DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12704#0033
G R A N A T A-
VI topographicam Hifpani* enarrationem literarum monumentis tradideruntjijprat-ftantiffimum
hoc Regnum in Prouincias quinque partiti funt,Terraconenfem, Galatiam, Lufitaniam, Bcthicam &
Carthaginenfem.Granatarautem Regnumregioquardam eftmediainter Bcthicamprouinciam &Car
> thaginenfem,vel potius pars vtriufqj.Cuius quidem regionis longitudo eft pafluum millium circiter
; ducentorum,&latitudofere centum,patetq,incircuitu ad pafluum millia feptingenta.Eft enimlongi
itudoabRcnda vfquead Ofeam,latitudoverbaboppido Cambili vfquead Marc Mediterraneum,&
Iportum Almugnecaris.Quaad meridiem fpec"tat,ab vna partcplanicieshabet amplas,&fertilescam-
|pos.Ex altera Bcffanos montesaltoS,& afcenfu difficiles.Huius Regionis metropolisell ciuitas Grana-
j.tenfis,decuius quidem fundatoreac tempore,quo ea ardificatafuit, mihinon bene compertum eft,
/yinquitMarineusSiculus.Fuifleautem quondam fituparuam.credendnmeftj&aMaurispropteropor-
2^j|funitatem loci,magnamquefertilitatem indiesauftam nouisardificijsac denfilfimisardibus,hancego
|jtacioconiefturam,propterquod veterum fcriptorumdetam infigni vrbe,tamqucpopulofa,& memo
grabili,ncminemfcripfiffecomperio.Suntautempleriquequinon Granatam,fedGar Natardicendum
^exiftimant,eo qubdPunicafiue Arabicalingua, Garantrum fignificat,qubd in eavrbe a Nympha,no-
» mine Natar colebatur.Itaquenomen vrbis Gar Natar, hoceft, antruni & fpeluncam Natar Nymphar fu»
ifle volunt.AlijGranatam Eliberarnomen fuiffecontendunt,aquadamfoeminagenerofa,qua:& vrbis porta:,quafuitingrcffa,de fuonomi-
«enomen dederit.SedharcdenominationecMaiineoSiculo,nec Vafarotomo primo Chronici Hifpaniar c.ip.io probatur.Alij deniqueGra
natam diftam opinanturaCocco,cuiusineaProuincia magnacopiaIegebatur,quam reni Granam Hifpani vocant.Ego verb vrbcm Grana
tamdiftam fuiffearbitror,a mali Punici,quod & Granatum vocatur,fimilitudine.Nam vcma!um Punicumgranofumeft,&acinis,hoctft,
granisdenfiffimisrefertum, fic& vrbsGranatadenfiffimasdomos,&dehifcentisgranatifimilitudincm habet. Vniuerfaigitur Granatenfis
ciuitascommuninomine Granata vocatur,collesbinos&alcos,acquafimontescompleftitur, quosDarrusamnisper vallemmediam flu-
cns,diuidit:cuiquatuorvrbisRegionesprimaria:,fituquafifeparatar,appellationesdiuerfasimponunc.Ea vrbis Regio,quar loca magisde-
cliuia&vallesoccupat,quar& maximodecorarurtemplo, Granatadicitur.Reliquar verb duar binos occupant colles,quarum alterafolis
fpeftansexortum,& Rcgio palatio illuftris,Sicrradel Sol.Altera autem El Aluefin, nominatur.Qnarta verb vrbis Regio, temporh deinde
fucceflu,obmaiorem populi,&inco!arumfrequcntiam Granatarconiunfta,AntiqueruIadicitur.Primam vrbisregionem,quam Granatam
nuncupari diximus,Ecclefiaftici,ac viri nobilirate &opum magnificentia ilIuftres,prarpotentes quoque mercatores tanto numero inhabi-
tant,vt vici,qui plurimi funt,ob incredibilem aedificiorum frequentiam plerique fintangufti,& ltem platear,foraque venalia.Quar tamen a
Chriftianispoft Granatarexpugnationem,ampliorafaftafut,&illuftriora.Hincfit,vtharc vrbisregio prar carteris magnificoardificiorum
