DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.12704#0061
BVSCVMDVCIS*
l;
Mi'
JVSCVMDVClS,a fy luis a tque nemoribus, quae hoc Toci quondam Brabantise Dnci fucmnt.appcllationem obtinet, vna ex quatuor pratei-
jpuisBrabantiaeciuitatibus: Ludo literario.magna ciuium,& praeftantium aedificiorumfrequentia.pugnaciqucpopulo, ciuili tamen ac blando,
\nobilis. Hic multisomamcntispcrcclebris videturEcclcfiacumartificiofohorologiotvbi mcrcatuia, lanificium, cacteraccjuc mechanicacartes
Lflorcnt. Natus cft inhac ciuitatcGeorgiusMacropedius, cxccllens trium linguarumprofefibr.
LOVANIVM.
O V A N1V M, caput eft vrbium Brabanticarum,ca:li •& aerisbenignitatcnulli ccdcnsaliarum.cuiusamcenus &iucundiffimus fitus,meritoinuitauit
maiores.vt Louaniumfedcmacdomicilium Mufarum deligetcnt. Habetenim vniuerfitatem, qua non fitaliafecundum Paiifiacam humerofior, nc-
•* ■'queornatior.cx Colonicnfi natafilia, magnificentior matte. Habcthacc vrbsfacrasaedesquam plutimas, vnam D. Pctriftrufturatam elcganti.vt Ar-
• tm'j'i''t7/iTS~ I -chiteftorum iudicio.nullam pluribus locis inuenias pari politura. Huius cconfpcftu vifiturdomus ciuicaoperofiflima,& qu$ non vnarcteftctut olim flo-
H*ID*EL^ / Icnt'^'mam vtc,cm fuiflc Louanium. Xcnodochium ampliflimum, Carthufianorum quoquccoenobium intra moenia.loco ab omni tumultu & frequentia
*° J femotiffimocft. Ad muros vrbis.qua Machliniam itur,arxeft infigni vcruftatc,adorium,rerumq'ucvrbanarum vacationem Principibus accommodata.E
icgionetuiiiscft.eaaltituditicvtindevidcriferenocaelo Anucrpia poffit.oftomagnis milliarijs Louaniodiflitum oppidum: vulgo.Impcnfapcrdita, vo-
citata. Agcr Louanienfis, praeterquam rerum omnium, qua;coiifcruanda:hominis vita;peropottunxfunt,ctiam vini fcrax,fcd temperati.&ftudiofotum
cerebro.quos fobrios cfle dccct.conucnicntiflimi.
MACHLINIA.
ACHLINIAM petuctercm,ac preclaram vrbcrn,excuflis ctim antiquis.tum nouis auftoribus, compcrimus, ptifcum nomen adhuc dum ferua-
re. Ea, non male, naturac bencficio,fita,falubri acre, in primis vtitut.cactetis omnibusaffluit tebus,qua:ad hominum confuetudincm funtneceffa-
-tisc Mcdiam fecat,perluitcjue flumcn Delia.Hanc non incptc mcditullium vocaueris Brabanti.-r,Louanio,Eruxclla, Aiuterpiaquctot darifllmis fi-
ynul vrbibus,<nterclufum,& vndiquequatuormilliaribusdiftans.quam dctrapolimquicircumfpcxcrit, isiuftifllmam trianguli formam cfficiet. Interim
Machliniafingulari iurifdtftionc valct,fuisquc,&proprijs lcgibus vtitur,quolociantealia notandum hoccft.Gtauidematres.dumparicndiinftattempus,
rclifta vrbc,in lntenoris Brabantic municipium quodpiam fc confcrunt.inibi onerofa:alui pondus dcpcfiturac.coconfilio, vt libcti, inpartcm immunita-
tumBrabantinarum.itidcm vcniant. Vrbsalioqui.pcr fcnon tantum aedificiotum.tampriuatorum, quam publicorum dcfcriptionenobilis, vcriim ctiam
opcribusmolibusquefirmi(fimacxiftit,xoq'ucmagis,quoddumfupracaputefthoftisipatcfa£fisoftiis, viciniam omncm, diffufis aquis, inftar vaftis lacus,
ciuescompleiefolcant.atquchocpafto.hofteminrcrcludant. Cunftisautem vrbanisopcribus,fplcndorc,artificio,ftru£furacjticanteccllitBafilica D.Rum-
