DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12704#0083
PRAGA- fS
>R A G A;RcgniBohemiarmcrropolis, vibsampliffima,prarfulum,Principurri)&Regum inclitaCcAa,Impcratotis Ci-
1 roli Quarti patria.ad ripam Muldauix flumi r.is, in amocmlTima & patcntiffima vallc,intcrcollesSc vincta, caciofalubcr-
lrimo fira.in trcsdiuifa partcsfcuciuitatcs, ncmpc, Pragam vetercm.Nouam, 5c Paruam,(jui finguli fuam peculiarem
>habent iurifdiftione.fuumcjucproprium Scnatum.Ptaga vctus,dextrum latus Muldauieoccupat: m ipfj vallis planitic,
•vniucrfa magnificisadornara opcribus, intcrquatcelcbriorahabcntur.Prartorium.feuScnatoriadomus.cum rurn.Leta
ruria,cum tcmplo Deiparae virginis: Acadcmia Impcratoris Caroli quarti, cumalijs nonnullis Collcgijs: Emporium
'annii idarum & pcllionum :Curia vctus, vulgo, Rychra: Duardomus, quondarr. Regiar, in quarum vna iam cuditut
'moneta: Xenodochium apud pontcm.Taceo multa templa,fuoshabcntia parochos: Scholas,quae in huius hbri typo,
fuis infignita nominibus.fcfelcctori diligcnti.oboculosftatuunt.In turri Praitoriana, cft infignchorologium.cui par vixin totooibc tcr-
rarum reperiri,mulri.8c quidcm pra:ftantesartifices,putant,quantum ad artis excellentiam attinet: nam,fi cxtcrna fpeftetur forma.elegan-
tioramultaaliainucniri non ncgant. Continet autcm hoc horologium rcuolutioncm totiusanni.cum rc£ro curfuSolis& Lunar,numero-
quc certo mcnfium arq; dicrum.Scaffignationecalendarij.fcufcftotum integri anni,habensitcm ortum 5c occafum, mcridiemq;, altitudi-
ncm folis,5c Lunar,folftitia,a:quationcs,quantitates dicrum ac noftium, incenfioncs,oppofitioncs,6c quadras Lun£,cum cclcfti cutfu con-
grucntes.iuxta motum non foliim naturalem,fcd violentiun quoq;,fimilitcrottum,atq;occafum i2.fignorumZodiaci,numerum item ho-
xarum ttiplicium,videlicet,integri, & dimidij horologii.atq; horatum inarqualium.fcu planctariarii omni tcmpore concordantium, quas
horas oftendit vna cV eadcm manu!,feu indcx, qui mobiliscxiftens ,cum ipfo fole dc vno fignoZodiaci inaliud pcr vnum gradum Imgulis
totiusanni diebus.tranfit.Infra fphatramhorologij,forinfecuscftaliagrandisfphfra,cuiinfcriptum eft diarium.fcu calcndarium.vbiangc-
lus alaterccollocatus.quotidieprafentcm diem.vitgulalongadcmonftrat. Partcea, quarmagis vergicad flumcninflexum, verfusScpten-
trionem,ludci fuas fixcrunt fcdes.quf magnitudinciuftumoppidum cquarc polTunt.Nouam Praga a vctcri.diftinguit fofla quedam, olim
quidcm profuhda.Sc vtrinq; munita muro,fed,queiam labcfactarismcenibus, magna cx partc complanata.in areas,Sc hottos ctffit. Harc
quoque ciuitas.ampla eft,5c vltraaliquct nobilcs colles protenditur,quorum vnum S. Caroli,altcrum S. Cathatinar, illum monachorum.
hunc monialium fcdem, tcrtium S. Apollinaris, quarturn MonafteriumSlauorum.-quintum Viflcgradum appellant, m quo ruim vcrcris
Arcis hodieconfpiciuntur . Habet quoq; infignem Curiam, 5c facrasardes multas.vtin hac vrbis crfigic.huiclibroinfcrta, conlpici poteft.