fplendoreniteat,&hortis,arboribufque venufte cultis,gaudeat,in quibus magna lcmonum copiainuenitur.Eft in hac vrbispartc longe
maximumtemplum,quodfumptuofiflimoacmirabili operecceptumeft ardificari,eapropemodumforma,quaadS.Mariam Rotundam Ro-
marconfpicitur, habensaltarein medio. In ardehac facra,facellum eftfp!endidiffimum,inquo FefdinandusHifpaniar Rexcum Coniuge
fua Ifabella,qui Granatcnfem hanc vrbem Maurorumtyrannidi,Anno a Chrifto nato M.CCCC.LXXX.eripuit,fepultusiacetrAb eoque te-
porereceptalegc& confuetudinemaiorum obferuatum fuir,vt Hifpaniar Regesin hocfacellofepeliantur.Rari itaque operisRegum mo-
numentaingentiimpenfarum fumptu perfcfta,face!lum templumque hoc Granatenfe illuftrant. Iuxtaeftpcrantiquum Maurorum pha-
num,Mefquita,eorumlinguanominatum.Eft inhacquoque vrbis Granatenfis segione fummum arquiffimorum Iudicum tnbunal,quoex-
tremaromnium Iudiciorumappeljarionesdiriguntur.Qui huic iudicio praefunt,Oidores appellantur.Etdum in tribunali icrico,auro,ar-
gentoquemagnificc ornaro.res incontrouerfiam vccatas difcutiunt, Regiam maieftatem ipfam reprarfentant,eaque falutanturreucrentia,
ac Maieftas Regia coram eflet.Eft & hic platea magna &plana,nupcr a Chriftianis inftrufta,quam Biuarambfam Mauri vocant,& arenariam
iignificari dicunt.In quafonseft excelfus& infignis. Campus prarterea totusincircuitudealbatisardibus, crebrilque feneftris confpicuus.
Huic platea,foroquevenaIidomusconiunclaeft,quam Alcaceriam vocant,inqua tabernulaifuntnumerofereducentar.Inquibusferici pan
ni,carcerarumque rerum merces quotidie venduntur.Domus harc, quar parua ciuitas dici poteft, celliculas habet multas,& decem portas. In
quibustranfuerfis c^^eni^ferreiSjproptervicorumanguftiaSj&negotiantium frcquentiam.ingreflusequitantibusprohibetur. Cuiusprar-
feftus noftu foribusclaufis,nofluinashabet excubias,& vigilescanes.Et nomine Regisafingulis tabernis vedligal exigit.Qu in etiamDar-
rus amnis Granatam lrrigat. Qui fupra hanc vrbem ad paffuum millia feptendecim ex alto iugo montis 01 iens.omnibus fere ciuitatisdomi-
busaquasabundefuffundu,&aurum quarrentibusfuppeditat,quodex eopuriffimum inuentum effeviditampliifimus, multoquererum v-
fu,& expenentia clariifimus virD. Georgius Hofn3gel negotiator, & ciuis Anucrpianus,qui & hanc Granatar pifturam matiu fua artificio-
sedelineatamjipiamqsenarrationemhiftoricamjFlandricoidiomateconceptam^perbenignenobiscommunicauit.Cuiusqiiidcminduftri-
am vchementet demiroratqueexofcuIorsqubd in hacartenullo vnquam fit vfus magiftro.Ea propterBcrnardus GentiiisPoeta,& Orator
infignishuncamnem,Daurum quafi dsntem aurum appellare folebat.-vulgo autembalneum pecoribus falutiferum dicitur, co, quod harca-
qua, omniamorborumgenera,in animalibuscurer. Vtraqueripa varijs multifqneDauri coniungiturpontibus,quorum vnushic Granata
admirabili ftruftura videtur,habensin mediofontem magno cum impecu,copiofam aclympidam aquam fcaturientem Qjam plurimi eti-
am fontesinhac vrbepaffim,agroque vicinOjfalubrinatura&conditione inueniuntur,adeo,vt fpaciomillium feptem & viginti,fex &tri-