bcrtodicata.cui vafta,& praealtaimminerturris.quain fpccula; loco, ad rcmotiffimorum citm ciuitatum, tum amccniffirr.arum circumftantium poflefiio-
ncm profpeftum,vtuntur.Secundum autem,citm dignitatis.tum magnificcntia: locum.illicobtincnt fcpta Pizcmburgic2,in quibuscommorantuiTeuto-
nicocxilloordincprocreati rcligiofi militcs.Sedhuicvrbidicsillcfcptimus(vti ipfi vidimus)anteIdusSextiles,exeuntcanno,M. D.XLVI.funcftuscxiftit,
hocfercinitio.Cumhottenda tempeftascaelieffetorta.cccevafta turrisportaearcnariat \'icina,qua maxima pulucris illius nitrati vis aflcruabatur, fulminis
iaftu.non modoconflagrauit.vcritm ctiam afundamcntisfruftulatim dificfta,laccrata,reuulfaq;eft,vtnc veftigiumquidem vllu prioris fabricae,fttpcrcf-
fct,quodq;magisadmiietc,fubitum iftud,& inopinatum inccndium, vtbanam foffam,aqua: plcnam.altam Sclcxccntisampliuspaffibuslatam, cx capattc
non;tantum ficcauit.fedctiam arcfccit.pifcibus partim cunftis, parrim vcro tcftis.quaq; vctfus lemotifllme fparfls.Quinetiam moenia flamma deflagrata.ac
co vlterius.Circunftantiumdomorum parietcsteiccntenumamplius pafluum inreriialIo,Iabcfaftati,autdeformari,vacillare,fimulcj; vno&codem tempo-
rispunfto.malum infolens manercnon folum per vrbcm, vcritm ctiam fuburbanam viciniam tranfccnderc.Atnedii modtis infortuniopofitus,quantope-
reenimlapidum iaftus,quo inftar tonitru.caelum conttcmuit.totam ciuitatcm pcrmifi:ucrir,quantumq;ruinarum paiTIm edidcrit.nifl ipfc prefcnsq; vidc-
rit.nonfacilecredat vnufquifq;,&multi nobifcumfuperant.etiamnumoculati teftesHucacccdit, hominum magnacJades, quonsm amplius dticciitospe-
rijflc.ac tiiplo plures vulneratos,accepimus,a fidc dignisciuibus.Fulguru actonitruwn tanta visfuit,vt vfq;ab Aiiuerpia,Bruxcilaq;, fonusifte mifcrabilis
multis credentibus tctra: motum.in vicinitatc fa£tum,audirctur. Indigent; vero i pfi.vfqj aliquo vidcrc videbantur caelum tuere.ac vniuerfum mundu inuer-
ti.quippe.cum inter cactctos quidam in hypogco concamerato,fcd labefa£tato ttiduum incdiam ferens,fctnifcpulrus iaccret,ruderibufcj; forte latitans.a cir-
cumftantibusexttaherctur,attonitoeonfternatoq;homini,anim de caelo
«i£fa,incrcdibilcmfuarum rcrum iafturam fcccrit.idinfclicitatisous fuit.quod vei6dcinceps,non exea tantum parte,inftautata,fcd multis ptacterca locis,
ornata.honoris eft hoc cinfdem. Vbi fcptcndccim opificum collcgia, cxccptis cohxrari js, ad fcnatum admittuntur, quotics de re quapiam graui, dclibcratio
lufcipitur.quorum pncipucfcx.tantaapud fuosgratia &au£foritatc valenr,(hi funtPi£i:orcs,lchtyopola:,lnfe£i:ores,Coriarij.Ccreuifiarijac Lanij) vtcxi js
quorannisfmguli lcga.iturSenatotcs, itaq;fummusmagiftiatus vniuerseduodccim,fexPatricijs,acrotidc Plcbcijs.conftat Scnatorib.Lanificij laus.id quod
paccca:tcrorumBclgarumdi£tumfit;Machlinienfibus,inquantum diligcntiffima pctquifitioncdidicimus.prima tiibuitur.quod tamcn illicolim.fineco-
paratione.multo fuit hubcrius &copiofiuscxercitum. Intta cius cnim tcrritorium.fupra tcr milleducenas texttinas cxftitiftc,compeitiflimum habemus.