PatuaPraga.finiftrum Muldauiarlatus tcnct. Eftautcma veteti Praga.in minorcm,ponsampliftimus,fupraMuldauiam quadrato laxocon-
fttuctus.in fcdccim magnos arcus, fcu fornices porrcftus, habens inaditu.8: in exitu duas infigncs turres pcruias,quo ponte.in totafcuropa
vix cft cclcbrioralrer,fi roburfpc&cs. Longitudo huius cfi S72. cubittoum Pragenfium.Iatitudo, quantum quatuorcurrus, iuxta fecollo-
cari.occupare poflunt Minori Pragxab vna partcconiuiigitur oppidnlum Augczd:abaltcta collis.in quo.prctcr oppidum Hradezan.fit»
fftarx.S. Vcnccflai.hodie Regum domicilium, pallstio magnificentiffimo, 8c templo.B. Viti auguftiflimo, maximeconfpicua. Pallatium
cftampliflimum in longitudinc2i2.inlatitudinc30 pedcscontincns:Supcrnemicoattificiocll cameratum, nullaintcrim columnari baii,
fcu fulcrofuftentatum. Inferne pauimenrum tam firmumhabct.vt aliquot ccnturiaeequitum in eoconfiftcre, & haftis concurrcrcpoflinr,
qualecertameH,fcutorncamen,eoinlocoexcrcebaturannoi549 prifcntc MauciticSaxonif cleftotc.Efublimi.pendcNt quatuor candcla-
bra.cx Aurichalco fabrefafta.magnitudine 5c operc illuftria, Scnatus Nurimburgenfis ad Corfarcm rerdinandum honorarium munus. lri
tcmpliadyro.harchabctur infcriptio.Anno Iefu Chrift.fal 9nS. Venceflaus martyr.ScDuxparriar.poftmartyrium auijfuc,Ludmillar,pri-
niuin hicB. Vito Martyri tcmplum acdificauit.-quodS.VVolffgangus, Epifcopus Katifponcnfis, confecrauit, Sc anno&68 . Bolcflaus Pius,
Epifcopi fcdcm fccit, cuiusfecundus Epifcopus 5. Adelbertus Anno 996.apud Prutcnos martyriocoronatus, 5c cx Gnefna ciuitatc huc
tianflatus, peculiatc facellum adcptus cft. AtqueSpitigncus 11. Dux,Annot060. poft S Procopij obittimannis fcptcm.e tcmplo S. Viti.ac
item S. Adalherti vnum,idq;auguftum,confttuxit,fed ciim hjtc omnia, Anno 1142. hoftiliarcis ditcptione corruiflcnr, Rcx loanncs pti-
mus.anno i?+4-cnori huiusfundamenta iecit,atq;in Mctropolitanam Eccleliamcrcxit. Filiusautcm Carolus 4. Kom . lmpcrator,ctiam
S. Sigifmundi Kcgis 6c martyris, mulrorumq;fan£torum rcliquijs, anno igiicJ. ditauit 5c muneribus auxit. Quibus Rcx Venccflaus ciufdcm
Caroli filiut, Anno 1*92. pofteriorem templi huiuspartcmadiecit,deindecafu publico, Anno 1541. exufta, FerdinandusI. Romanorum,
Hungariar.ScBohemia: Rcx, Anno 155$. eadcm haccScinftaurauit 6cornauit. Haftenus infcriptio. In hoc tcmplo viderc cft bufta regia, in
quibus iacenr, lmpcrator Carolus 4. eiusqueconiuges, Blanca, Anna vna.Scaltera £lifabct,5c filius Venceflaus, Romanorum, ac Eohcmiae
Rcx, necnon Ladiflaus,6c Georgius.Bohcmii Regcs: Regina Anna.inuictiffimi Cxfaris Fcrdinandi coniunx. Denique Maximilianus 11.
