis facultatibus redimunt
incolae,fic,vt quinque,aut ad fummumfex dicrum interuallo,exonerata: tot corbita:,vnde folucrint, aut
quoquo nauicularijsvifum eft,referantur. Suntetiam hicfabricandarumnauiumprobatiflimiarchi-
teai.Nihilofegniusinterim,lanificiuminibitracl:atur,quippe,duodenamillia, &lius, pannorum
tcxtrinxvrbanaeconficiunt.Fiftucisfundataciuitas vniuerfa,perpetuistignisinfidet.Idcircononfinefa-
le&lcpore amicus quidam nofter, modofiftucatum illudpauimentumliceretcontemplari, nonefle,
cur videndi amoenioris nemoris dcfiderio quis tencatur, acproptercafcrunt,infanas fubftru£tiones,in-
fraqueaquam latcntcsmolespropter materia:copiam,laborum,operifqucdifticultatem, multopluris
conftare,quam ipfaacdificia,&vniucrfasfabricas,quae ex foloeminent. Ciuitasomniumgeneratim ope-
rum &aedificiorum cum publicorum, tum priuatorum dcfcriptione nobilis, praepotens, numeroque ci-
uium,& fortunarum amplitudine,valens, pcr fe firma,naturaq; & fitu loci,inui&a, vt vix,expugnari hu-
manis viribus queat,eoque magis,quod vrgcnte neceflitate occultis quibufdam rationibus, &eo compa-
ratis machinamentis,continentem diffufis aquisinftar vafti lacus complereciues latiflimepoflint. Itaq;
fi aerem,fi circumfufum aquarum iequor,fi deniq; loci fitumdi chomata, incilia,(quae omnia pene com-
pitafectant) &hislimilia fpe&es, Venetijs haud adeo diflimilisciuitas , caeteroquifortunata,fcelix,&
quamorbis immenfi circulator hofpesfumme admiretur adfpiciens. Qua de re gratus ciuis Nicolaus
Cannius,lepidum imprimis hexaftichon carmen condidit.Idquod nosin ftudioforumgratiam,hucin-
tcr texere voluimus.
H&c tUa eff Batau<£> non vltimagloriagentis,
Amnis cui nomen}cut cataracla dedit.
( DicJapriusDamum )rarishabitatacolonis,
Cum contenta cafiSyruffica <vitafuit.
Hinc Amslerdamum iamfatta celebrior3atque
Fortuna creuit tempore nomen item.
Vrbs bene notaprope,atque proculdtslantibus oris»
Dotibus innumerisfufytctenda bonis.
Diues agri,diues prettofiveBis auri,
Vt pleno cornu copia larga beet.
Quod Tagus atqueHermus vehtt^ TacJolusin vnum
Vere huc congeslum,dixeris ejfe locftm.
2o
D A M V M.