quippc.lcgimusqucmadmodumolim tcxtotesttibus multitudineficti vfq; ade6info!cfceic,animis cffcrri,neqifccontincrc,vtcoottodetepcntetumultu,
&coircptisaimis,ca:terosciucsinuadcrent:fcdtumultU3iioiftopta:!io,infciioics, multosfuarumamifcrunt, itaq;temeiitatis & fupcrbia: pccnam , iurc
meiito luciunt,ncc cocontcntus fcnatus, immunitatum,munerumq';pra:iogatiua,riuiufniodiau£for£stuibarum,ptiiiauit.aquo vfq;tempore,ct numcro
opificum,& cxiftimationc funt diminuti.licctadhancdicm tcxtotum collcgiutn audiat.nuncamphim.nunc omnium rcliquoru primum. Ha:c vrbs vti tc-
larum,& quidcm optimarum,ita cortinarum multiplicium plcna eft:rotmcnta,tintinnabula,dcniq; inftruincta.ac vafa quacuis, ambigam an alibi tcrrarum
maioreattificio.dextcrius.faciliufcj: actcconflcntur.Rcperiashic itidcm omnisgeneris nauium atchitecfos,& fabticatoics.lnflru£liffImii in ca vibcad quof-
uiscafusfemper rerum dominusrefctuataimamentaiiuin, tot tormcntis a?reis,ac fcrreis;tot machinis bellictfq; infttumentis,puta,nauibus,pontibus,carris,
pofticmo.tanta re caftrenfi, &milirari fuppelleailcaftluens,acnouiffimctotopcratijsfabtiiq';plcnumfempci,vtfpeftatoribusadmirationcm copia pariat.
Hominum mcmoria cclebrantut Machlinca oriundiduo,IoanncsGocchus,&Arundineusgrauis vtcrq; auAor.item NicafiusVotda:us,is,qui licct vifus vfa-
rum ci cafus.trimo ctipuciit, in litctis tamen vfqrco profecir,tantofq; fecit progrcffus:vtvttiufq; Iuris profcflionc.Doftutarq; dionitatcclatuerit,ac itcirco
absTtithcmio, intcr natura: miraculaadnumcratur.Louaniicnim.ac Coloniae.iura publicc docuit, inrcrpretatufcj; eft.difcipulifq; nonullathcorcmata di-
ftauir.quajrypis imprcffa.etiam dum extant,aEtcinum alioqui duratura.Obijt rarus illc viranno M. CCCC. LXXXXU.Hincibidecdituseft^quemadmo-
clumipicinorationeadScnatum Machlinicnfemapertcfatctut) Chtiftophorus LongoIius,vir,ciim proptcr raritatcm dodtrinac, tum proptet virtutum cu-
muhimjomni EuTopae notiffimus.qucm non m6d6fummofempcrhonore,priuatiqniuishomines,fcd cti.i principes viri colucrunt.quemq; ccrtatimmul-
ri.murtishonotarijs munetibusdonatc voluciunt.fibiq; lta cius confuctudinc cociliate.vcl potiiss cmere. Scdomnium vniucrseordinum donaafpctnatus,
vnius Rcip.Elotcntinac.cuiusaliquamdiuofficiofus,ftudiofufq'; cxftitit.pcnfioncannua contcntus,multorum auftor operum.Patauij Anno M. D.XJfll. li-
btisimmotitur.ConttaD.ErafmusincRotcrodamus.inquadamfamiliatium cpiftol.irum.ad Damianum fuum Gocfanum data,fctibit, Longolium teueta
fuiffeHollaiidinum.Schonhouia otiundu.Atipfi auftoii.patriam profeffo.citiits fidcs poncnda vidctur.quam cumispcrcgrino Sciturncnim illud cft:Cuiqj
fuusimpcrat affeftus.Supcrant hac tcmpeftatc intet litctatos & claroshomincs.ciucifq; Machlinicnfcs,Rumbcrtus Dodon.tus, infignismcdicus,idcm Ma-
thcmaticcspctitifllmus.a quo multa ncccaparuaopera.fubcifiuo temporclucubrata.acccpimus.DcindcPhilibcrtusillcBruxcllcnfis.albo geniotum tegio-
lumadfctiptus.vircetcroquiliteratiflimus.&excellcnsotator.Iacobus Vuaftclius.in fanftum illudMachlinicnfcconfiliu cooptatus.vir vndiq;cruditus, &
honoratus,cuiusF.Pcttus,patreditJniffimus,vt doftrina, ficcloqucntia valct. Adco, vt ciivsore indigcna Scnatusgiauiotibus quacftionibus.poftulatifque
refpondeat. Peieruditotum illuftriumqaccactcrotum virorum,<juibusaliquafcicntia: lausdatut, mnltitudinc, brcuitatis ftudio fuperfcdcre malumus in
prefcntia.quam iciune fobiicqucdefingulis diccrc.Hcc vibs.almanuttix^altrixqucfuit.Phihppi I.Caroliquc illiustcc maximi lmp. Ph. illiusBelgarum hcri
ciim pattistum aui.quod illictunctcmporis vtplutimum.curiaherebat.Cuiusamplifllmj prouinric vfuram.dum iam modo diftusCarolus auiaeMatgati-
tac Auftriali.quoad vitaftueretur.darct.fcdcm Machliniefixit, illaipfaHetois^qugetiam mea vtbc.fui fempctcupida,& ;tttiofj,anno M.D XXX. obijtBe-
neflciorum vctiim omnium,quibusolim aliquando.ab Hcro ornati funt Machlinicnfcs.pat pulchcrtimum hoccftiPtimum omnium pottoiiotum.quacin.