Annofal. i^j.eb Rarifponatranflatus. Etharcconditoriafuntcontigua inalijs autcm facellis, 5< diuctfislocis.ciufdcm templi, extant
varia monumcnta Epifcoporum,principum,5c Rcgum,6c ln his quoqticOttogari Rcgis, qui cum Impcratorc Rodolpho pralio dccertans,
vi£rus,6c trucidaruseft. Animofusfane Rcx,qui maluit cadcre.quam ccdcre illi,qucm antca habuit miniftrumaula: fua praefeftum . Addc
tumulum Barbarar.coniugisSigifmundi Cjfaris, iuxta quem vifitur faccllum.mcmoratu dignum, ab Imperatorc Carolo 4. magnificcntif-
fimeextruftum.lapidibu» viridibus,5c puniceis.inftar gemmarum.relucentibus,8t auro intcrtexto. ornatiflime variegatum, in quofaccllo
corpusS. Vcnceflai, Bohcmiz Ducis,8c martyristumulatum.quicfcit. Et tantapnfcorum rcgum in hunc Diuum rutelarem fuitobferuan.
tia,5c religio.vrcorona Rcgni.nonalioloco, quamin fcpulchro.Sc fuper capitchuiusfanfti Martyris rcpofita fcruarctur. Atque hacc ron-
fuetudo.abaliquotficulorum ferie, perftirir immota, vfquead turbulcntiflima Zifcar tcmpora, vbt ciim ptoptet ciuiks fadioncs,tumul-
iustumultucumulaictur,cotoaainatccmKarlftein,vtpotcin tutiorcmcuftodiam,ttaniiatacft.
EGRA-
' 1R A, intetalisiBohemiat vrbes.neutiquam infima, ad initium fyluaein v«cri Narifcorum patria marimc fcttili, Sc
' jngcamccniffimoagrocft.quondam Imperij ciuitatibusannumcrabatur, dcindelmpcrij dcfcruirordincm, 6c Bohc-
nias Regi obtempcrat, non aliam ob caufam.quam quod hypothccaeft rcgno Bohcmico fadra. Sitaeft inamceniflimai
.allc.ad collcm,cuiusdccliui maiotciuitatsi patsfupcrardirlcataincumbit.Eft duplici'murofortiilimo circumquaque,
iliquibus etiam locis, prarlcrtima flumine non ambitis, triplici: ampliflima itcm folla.ac muro conclufa.turribus ve-
••6 plurimis, magnificecinfta5ccommunita.Fiuuium ciufdem nominis.ex monrc Pinifcro ortum.habct amplilfi-
1 mum,acnauigabilcm ad mcridiem fcrc.verfus quam plagam atx ctiam vibis condita cfl, qug fuas quoque fingularrs
* nuros.munitioncs,foflas,actufteshabct. Eft in vtbc magnificum templum S. Nicolai,cum duabusaitis,acoricnti fo-
li obucrfisrutnbus.funr Scalia pari elegantiatcmpla 5c monaftetia.Integrum 6c magnumSenatum conftituunt vcrcri Rom. motc viricea-
tum.cx quibusXlX.deantiquilIimisfuntvrbisfamilijs,patriciofanguincnati:Exquibusfolentcligi 1111. ConfuIcs.XIH.alij vocantur iudt-
cc» ScJScabini, 5c hi iusdicunt, noncxfcriprislegibus:fcdcx rcccptisaclongo vfu comprobati.Keipub.Egrana;confuctudinibus. Rcliquos
LXV 111.Scnatores.pIcbcios vocant- Abhuiusfenatus conftitutionibusncminiliberum eftad fuperiorem magiftrarum prouocarc.Habcc
quoq; frumentarias atdes, omni frumcntorum gcncrerefcrtiflimas: Armamentarium itcm.bcllicoruminftrumcntotum apparatu inflru-
ftiflimiim,molcndinas,Xcnodochia,balneapublica,portas maiorcsrrcs& totidcmparuas, qux confulibus tantiim publicorum negotio-
rum caufa.nocturno tempore patent.habetfuburbialata, iuxta portamacidifaponsfontem.ArcesXll.pagosinfigncsplurimos.acaliuj
oppidum Rcvvirzium, tribus lapidibusab vrbcad Coffcuiummontemacfluuiolumfitum.&ptopnamdciuquernoneum, quajin Egu-
aa tantum ditionc valct. Haec (aafpaiusBtufchius.