gintafontes oriantur.Sequitur nuncaltera vrbisregio,quar Alhambrenomen habet,quam Mauri fualinguarubram fignificai i dicut.Et hoc
nooiinedici,velaconditore,hominerufo,velarubratexra,qua:nuncetiaminardificijscernitur.IneaeftRegumGranatenfium palarium
vetus, vermiculatomarmoreoquelapidepermagnisfumptibusolimconftruftum .Cuiquidemarcijfiuelociamcenitatem, fiue gratiffimu
multorumfontium murmurconfideres,nihiladvoluptatem defuic.Eftetiam hic nouum Hifpaniarum Regispalatium,tanta maguificentia,
formaac venuftateconfpicuum, vt&fidem propemodum, meamqjin fcribendo facultatem excedat. Adeb, vttotiusVniuerfimirabilibus
non annumerari modb,fed& optimo iure,queat prarferri.Domum hanc Regum delitias nonimmeritb dixeris.Situtamqucamcero excellit
profpeftu,vtincredibilioble£tationeoculorum fenfumafficiat.Quaqueenim verfusexea profpcxeris, habes quod natura:acDeibonita-
tem,agrique Granatenfisfoelicitatemadmireris. Verfus folisexortum atque meridiem altiffimi monces,perpetuaniue velarftiuotempore,
menfequeQuintili,regnantecanicula,caiidenresfcfeo{Ferunt.Ideoqueniuofi dicuntur.Qiio verb vfquein Septentrionem arque occafum,
ocuIorumaciesfeextenderepoteft,peramcenapIanities,!rtisadmodumfloridifquepratis,acomnefrugumgenusfummaabundanciapro-
ferens,videtur.Adeb,vt ex arborum folijs,quibus fericum conficicur,prartcr multas ferici libras veftigal aureorum milliu fere triginta quin
queRegesconfequantur.Quinetiam hancalteram vrbisregionem ad montisradices,domus,GeneraIypha,deleftationis,voluptatifquegra-
tiaaMaurorum Regibusardificatacommendat,vbiarteconfitar fyluular,arborespatentibu5ramis,gcnerofisfruftibusgraues,fepimentareti-
culata,ferar beftiar frequenti numero confpiciunturmcc fua etiam auribus,exfuauiffimo fontium vndique difcurrentium murmure, hoc loci
obleftatiodeeft.Tertiavrbisregio,El Alueyfinduoscompleftiturcolles,admirandaardium fiequentiacultos.Qjar,quiaafoIisMaurisquon
dam habitabatur, non alteraciuitatisregio,feddiuerfa planenatio habita,& idiomate areliquisGranatarincolisfeparata efle videbarur.A-
gricultura&ferici textrinisvtplurimum viftumquxrebant.Etquantum vxorumluxuiferico,aureo,argenteo,acpra:ftantiore veftituindul
gere,tantum fibi viliore habitu viri folcbant adimere,facco femper onufti,etiamfi prardiuites,incedentes, vt qualiacumq; onera mercedis co
fequendargratiapetentibusferrent.Nomen,fidemqueChrifto tumpietate,tum pcenarum metu dederimt.Qi)artadeniqueregio,Antiqueru-
la,ficuplano,coplures etiamdomus habet,in quibus bombycinuscuiufuisgeneris pannus conficitnr.Vi bis pafluu millia circiter duodccim
circuituscomplefliturjtotusvndiquemcenibuscinftus^&milletrigintapropugnaculistutus.Portar^quarfunt numeroXH.adoccidentem
facileshabent exitus,&camposamcenos.Cartera verbad Orientem,fubdifficiles.Eft autem in vrbeGranata,totaqueeius regione,cmnium
rerum.quarfuntad hominu vitam d egendam,& cultum neceflariar,magnafertilitas,&faluberrimafemperae'ris,coeliquetemperies. bi ne
que tellus nimio folis ardore torretur, neque frigorc contrahitur, & incolarperpetub tcmperamento perfruuntur. Ha?c,partim ex Marineo
Syculo,paitim ex Georgio Hofnagel.