frngnlasmerccsiuftislocis cxiguntur.funtimmuncs.Secundo.bona cotumfitma fixaqucBclgicxtcrtitoiio ciicumfcripta, pcrfclibcta cxiflunt, nec obliga-
tionc funt obligata(vticcteraepopularium res)opt.iureprjdiis comparatida.quam immunitatcm exCaroli illius omnium iiouiflmiiAcduorum Reguli Bel-
gaiumquedomini gtatia.ac libctalitatc,ofricijs,ftudio,opcr.i, funt dcmeriti.quod cnim cum fumma virtutc.ac fotcitudinc,bellolaborantem,fempcrfuble-
uaffent.vix vllialij clicntum,autmagisfidcre,aut plustribucrcfolcbat.acca proptcrampIiiTimum illum Scnarum(vulgo Confilium Rcgium) illicanno M.
CCCC-LXXItl. inftituit.cuiusipfcprinccps effct.caetetoqui tiiginta quatuor viralcm,puta Canccllatio,co'ia:rario,binis prcfidibu?,quatuotequitibus,fex
fupplkum libellotum magiftris.initiatisconfiliarijspfto, ptofanisvcro duodccim.partim Doftoribus.partim ptolytis conftantem.HicScnatus, piimo tc-
rum dominumquocuuq;iffct,comitabatui,sffcqucbaturque,abfenre vcro ptincipc, aut hero, Archigrammstcuscunftis prcerat.Eo autem.ab omnispcene
$tel°icx tribunalibus.ius ctat rcccptitium. Porto.ciim vxorisloannaebcncficio Philippus l.adamplifiImam,Hifp?.nicn!Iiiiii, & annexorum regnorum pof-
feffionem vocatus.ncceffariotranfmittetct.ciusiufru.nouiflimcanno M.D.III. ad cam vrbcm.in medioprope Bclgio fitam.itaq; apprimcopportunam.fe-
deis fixitillcipfcfcnatus.eiustameforma^&auftoritatc.nectionConfiliatiorum niimeto,anteanonBihilimmutaio,qui,vti nunccft,vnopracfidc,fedccim
confiliarijs.duobus fcribis.ab epiftolis.fiuc a fccrctis,ofto,& caEtcra munufculorum turba.Huc gencratim.poft ciueis & tf ibuleis Flandris.Attebatibus.Hol-
landinis,Middclburgenfibus,Namurtibus,Lucfpyigcnfibus,Valencinicnfibus,poftrem6illis,qui litigiofa illa pta:diacolunt,inlFlandrirje,Hannonia:q';con-
£ni js collocata(dc quorum iutifdiftionc ac iudicatu.Flandri & Hannonicnfcs valde pertinacitcr intcr fc contcndunt)cx domeftico foro,prouocavc,appclla.
rcuc licet.Fiifij item,Occidentem folcm verfus qui fpcftant.ac Vltraicftini, paucis ab hinc annis hunc ipfum agnofcunt Scnatum,tanquam rccognitorcm ci-
uilium caufarum,quasipfisanteiudicaffent.HciccxfotmulaPtaetotia thyafusTorquatorumitem fIftitur.Litcis,controuerfiafq';omncs,tam ciuilcs, quam
criminofas.femcl iudcxdcfinit, nullaprouocationis prorogationc autgratia.ftantc intetim fcmper fua Cutie Btuxcllane.in caufarum rccognitionc, prjro-
gatiuaauftotitate.lllo ipfoinfoto.in gtatiaro maximepcicgrinotum,Gallicc litigatui.&c^Gtauiflimactiambclli inteftini.quo dccennium Bclgice piouin-
ciac.mitum in modum funt labefaftatae.incommoda Machliniafcntijt:Nam, quiaab oppidanis Autiacus milcs, fiuc tcccptus, fiuc oppidum militati ftiata-
gcmatcinuafeiit,voluntati & dircptioni militum, piimum quidcm Hifpanomm, tumG«Uoxum & Gctmanorum, ab Albano cx Hannoniaemontibus, vi
ctorc rcucife cxpofitum fuit. Anoo falucis M, D. LXXII Dic I, Oftobi».