(UHlVTRS^rAKr^
j UUOTHBC \
>R A G A;RcgniBohemiarmcrropolis, vibsampliffima,prarfulum,Principurri)&Regum inclitaCcAa,Impcratotis Ci-
1 roli Quarti patria.ad ripam Muldauix flumi r.is, in amocmlTima & patcntiffima vallc,intcrcollesSc vincta, caciofalubcr-
lrimo fira.in trcsdiuifa partcsfcuciuitatcs, ncmpc, Pragam vetercm.Nouam, 5c Paruam,(jui finguli fuam peculiarem
>habent iurifdiftione.fuumcjucproprium Scnatum.Ptaga vctus,dextrum latus Muldauieoccupat: m ipfj vallis planitic,
•vniucrfa magnificisadornara opcribus, intcrquatcelcbriorahabcntur.Prartorium.feuScnatoriadomus.cum rurn.Leta
ruria,cum tcmplo Deiparae virginis: Acadcmia Impcratoris Caroli quarti, cumalijs nonnullis Collcgijs: Emporium
'annii idarum & pcllionum :Curia vctus, vulgo, Rychra: Duardomus, quondarr. Regiar, in quarum vna iam cuditut
'moneta: Xenodochium apud pontcm.Taceo multa templa,fuoshabcntia parochos: Scholas,quae in huius hbri typo,
fuis infignita nominibus.fcfelcctori diligcnti.oboculosftatuunt.In turri Praitoriana, cft infignchorologium.cui par vixin totooibc tcr-
rarum reperiri,mulri.8c quidcm pra:ftantesartifices,putant,quantum ad artis excellentiam attinet: nam,fi cxtcrna fpeftetur forma.elegan-
tioramultaaliainucniri non ncgant. Continet autcm hoc horologium rcuolutioncm totiusanni.cum rc£ro curfuSolis& Lunar,numero-
quc certo mcnfium arq; dicrum.Scaffignationecalendarij.fcufcftotum integri anni,habensitcm ortum 5c occafum, mcridiemq;, altitudi-
ncm folis,5c Lunar,folftitia,a:quationcs,quantitates dicrum ac noftium, incenfioncs,oppofitioncs,6c quadras Lun£,cum cclcfti cutfu con-
grucntes.iuxta motum non foliim naturalem,fcd violentiun quoq;,fimilitcrottum,atq;occafum i2.fignorumZodiaci,numerum item ho-
xarum ttiplicium,videlicet,integri, & dimidij horologii.atq; horatum inarqualium.fcu planctariarii omni tcmpore concordantium, quas
horas oftendit vna cV eadcm manu!,feu indcx, qui mobiliscxiftens ,cum ipfo fole dc vno fignoZodiaci inaliud pcr vnum gradum Imgulis
totiusanni diebus.tranfit.Infra fphatramhorologij,forinfecuscftaliagrandisfphfra,cuiinfcriptum eft diarium.fcu calcndarium.vbiangc-
lus alaterccollocatus.quotidieprafentcm diem.vitgulalongadcmonftrat. Partcea, quarmagis vergicad flumcninflexum, verfusScpten-
trionem,ludci fuas fixcrunt fcdes.quf magnitudinciuftumoppidum cquarc polTunt.Nouam Praga a vctcri.diftinguit fofla quedam, olim
quidcm profuhda.Sc vtrinq; munita muro,fed,queiam labcfactarismcenibus, magna cx partc complanata.in areas,Sc hottos ctffit. Harc
quoque ciuitas.ampla eft,5c vltraaliquct nobilcs colles protenditur,quorum vnum S. Caroli,altcrum S. Cathatinar, illum monachorum.
hunc monialium fcdem, tcrtium S. Apollinaris, quarturn MonafteriumSlauorum.-quintum Viflcgradum appellant, m quo ruim vcrcris
Arcis hodieconfpiciuntur . Habet quoq; infignem Curiam, 5c facrasardes multas.vtin hac vrbis crfigic.huiclibroinfcrta, conlpici poteft.