4*
VI topographicam Hifpani* enarrationem literarum monumentis tradideruntjijprat-ftantiffimum
hoc Regnum in Prouincias quinque partiti funt,Terraconenfem, Galatiam, Lufitaniam, Bcthicam &
Carthaginenfem.Granatarautem Regnumregioquardam eftmediainter Bcthicamprouinciam &Car
> thaginenfem,vel potius pars vtriufqj.Cuius quidem regionis longitudo eft pafluum millium circiter
; ducentorum,&latitudofere centum,patetq,incircuitu ad pafluum millia feptingenta.Eft enimlongi
itudoabRcnda vfquead Ofeam,latitudoverbaboppido Cambili vfquead Marc Mediterraneum,&
Iportum Almugnecaris.Quaad meridiem fpec"tat,ab vna partcplanicieshabet amplas,&fertilescam-
|pos.Ex altera Bcffanos montesaltoS,& afcenfu difficiles.Huius Regionis metropolisell ciuitas Grana-
j.tenfis,decuius quidem fundatoreac tempore,quo ea ardificatafuit, mihinon bene compertum eft,
/yinquitMarineusSiculus.Fuifleautem quondam fituparuam.credendnmeftj&aMaurispropteropor-
2^j|funitatem loci,magnamquefertilitatem indiesauftam nouisardificijsac denfilfimisardibus,hancego
|jtacioconiefturam,propterquod veterum fcriptorumdetam infigni vrbe,tamqucpopulofa,& memo
grabili,ncminemfcripfiffecomperio.Suntautempleriquequinon Granatam,fedGar Natardicendum
^exiftimant,eo qubdPunicafiue Arabicalingua, Garantrum fignificat,qubd in eavrbe a Nympha,no-
» mine Natar colebatur.Itaquenomen vrbis Gar Natar, hoceft, antruni & fpeluncam Natar Nymphar fu»
ifle volunt.AlijGranatam Eliberarnomen fuiffecontendunt,aquadamfoeminagenerofa,qua:& vrbis porta:,quafuitingrcffa,de fuonomi-
«enomen dederit.SedharcdenominationecMaiineoSiculo,nec Vafarotomo primo Chronici Hifpaniar c.ip.io probatur.Alij deniqueGra
natam diftam opinanturaCocco,cuiusineaProuincia magnacopiaIegebatur,quam reni Granam Hifpani vocant.Ego verb vrbcm Grana
tamdiftam fuiffearbitror,a mali Punici,quod & Granatum vocatur,fimilitudine.Nam vcma!um Punicumgranofumeft,&acinis,hoctft,
granisdenfiffimisrefertum, fic& vrbsGranatadenfiffimasdomos,&dehifcentisgranatifimilitudincm habet. Vniuerfaigitur Granatenfis
ciuitascommuninomine Granata vocatur,collesbinos&alcos,acquafimontescompleftitur, quosDarrusamnisper vallemmediam flu-
cns,diuidit:cuiquatuorvrbisRegionesprimaria:,fituquafifeparatar,appellationesdiuerfasimponunc.Ea vrbis Regio,quar loca magisde-
cliuia&vallesoccupat,quar& maximodecorarurtemplo, Granatadicitur.Reliquar verb duar binos occupant colles,quarum alterafolis
fpeftansexortum,& Rcgio palatio illuftris,Sicrradel Sol.Altera autem El Aluefin, nominatur.Qnarta verb vrbis Regio, temporh deinde
fucceflu,obmaiorem populi,&inco!arumfrequcntiam Granatarconiunfta,AntiqueruIadicitur.Primam vrbisregionem,quam Granatam
nuncupari diximus,Ecclefiaftici,ac viri nobilirate &opum magnificentia ilIuftres,prarpotentes quoque mercatores tanto numero inhabi-
tant,vt vici,qui plurimi funt,ob incredibilem aedificiorum frequentiam plerique fintangufti,& ltem platear,foraque venalia.Quar tamen a
Chriftianispoft Granatarexpugnationem,ampliorafaftafut,&illuftriora.Hincfit,vtharc vrbisregio prar carteris magnificoardificiorum