-—
l;
Mi'
JVSCVMDVClS,a fy luis a tque nemoribus, quae hoc Toci quondam Brabantise Dnci fucmnt.appcllationem obtinet, vna ex quatuor pratei-
jpuisBrabantiaeciuitatibus: Ludo literario.magna ciuium,& praeftantium aedificiorumfrequentia.pugnaciqucpopulo, ciuili tamen ac blando,
\nobilis. Hic multisomamcntispcrcclebris videturEcclcfiacumartificiofohorologiotvbi mcrcatuia, lanificium, cacteraccjuc mechanicacartes
Lflorcnt. Natus cft inhac ciuitatcGeorgiusMacropedius, cxccllens trium linguarumprofefibr.
LOVANIVM.
O V A N1V M, caput eft vrbium Brabanticarum,ca:li •& aerisbenignitatcnulli ccdcnsaliarum.cuiusamcenus &iucundiffimus fitus,meritoinuitauit
maiores.vt Louaniumfedcmacdomicilium Mufarum deligetcnt. Habetenim vniuerfitatem, qua non fitaliafecundum Paiifiacam humerofior, nc-
•* ■'queornatior.cx Colonicnfi natafilia, magnificentior matte. Habcthacc vrbsfacrasaedesquam plutimas, vnam D. Pctriftrufturatam elcganti.vt Ar-
• tm'j'i''t7/iTS~ I -chiteftorum iudicio.nullam pluribus locis inuenias pari politura. Huius cconfpcftu vifiturdomus ciuicaoperofiflima,& qu$ non vnarcteftctut olim flo-
H*ID*EL^ / Icnt'^'mam vtc,cm fuiflc Louanium. Xcnodochium ampliflimum, Carthufianorum quoquccoenobium intra moenia.loco ab omni tumultu & frequentia
*° J femotiffimocft. Ad muros vrbis.qua Machliniam itur,arxeft infigni vcruftatc,adorium,rerumq'ucvrbanarum vacationem Principibus accommodata.E
icgionetuiiiscft.eaaltituditicvtindevidcriferenocaelo Anucrpia poffit.oftomagnis milliarijs Louaniodiflitum oppidum: vulgo.Impcnfapcrdita, vo-
citata. Agcr Louanienfis, praeterquam rerum omnium, qua;coiifcruanda:hominis vita;peropottunxfunt,ctiam vini fcrax,fcd temperati.&ftudiofotum
cerebro.quos fobrios cfle dccct.conucnicntiflimi.
MACHLINIA.
ACHLINIAM petuctercm,ac preclaram vrbcrn,excuflis ctim antiquis.tum nouis auftoribus, compcrimus, ptifcum nomen adhuc dum ferua-
re. Ea, non male, naturac bencficio,fita,falubri acre, in primis vtitut.cactetis omnibusaffluit tebus,qua:ad hominum confuetudincm funtneceffa-
-tisc Mcdiam fecat,perluitcjue flumcn Delia.Hanc non incptc mcditullium vocaueris Brabanti.-r,Louanio,Eruxclla, Aiuterpiaquctot darifllmis fi-
ynul vrbibus,<nterclufum,& vndiquequatuormilliaribusdiftans.quam dctrapolimquicircumfpcxcrit, isiuftifllmam trianguli formam cfficiet. Interim
Machliniafingulari iurifdtftionc valct,fuisquc,&proprijs lcgibus vtitur,quolociantealia notandum hoccft.Gtauidematres.dumparicndiinftattempus,
rclifta vrbc,in lntenoris Brabantic municipium quodpiam fc confcrunt.inibi onerofa:alui pondus dcpcfiturac.coconfilio, vt libcti, inpartcm immunita-
tumBrabantinarum.itidcm vcniant. Vrbsalioqui.pcr fcnon tantum aedificiotum.tampriuatorum, quam publicorum dcfcriptionenobilis, vcriim ctiam
opcribusmolibusquefirmi(fimacxiftit,xoq'ucmagis,quoddumfupracaputefthoftisipatcfa£fisoftiis, viciniam omncm, diffufis aquis, inftar vaftis lacus,
ciuescompleiefolcant.atquchocpafto.hofteminrcrcludant. Cunftisautem vrbanisopcribus,fplcndorc,artificio,ftru£furacjticanteccllitBafilica D.Rum-