O LL AND I A, feracilumalnferiorisGermanixRegio^pifcofisinter-
luitur amnibus,& palcuis abundat vberrimis, neque rcgio creditur cfie a-
lia in orbe, qux fimili fpacio, tot habeat oppida,medi ocriter quidem ma-
gna,fedapprimepolita&concinna. Inter quxquidemfummamobtinet
dignitatem AMSTELREDAMVM, in longitudinemgradibus
XXVII. ac XX XIII. minutis,inlatitudinem vero,gradibusL 11.&
XXX X. m.patens,ciuitasadlinumThyumpofitaeft,vndefofl2eplures
intramceniadeducLs, quarum omniummaximacft,quxmediamfecat,
Ambracequedicitur, qua parte fol oritur, nauibusperuia:funt,quasab
Oceano,ingens ille finu s Auftralis excipit, quaeq; vndeuis gentium copio-
se hucappellunt. Nambisin annoex cundtisfcre Europx partibus,maxi-
meexpopulariBelgica,ex Francia,Anglia,Hilpania,Lituania,Germania,
Polonia,Lufitania,Noruegia,exOfterlingoruorcSuecia,&Septentrionaliccelo,nuncducentaru,nunc
trecentarumcoid-)itarumoncrariarumclaireme6confluerevidcas,quarumaiorpars Gedani,vulgo,Dan
tifci,Rigx,Reuelx,&Ncrue,omniummerciumgencribusoneratui%Stupidosplerumq5aduenasiftadeti-
net nauiumtam ampla ftatio,ex quadiuerfo exorbe hucprofctfasquingentis plures interdu confpicere
liceat.Sedlogemaximaomniumpars domeftica& vrbana, quarumadfpedunihiliucundius. Cui con-
fedariumeft,luculenter,&inrcmotiflimisterris ciues negotiafi, adeolque inhorasperegrinos merca-
tores commeare. Portus fumma commoditas hoc praeftat, idcoque poft Anuerpiam, fecundum eft Am-
ftelredamum,Belgiex Emporium, quod ditiflimos homines incolere, pro multis vnicum hoc fatisma-
nifeftumfueritargumcntum:fiquidemducentarumtrecentarumquenauiumclafte,(dequamod6dixi-
mus,quaeque iuftis temporibus, quotannis eo bis confluit)importatas merces fuis facultatibus redimunt
incolae,fic,vt quinque,aut ad fummumfex dicrum interuallo,exonerata: tot corbita:,vnde folucrint, aut
quoquo nauicularijsvifum eft,referantur. Suntetiam hicfabricandarumnauiumprobatiflimiarchi-
teai.Nihilofegniusinterim,lanificiuminibitracl:atur,quippe,duodenamillia, &lius, pannorum
tcxtrinxvrbanaeconficiunt.Fiftucisfundataciuitas vniuerfa,perpetuistignisinfidet.Idcircononfinefa-
le&lcpore amicus quidam nofter, modofiftucatum illudpauimentumliceretcontemplari, nonefle,
cur videndi amoenioris nemoris dcfiderio quis tencatur, acproptercafcrunt,infanas fubftru£tiones,in-
fraqueaquam latcntcsmolespropter materia:copiam,laborum,operifqucdifticultatem, multopluris
conftare,quam ipfaacdificia,&vniucrfasfabricas,quae ex foloeminent. Ciuitasomniumgeneratim ope-
rum &aedificiorum cum publicorum, tum priuatorum dcfcriptione nobilis, praepotens, numeroque ci-
uium,& fortunarum amplitudine,valens, pcr fe firma,naturaq; & fitu loci,inui&a, vt vix,expugnari hu-
manis viribus queat,eoque magis,quod vrgcnte neceflitate occultis quibufdam rationibus, &eo compa-
ratis machinamentis,continentem diffufis aquisinftar vafti lacus complereciues latiflimepoflint. Itaq;
fi aerem,fi circumfufum aquarum iequor,fi deniq; loci fitumdi chomata, incilia,(quae omnia pene com-
pitafectant) &hislimilia fpe&es, Venetijs haud adeo diflimilisciuitas , caeteroquifortunata,fcelix,&
quamorbis immenfi circulator hofpesfumme admiretur adfpiciens. Qua de re gratus ciuis Nicolaus
Cannius,lepidum imprimis hexaftichon carmen condidit.Idquod nosin ftudioforumgratiam,hucin-
tcr texere voluimus.
H&c tUa eff Batau<£> non vltimagloriagentis,
Amnis cui nomen}cut cataracla dedit.
( DicJapriusDamum )rarishabitatacolonis,
Cum contenta cafiSyruffica <vitafuit.
Hinc Amslerdamum iamfatta celebrior3atque
Fortuna creuit tempore nomen item.
Vrbs bene notaprope,atque proculdtslantibus oris»
Dotibus innumerisfufytctenda bonis.
Diues agri,diues prettofiveBis auri,
Vt pleno cornu copia larga beet.
Quod Tagus atqueHermus vehtt^ TacJolusin vnum
Vere huc congeslum,dixeris ejfe locftm.
2o