fplendoreniteat,&hortis,arboribufque venufte cultis,gaudeat,in quibus magna lcmonum copiainuenitur.Eft in hac vrbispartc longe
maximumtemplum,quodfumptuofiflimoacmirabili operecceptumeft ardificari,eapropemodumforma,quaadS.Mariam Rotundam Ro-
marconfpicitur, habensaltarein medio. In ardehac facra,facellum eftfp!endidiffimum,inquo FefdinandusHifpaniar Rexcum Coniuge
fua Ifabella,qui Granatcnfem hanc vrbem Maurorumtyrannidi,Anno a Chrifto nato M.CCCC.LXXX.eripuit,fepultusiacetrAb eoque te-
porereceptalegc& confuetudinemaiorum obferuatum fuir,vt Hifpaniar Regesin hocfacellofepeliantur.Rari itaque operisRegum mo-
numentaingentiimpenfarum fumptu perfcfta,face!lum templumque hoc Granatenfe illuftrant. Iuxtaeftpcrantiquum Maurorum pha-
num,Mefquita,eorumlinguanominatum.Eft inhacquoque vrbis Granatenfis segione fummum arquiffimorum Iudicum tnbunal,quoex-
tremaromnium Iudiciorumappeljarionesdiriguntur.Qui huic iudicio praefunt,Oidores appellantur.Etdum in tribunali icrico,auro,ar-
gentoquemagnificc ornaro.res incontrouerfiam vccatas difcutiunt, Regiam maieftatem ipfam reprarfentant,eaque falutanturreucrentia,
ac Maieftas Regia coram eflet.Eft & hic platea magna &plana,nupcr a Chriftianis inftrufta,quam Biuarambfam Mauri vocant,& arenariam
iignificari dicunt.In quafonseft excelfus& infignis. Campus prarterea totusincircuitudealbatisardibus, crebrilque feneftris confpicuus.
Huic platea,foroquevenaIidomusconiunclaeft,quam Alcaceriam vocant,inqua tabernulaifuntnumerofereducentar.Inquibusferici pan
ni,carcerarumque rerum merces quotidie venduntur.Domus harc, quar parua ciuitas dici poteft, celliculas habet multas,& decem portas. In
quibustranfuerfis c^^eni^ferreiSjproptervicorumanguftiaSj&negotiantium frcquentiam.ingreflusequitantibusprohibetur. Cuiusprar-
feftus noftu foribusclaufis,nofluinashabet excubias,& vigilescanes.Et nomine Regisafingulis tabernis vedligal exigit.Qu in etiamDar-
rus amnis Granatam lrrigat. Qui fupra hanc vrbem ad paffuum millia feptendecim ex alto iugo montis 01 iens.omnibus fere ciuitatisdomi-
busaquasabundefuffundu,&aurum quarrentibusfuppeditat,quodex eopuriffimum inuentum effeviditampliifimus, multoquererum v-
fu,& expenentia clariifimus virD. Georgius Hofn3gel negotiator, & ciuis Anucrpianus,qui & hanc Granatar pifturam matiu fua artificio-
sedelineatamjipiamqsenarrationemhiftoricamjFlandricoidiomateconceptam^perbenignenobiscommunicauit.Cuiusqiiidcminduftri-
am vchementet demiroratqueexofcuIorsqubd in hacartenullo vnquam fit vfus magiftro.Ea propterBcrnardus GentiiisPoeta,& Orator
infignishuncamnem,Daurum quafi dsntem aurum appellare folebat.-vulgo autembalneum pecoribus falutiferum dicitur, co, quod harca-
qua, omniamorborumgenera,in animalibuscurer. Vtraqueripa varijs multifqneDauri coniungiturpontibus,quorum vnushic Granata
admirabili ftruftura videtur,habensin mediofontem magno cum impecu,copiofam aclympidam aquam fcaturientem Qjam plurimi eti-
am fontesinhac vrbepaffim,agroque vicinOjfalubrinatura&conditione inueniuntur,adeo,vt fpaciomillium feptem & viginti,fex &tri-