bcrtodicata.cui vafta,& praealtaimminerturris.quain fpccula; loco, ad rcmotiffimorum citm ciuitatum, tum amccniffirr.arum circumftantium poflefiio-
ncm profpeftum,vtuntur.Secundum autem,citm dignitatis.tum magnificcntia: locum.illicobtincnt fcpta Pizcmburgic2,in quibuscommorantuiTeuto-
nicocxilloordincprocreati rcligiofi militcs.Sedhuicvrbidicsillcfcptimus(vti ipfi vidimus)anteIdusSextiles,exeuntcanno,M. D.XLVI.funcftuscxiftit,
hocfercinitio.Cumhottenda tempeftascaelieffetorta.cccevafta turrisportaearcnariat \'icina,qua maxima pulucris illius nitrati vis aflcruabatur, fulminis
iaftu.non modoconflagrauit.vcritm ctiam afundamcntisfruftulatim dificfta,laccrata,reuulfaq;eft,vtnc veftigiumquidem vllu prioris fabricae,fttpcrcf-
fct,quodq;magisadmiietc,fubitum iftud,& inopinatum inccndium, vtbanam foffam,aqua: plcnam.altam Sclcxccntisampliuspaffibuslatam, cx capattc
non;tantum ficcauit.fedctiam arcfccit.pifcibus partim cunftis, parrim vcro tcftis.quaq; vctfus lemotifllme fparfls.Quinetiam moenia flamma deflagrata.ac
co vlterius.Circunftantiumdomorum parietcsteiccntenumamplius pafluum inreriialIo,Iabcfaftati,autdeformari,vacillare,fimulcj; vno&codem tempo-
rispunfto.malum infolens manercnon folum per vrbcm, vcritm ctiam fuburbanam viciniam tranfccnderc.Atnedii modtis infortuniopofitus,quantope-
reenimlapidum iaftus,quo inftar tonitru.caelum conttcmuit.totam ciuitatcm pcrmifi:ucrir,quantumq;ruinarum paiTIm edidcrit.nifl ipfc prefcnsq; vidc-
rit.nonfacilecredat vnufquifq;,&multi nobifcumfuperant.etiamnumoculati teftesHucacccdit, hominum magnacJades, quonsm amplius dticciitospe-
rijflc.ac tiiplo plures vulneratos,accepimus,a fidc dignisciuibus.Fulguru actonitruwn tanta visfuit,vt vfq;ab Aiiuerpia,Bruxcilaq;, fonusifte mifcrabilis
multis credentibus tctra: motum.in vicinitatc fa£tum,audirctur. Indigent; vero i pfi.vfqj aliquo vidcrc videbantur caelum tuere.ac vniuerfum mundu inuer-
ti.quippe.cum inter cactctos quidam in hypogco concamerato,fcd labefa£tato ttiduum incdiam ferens,fctnifcpulrus iaccret,ruderibufcj; forte latitans.a cir-
cumftantibusexttaherctur,attonitoeonfternatoq;homini,anim de caelo
«i£fa,incrcdibilcmfuarum rcrum iafturam fcccrit.idinfclicitatisous fuit.quod vei6dcinceps,non exea tantum parte,inftautata,fcd multis ptacterca locis,
ornata.honoris eft hoc cinfdem. Vbi fcptcndccim opificum collcgia, cxccptis cohxrari js, ad fcnatum admittuntur, quotics de re quapiam graui, dclibcratio
lufcipitur.quorum pncipucfcx.tantaapud fuosgratia &au£foritatc valenr,(hi funtPi£i:orcs,lchtyopola:,lnfe£i:ores,Coriarij.Ccreuifiarijac Lanij) vtcxi js
quorannisfmguli lcga.iturSenatotcs, itaq;fummusmagiftiatus vniuerseduodccim,fexPatricijs,acrotidc Plcbcijs.conftat Scnatorib.Lanificij laus.id quod
paccca:tcrorumBclgarumdi£tumfit;Machlinienfibus,inquantum diligcntiffima pctquifitioncdidicimus.prima tiibuitur.quod tamcn illicolim.fineco-
paratione.multo fuit hubcrius &copiofiuscxercitum. Intta cius cnim tcrritorium.fupra tcr milleducenas texttinas cxftitiftc,compeitiflimum habemus.