PatuaPraga.finiftrum Muldauiarlatus tcnct. Eftautcma veteti Praga.in minorcm,ponsampliftimus,fupraMuldauiam quadrato laxocon-
fttuctus.in fcdccim magnos arcus, fcu fornices porrcftus, habens inaditu.8: in exitu duas infigncs turres pcruias,quo ponte.in totafcuropa
vix cft cclcbrioralrer,fi roburfpc&cs. Longitudo huius cfi S72. cubittoum Pragenfium.Iatitudo, quantum quatuorcurrus, iuxta fecollo-
cari.occupare poflunt Minori Pragxab vna partcconiuiigitur oppidnlum Augczd:abaltcta collis.in quo.prctcr oppidum Hradezan.fit»
fftarx.S. Vcnccflai.hodie Regum domicilium, pallstio magnificentiffimo, 8c templo.B. Viti auguftiflimo, maximeconfpicua. Pallatium
cftampliflimum in longitudinc2i2.inlatitudinc30 pedcscontincns:Supcrnemicoattificiocll cameratum, nullaintcrim columnari baii,
fcu fulcrofuftentatum. Inferne pauimenrum tam firmumhabct.vt aliquot ccnturiaeequitum in eoconfiftcre, & haftis concurrcrcpoflinr,
qualecertameH,fcutorncamen,eoinlocoexcrcebaturannoi549 prifcntc MauciticSaxonif cleftotc.Efublimi.pendcNt quatuor candcla-
bra.cx Aurichalco fabrefafta.magnitudine 5c operc illuftria, Scnatus Nurimburgenfis ad Corfarcm rerdinandum honorarium munus. lri
tcmpliadyro.harchabctur infcriptio.Anno Iefu Chrift.fal 9nS. Venceflaus martyr.ScDuxparriar.poftmartyrium auijfuc,Ludmillar,pri-
niuin hicB. Vito Martyri tcmplum acdificauit.-quodS.VVolffgangus, Epifcopus Katifponcnfis, confecrauit, Sc anno&68 . Bolcflaus Pius,
Epifcopi fcdcm fccit, cuiusfecundus Epifcopus 5. Adelbertus Anno 996.apud Prutcnos martyriocoronatus, 5c cx Gnefna ciuitatc huc
tianflatus, peculiatc facellum adcptus cft. AtqueSpitigncus 11. Dux,Annot060. poft S Procopij obittimannis fcptcm.e tcmplo S. Viti.ac
item S. Adalherti vnum,idq;auguftum,confttuxit,fed ciim hjtc omnia, Anno 1142. hoftiliarcis ditcptione corruiflcnr, Rcx loanncs pti-
mus.anno i?+4-cnori huiusfundamenta iecit,atq;in Mctropolitanam Eccleliamcrcxit. Filiusautcm Carolus 4. Kom . lmpcrator,ctiam
S. Sigifmundi Kcgis 6c martyris, mulrorumq;fan£torum rcliquijs, anno igiicJ. ditauit 5c muneribus auxit. Quibus Rcx Venccflaus ciufdcm
Caroli filiut, Anno 1*92. pofteriorem templi huiuspartcmadiecit,deindecafu publico, Anno 1541. exufta, FerdinandusI. Romanorum,
Hungariar.ScBohemia: Rcx, Anno 155$. eadcm haccScinftaurauit 6cornauit. Haftenus infcriptio. In hoc tcmplo viderc cft bufta regia, in
quibus iacenr, lmpcrator Carolus 4. eiusqueconiuges, Blanca, Anna vna.Scaltera £lifabct,5c filius Venceflaus, Romanorum, ac Eohcmiae
Rcx, necnon Ladiflaus,6c Georgius.Bohcmii Regcs: Regina Anna.inuictiffimi Cxfaris Fcrdinandi coniunx. Denique Maximilianus 11.