gintafontes oriantur.Sequitur nuncaltera vrbisregio,quar Alhambrenomen habet,quam Mauri fualinguarubram fignificai i dicut.Et hoc
nooiinedici,velaconditore,hominerufo,velarubratexra,qua:nuncetiaminardificijscernitur.IneaeftRegumGranatenfium palarium
vetus, vermiculatomarmoreoquelapidepermagnisfumptibusolimconftruftum .Cuiquidemarcijfiuelociamcenitatem, fiue gratiffimu
multorumfontium murmurconfideres,nihiladvoluptatem defuic.Eftetiam hic nouum Hifpaniarum Regispalatium,tanta maguificentia,
formaac venuftateconfpicuum, vt&fidem propemodum, meamqjin fcribendo facultatem excedat. Adeb, vttotiusVniuerfimirabilibus
non annumerari modb,fed& optimo iure,queat prarferri.Domum hanc Regum delitias nonimmeritb dixeris.Situtamqucamcero excellit
profpeftu,vtincredibilioble£tationeoculorum fenfumafficiat.Quaqueenim verfusexea profpcxeris, habes quod natura:acDeibonita-
tem,agrique Granatenfisfoelicitatemadmireris. Verfus folisexortum atque meridiem altiffimi monces,perpetuaniue velarftiuotempore,
menfequeQuintili,regnantecanicula,caiidenresfcfeo{Ferunt.Ideoqueniuofi dicuntur.Qiio verb vfquein Septentrionem arque occafum,
ocuIorumaciesfeextenderepoteft,peramcenapIanities,!rtisadmodumfloridifquepratis,acomnefrugumgenusfummaabundanciapro-
ferens,videtur.Adeb,vt ex arborum folijs,quibus fericum conficicur,prartcr multas ferici libras veftigal aureorum milliu fere triginta quin
queRegesconfequantur.Quinetiam hancalteram vrbisregionem ad montisradices,domus,GeneraIypha,deleftationis,voluptatifquegra-
tiaaMaurorum Regibusardificatacommendat,vbiarteconfitar fyluular,arborespatentibu5ramis,gcnerofisfruftibusgraues,fepimentareti-
culata,ferar beftiar frequenti numero confpiciunturmcc fua etiam auribus,exfuauiffimo fontium vndique difcurrentium murmure, hoc loci
obleftatiodeeft.Tertiavrbisregio,El Alueyfinduoscompleftiturcolles,admirandaardium fiequentiacultos.Qjar,quiaafoIisMaurisquon
dam habitabatur, non alteraciuitatisregio,feddiuerfa planenatio habita,& idiomate areliquisGranatarincolisfeparata efle videbarur.A-
gricultura&ferici textrinisvtplurimum viftumquxrebant.Etquantum vxorumluxuiferico,aureo,argenteo,acpra:ftantiore veftituindul
gere,tantum fibi viliore habitu viri folcbant adimere,facco femper onufti,etiamfi prardiuites,incedentes, vt qualiacumq; onera mercedis co
fequendargratiapetentibusferrent.Nomen,fidemqueChrifto tumpietate,tum pcenarum metu dederimt.Qi)artadeniqueregio,Antiqueru-
la,ficuplano,coplures etiamdomus habet,in quibus bombycinuscuiufuisgeneris pannus conficitnr.Vi bis pafluu millia circiter duodccim
circuituscomplefliturjtotusvndiquemcenibuscinftus^&milletrigintapropugnaculistutus.Portar^quarfunt numeroXH.adoccidentem
facileshabent exitus,&camposamcenos.Cartera verbad Orientem,fubdifficiles.Eft autem in vrbeGranata,totaqueeius regione,cmnium
rerum.quarfuntad hominu vitam d egendam,& cultum neceflariar,magnafertilitas,&faluberrimafemperae'ris,coeliquetemperies. bi ne
que tellus nimio folis ardore torretur, neque frigorc contrahitur, & incolarperpetub tcmperamento perfruuntur. Ha?c,partim ex Marineo
Syculo,paitim ex Georgio Hofnagel.
4*