quippc.lcgimusqucmadmodumolim tcxtotesttibus multitudineficti vfq; ade6info!cfceic,animis cffcrri,neqifccontincrc,vtcoottodetepcntetumultu,
&coircptisaimis,ca:terosciucsinuadcrent:fcdtumultU3iioiftopta:!io,infciioics, multosfuarumamifcrunt, itaq;temeiitatis & fupcrbia: pccnam , iurc
meiito luciunt,ncc cocontcntus fcnatus, immunitatum,munerumq';pra:iogatiua,riuiufniodiau£for£stuibarum,ptiiiauit.aquo vfq;tempore,ct numcro
opificum,& cxiftimationc funt diminuti.licctadhancdicm tcxtotum collcgiutn audiat.nuncamphim.nunc omnium rcliquoru primum. Ha:c vrbs vti tc-
larum,& quidcm optimarum,ita cortinarum multiplicium plcna eft:rotmcnta,tintinnabula,dcniq; inftruincta.ac vafa quacuis, ambigam an alibi tcrrarum
maioreattificio.dextcrius.faciliufcj: actcconflcntur.Rcperiashic itidcm omnisgeneris nauium atchitecfos,& fabticatoics.lnflru£liffImii in ca vibcad quof-
uiscafusfemper rerum dominusrefctuataimamentaiiuin, tot tormcntis a?reis,ac fcrreis;tot machinis bellictfq; infttumentis,puta,nauibus,pontibus,carris,
pofticmo.tanta re caftrenfi, &milirari fuppelleailcaftluens,acnouiffimctotopcratijsfabtiiq';plcnumfempci,vtfpeftatoribusadmirationcm copia pariat.
Hominum mcmoria cclebrantut Machlinca oriundiduo,IoanncsGocchus,&Arundineusgrauis vtcrq; auAor.item NicafiusVotda:us,is,qui licct vifus vfa-
rum ci cafus.trimo ctipuciit, in litctis tamen vfqrco profecir,tantofq; fecit progrcffus:vtvttiufq; Iuris profcflionc.Doftutarq; dionitatcclatuerit,ac itcirco
absTtithcmio, intcr natura: miraculaadnumcratur.Louaniicnim.ac Coloniae.iura publicc docuit, inrcrpretatufcj; eft.difcipulifq; nonullathcorcmata di-
ftauir.quajrypis imprcffa.etiam dum extant,aEtcinum alioqui duratura.Obijt rarus illc viranno M. CCCC. LXXXXU.Hincibidecdituseft^quemadmo-
clumipicinorationeadScnatum Machlinicnfemapertcfatctut) Chtiftophorus LongoIius,vir,ciim proptcr raritatcm dodtrinac, tum proptet virtutum cu-
muhimjomni EuTopae notiffimus.qucm non m6d6fummofempcrhonore,priuatiqniuishomines,fcd cti.i principes viri colucrunt.quemq; ccrtatimmul-
ri.murtishonotarijs munetibusdonatc voluciunt.fibiq; lta cius confuctudinc cociliate.vcl potiiss cmere. Scdomnium vniucrseordinum donaafpctnatus,
vnius Rcip.Elotcntinac.cuiusaliquamdiuofficiofus,ftudiofufq'; cxftitit.pcnfioncannua contcntus,multorum auftor operum.Patauij Anno M. D.XJfll. li-
btisimmotitur.ConttaD.ErafmusincRotcrodamus.inquadamfamiliatium cpiftol.irum.ad Damianum fuum Gocfanum data,fctibit, Longolium teueta
fuiffeHollaiidinum.Schonhouia otiundu.Atipfi auftoii.patriam profeffo.citiits fidcs poncnda vidctur.quam cumispcrcgrino Sciturncnim illud cft:Cuiqj
fuusimpcrat affeftus.Supcrant hac tcmpeftatc intet litctatos & claroshomincs.ciucifq; Machlinicnfcs,Rumbcrtus Dodon.tus, infignismcdicus,idcm Ma-
thcmaticcspctitifllmus.a quo multa ncccaparuaopera.fubcifiuo temporclucubrata.acccpimus.DcindcPhilibcrtusillcBruxcllcnfis.albo geniotum tegio-
lumadfctiptus.vircetcroquiliteratiflimus.&excellcnsotator.Iacobus Vuaftclius.in fanftum illudMachlinicnfcconfiliu cooptatus.vir vndiq;cruditus, &
honoratus,cuiusF.Pcttus,patreditJniffimus,vt doftrina, ficcloqucntia valct. Adco, vt ciivsore indigcna Scnatusgiauiotibus quacftionibus.poftulatifque
refpondeat. Peieruditotum illuftriumqaccactcrotum virorum,<juibusaliquafcicntia: lausdatut, mnltitudinc, brcuitatis ftudio fuperfcdcre malumus in
prefcntia.quam iciune fobiicqucdefingulis diccrc.Hcc vibs.almanuttix^altrixqucfuit.Phihppi I.Caroliquc illiustcc maximi lmp. Ph. illiusBelgarum hcri
ciim pattistum aui.quod illictunctcmporis vtplutimum.curiaherebat.Cuiusamplifllmj prouinric vfuram.dum iam modo diftusCarolus auiaeMatgati-
tac Auftriali.quoad vitaftueretur.darct.fcdcm Machliniefixit, illaipfaHetois^qugetiam mea vtbc.fui fempctcupida,& ;tttiofj,anno M.D XXX. obijtBe-
neflciorum vctiim omnium,quibusolim aliquando.ab Hcro ornati funt Machlinicnfcs.pat pulchcrtimum hoccftiPtimum omnium pottoiiotum.quacin.