Annofal. i^j.eb Rarifponatranflatus. Etharcconditoriafuntcontigua inalijs autcm facellis, 5< diuctfislocis.ciufdcm templi, extant
varia monumcnta Epifcoporum,principum,5c Rcgum,6c ln his quoqticOttogari Rcgis, qui cum Impcratorc Rodolpho pralio dccertans,
vi£rus,6c trucidaruseft. Animofusfane Rcx,qui maluit cadcre.quam ccdcre illi,qucm antca habuit miniftrumaula: fua praefeftum . Addc
tumulum Barbarar.coniugisSigifmundi Cjfaris, iuxta quem vifitur faccllum.mcmoratu dignum, ab Imperatorc Carolo 4. magnificcntif-
fimeextruftum.lapidibu» viridibus,5c puniceis.inftar gemmarum.relucentibus,8t auro intcrtexto. ornatiflime variegatum, in quofaccllo
corpusS. Vcnceflai, Bohcmiz Ducis,8c martyristumulatum.quicfcit. Et tantapnfcorum rcgum in hunc Diuum rutelarem fuitobferuan.
tia,5c religio.vrcorona Rcgni.nonalioloco, quamin fcpulchro.Sc fuper capitchuiusfanfti Martyris rcpofita fcruarctur. Atque hacc ron-
fuetudo.abaliquotficulorum ferie, perftirir immota, vfquead turbulcntiflima Zifcar tcmpora, vbt ciim ptoptet ciuiks fadioncs,tumul-
iustumultucumulaictur,cotoaainatccmKarlftein,vtpotcin tutiorcmcuftodiam,ttaniiatacft.
EGRA-
' 1R A, intetalisiBohemiat vrbes.neutiquam infima, ad initium fyluaein v«cri Narifcorum patria marimc fcttili, Sc
' jngcamccniffimoagrocft.quondam Imperij ciuitatibusannumcrabatur, dcindelmpcrij dcfcruirordincm, 6c Bohc-
nias Regi obtempcrat, non aliam ob caufam.quam quod hypothccaeft rcgno Bohcmico fadra. Sitaeft inamceniflimai
.allc.ad collcm,cuiusdccliui maiotciuitatsi patsfupcrardirlcataincumbit.Eft duplici'murofortiilimo circumquaque,
iliquibus etiam locis, prarlcrtima flumine non ambitis, triplici: ampliflima itcm folla.ac muro conclufa.turribus ve-
••6 plurimis, magnificecinfta5ccommunita.Fiuuium ciufdem nominis.ex monrc Pinifcro ortum.habct amplilfi-
1 mum,acnauigabilcm ad mcridiem fcrc.verfus quam plagam atx ctiam vibis condita cfl, qug fuas quoque fingularrs
* nuros.munitioncs,foflas,actufteshabct. Eft in vtbc magnificum templum S. Nicolai,cum duabusaitis,acoricnti fo-
li obucrfisrutnbus.funr Scalia pari elegantiatcmpla 5c monaftetia.Integrum 6c magnumSenatum conftituunt vcrcri Rom. motc viricea-
tum.cx quibusXlX.deantiquilIimisfuntvrbisfamilijs,patriciofanguincnati:Exquibusfolentcligi 1111. ConfuIcs.XIH.alij vocantur iudt-
cc» ScJScabini, 5c hi iusdicunt, noncxfcriprislegibus:fcdcx rcccptisaclongo vfu comprobati.Keipub.Egrana;confuctudinibus. Rcliquos
LXV 111.Scnatores.pIcbcios vocant- Abhuiusfenatus conftitutionibusncminiliberum eftad fuperiorem magiftrarum prouocarc.Habcc
quoq; frumentarias atdes, omni frumcntorum gcncrerefcrtiflimas: Armamentarium itcm.bcllicoruminftrumcntotum apparatu inflru-
ftiflimiim,molcndinas,Xcnodochia,balneapublica,portas maiorcsrrcs& totidcmparuas, qux confulibus tantiim publicorum negotio-
rum caufa.nocturno tempore patent.habetfuburbialata, iuxta portamacidifaponsfontem.ArcesXll.pagosinfigncsplurimos.acaliuj
oppidum Rcvvirzium, tribus lapidibusab vrbcad Coffcuiummontemacfluuiolumfitum.&ptopnamdciuquernoneum, quajin Egu-
aa tantum ditionc valct. Haec (aafpaiusBtufchius.
(UHlVTRS^rAKr^
j UUOTHBC \