frngnlasmerccsiuftislocis cxiguntur.funtimmuncs.Secundo.bona cotumfitma fixaqucBclgicxtcrtitoiio ciicumfcripta, pcrfclibcta cxiflunt, nec obliga-
tionc funt obligata(vticcteraepopularium res)opt.iureprjdiis comparatida.quam immunitatcm exCaroli illius omnium iiouiflmiiAcduorum Reguli Bel-
gaiumquedomini gtatia.ac libctalitatc,ofricijs,ftudio,opcr.i, funt dcmeriti.quod cnim cum fumma virtutc.ac fotcitudinc,bellolaborantem,fempcrfuble-
uaffent.vix vllialij clicntum,autmagisfidcre,aut plustribucrcfolcbat.acca proptcrampIiiTimum illum Scnarum(vulgo Confilium Rcgium) illicanno M.
CCCC-LXXItl. inftituit.cuiusipfcprinccps effct.caetetoqui tiiginta quatuor viralcm,puta Canccllatio,co'ia:rario,binis prcfidibu?,quatuotequitibus,fex
fupplkum libellotum magiftris.initiatisconfiliarijspfto, ptofanisvcro duodccim.partim Doftoribus.partim ptolytis conftantem.HicScnatus, piimo tc-
rum dominumquocuuq;iffct,comitabatui,sffcqucbaturque,abfenre vcro ptincipc, aut hero, Archigrammstcuscunftis prcerat.Eo autem.ab omnispcene
$tel°icx tribunalibus.ius ctat rcccptitium. Porto.ciim vxorisloannaebcncficio Philippus l.adamplifiImam,Hifp?.nicn!Iiiiii, & annexorum regnorum pof-
feffionem vocatus.ncceffariotranfmittetct.ciusiufru.nouiflimcanno M.D.III. ad cam vrbcm.in medioprope Bclgio fitam.itaq; apprimcopportunam.fe-
deis fixitillcipfcfcnatus.eiustameforma^&auftoritatc.nectionConfiliatiorum niimeto,anteanonBihilimmutaio,qui,vti nunccft,vnopracfidc,fedccim
confiliarijs.duobus fcribis.ab epiftolis.fiuc a fccrctis,ofto,& caEtcra munufculorum turba.Huc gencratim.poft ciueis & tf ibuleis Flandris.Attebatibus.Hol-
landinis,Middclburgenfibus,Namurtibus,Lucfpyigcnfibus,Valencinicnfibus,poftrem6illis,qui litigiofa illa pta:diacolunt,inlFlandrirje,Hannonia:q';con-
£ni js collocata(dc quorum iutifdiftionc ac iudicatu.Flandri & Hannonicnfcs valde pertinacitcr intcr fc contcndunt)cx domeftico foro,prouocavc,appclla.
rcuc licet.Fiifij item,Occidentem folcm verfus qui fpcftant.ac Vltraicftini, paucis ab hinc annis hunc ipfum agnofcunt Scnatum,tanquam rccognitorcm ci-
uilium caufarum,quasipfisanteiudicaffent.HciccxfotmulaPtaetotia thyafusTorquatorumitem fIftitur.Litcis,controuerfiafq';omncs,tam ciuilcs, quam
criminofas.femcl iudcxdcfinit, nullaprouocationis prorogationc autgratia.ftantc intetim fcmper fua Cutie Btuxcllane.in caufarum rccognitionc, prjro-
gatiuaauftotitate.lllo ipfoinfoto.in gtatiaro maximepcicgrinotum,Gallicc litigatui.&c^Gtauiflimactiambclli inteftini.quo dccennium Bclgice piouin-
ciac.mitum in modum funt labefaftatae.incommoda Machliniafcntijt:Nam, quiaab oppidanis Autiacus milcs, fiuc tcccptus, fiuc oppidum militati ftiata-
gcmatcinuafeiit,voluntati & dircptioni militum, piimum quidcm Hifpanomm, tumG«Uoxum & Gctmanorum, ab Albano cx Hannoniaemontibus, vi
ctorc rcucife cxpofitum fuit. Anoo falucis M, D. LXXII Dic I, Oftobi».
-—