DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12704#0102
COLONIA AGRIPPINA-
OLONIA AGRIPPINA,potentiflTima,ampliflrimiqucnoiriinis Gerrnaniae ci-
uitas ad citerioresRheni ripas fita,Vbiorum fedes fuit,qui grauiter a pugnaci Sueuo
rumgentebellis&oblidionelacefliti,Romanorumimplorantesauxilium,aIulio
Caefarein amicitiamS.P.Rrecepti fuerunt.Cxf.lib.4. Augufti verotempore ne
multarum nationum, acpotiflimumSueuorum illacin Galliam incurfiones faci-
entium,iniurijsperpetu6forentobnoxij, in vlteriorem ripam,Treuirorumq; par-
tes,Vbiorum gens tranfgreflfa,nouum ibidem oppidum condere,atque i n eo, circu-
queilludhabitareccepitdllosinfidcm fuamrecipienteM. Agrippa, Auguftigene-
ro ac auo Agrippina:,Germanici fili£e,quam C.Caefar in coniugem adfumpfit,aucto
cognomento Auguftae: quae, quo vim fuam focijs quoque nationibus often taret, i n
oppidum Vbiorum veteranos, coloniamquededuci, a Claudio Cxf.impetrat, cui
nomen inditum ex vocabulo ipiius, atque eo tempore Colonia Agrippina, ciues vero Agrippinenles dici ccepe-
runt.Tacit.&Suetonius.Romanorumdeinde viribus fenfim contritis acdebilitatis,Galli,du£tore Childerico
Rege,annoDomini462.ijsomnibusprofligatis&pulfis,Coloniamvioccuparunt,eamquead Ottonis I.tempo-
ra,fuishabenis moderatifuere.At veroannoaCN.949.OttoImp.Aug. Coloniam armorum ftrepitu Francise-
reptam,Romano imperio reddidit. Aquotempore in hodiernum vfquediem,libera Imperialisciuitasextitit.
Prima eius forma,quemadmodu & vrbis Romana?,quadrata fuit,cuius iam adhuc muri,turres,ac fblTae,plerifqijn
locis videntur. Acdeinde, A. C. nSo.amplificata, multa ccenobia, templa atquefuburbia, qua; extra moenia po-
lita erant,ambitu fuo comprehendit,vt a primordio penitus mutata,femilunaris eius nunc facics appareat. Sple-
dore&elegantiafummaeft, validiflimis, &arcuatiscingitur muris, qui opportunas ad defen(ionem turres
LXX X111.incircuitucolligunt.Duplicifofia,vtrinquemuro veftita, lata,atquepra'cipite,multarum arborum
vmbra,&proceritateamcenacingitur,qua^iucudamobambulatiunculx,memtationibus&ftudijscommodita-
tem,3Eftiuotemporepra:bet.Intramcenia,paflimamcena confpiciunturloca, quaepomi,vine2e,aliaeque frucfifc-
raEarbores,venufteconueftiunt.Prxclari(Tmiisetiammagnificisquea:dificijs,tampietati,quam priuatorumho-
minum neceflitati paratis,pulcherrime nitet. Acprimum quidem,vt a religioneexordiar:Eft maximum fanum,
reacnominefummum,ex lapidc viuo,admirabili arte claboratum, D.Petrodicamm,cuifiextremaartificum
eflet addita manus,nullum omnino vniuerfae Germaniae templum,elegantia & magnitudine non fiipcraret,me-
ritoqueinter ftupendaEuropaeannumerandum veniret.Intus,multorum Principum, Epifcoporum & Ducum
excupro&alabaftrotymbis,atqueadeo triumMagorum,itemFcelicis,Naboris,&Gregorij corporibus illuftra-
tur.Quiddeperpolitoacnitido Machabceorum templo,deX I.millium virginum bafilica referam? Qiiarumfia-
cratiflimofanguine irrigata,imo verolanctificata,hiftoriarumdocumentisperhibetur Colonia, vt venerari ea
magis,quam commendare libeat.Rcliquarum facrarum xdium & monafteriorum pcrmagnus eft numerus. Ple-
banicacenfenturtemplaX IX.CollegiataX.virommccenobia X V. Virginum,quarum VIII. velatashabent,
X X II.Monialium & vetularum conuentus LIX. Sacclla XXX. Loca item alia mifericordia? &pietati confccra
ta plurima Colonia habet.Xenodochia II.Nofocomia,in quibus rerum neceflariarum abundantia ,fumma pie-
tatisofticiaegenispra:ftantur,II.Gerontrophia,VIII.Brephotrophium I.Mente priuatorum ergaftulum I.Pneto-
riaeaedes hanc vrbem mirifice ornant,quae magna cum dele&atione fpe&antium,pr3xelfam& rari operis turrem
oftentant,exquadratis&formatis adregulam faxis, venufte erecl:am,qu3e artificiofiflimis ftatuarumfignis,cir-
cumquaque decoratur,quorum fuprema,fummo tamen in loco pofita infimorum proportioni tam apte refpon
dent,vtomnes eiufdem magnitudinis efle videantur:Speculares in apice habetfeneftras,per quas vifus in omnes
ciuitatispartespanditur. Hocannohilarula&concinnameniana, fingulariartificuminduftria fomicata,exi-
niiomirificoqueopereconftruda,quaiXVI.columnispolite fectis,ambulacrumtecto claufiun fuftentat,mag-
nis Reip.fumptibus,non parumornatuspra:toria;domuiacceirit.Exoppofitoiacelluin eft,vbiquondamIudxo-
rumSynagogafuit: Quodanno falutisi426.D.Virgini nuncupatum,Hierofolymadicitur.inquotabulatanto
artificiofactaconfpicitur,vteam excellentes pict6res,fummacum voluptate contucantur.Abeapaite,quafo-
lisexortum Curia fpectat, Antiqui fori latusambulacrum apertum ex candido lapidecum artificiofo horarurn
indice,exornat.Forum hocpraeftantiftimisaedificijs vndiquecin£lum,frequetiflimopopuli conucntu hebdoma
datimternundinisfrequentatur.Iuxtaeft forumfcenarium multo magnificentius,& ipfumpulcherrimarum
aediu ordinedecenter circundatum. Vrbisplateae latae,amplis directae fpatijs, magnis mnt ftratae lapidibus ,&pul-
cherrimisaedificijsnitent.Praecaeterisautemegregie cultaeftdomusNobiliflimi viri D. ConftantiniLiskirchij,
amplifsimas huius Reipub.hoc temporeD.Confulis,cuius magnificentiisimae, & fumptuofa ftructu ra aedifica-
te^aedes^precelfaturriconfpicue^totumforumnouum venufte condecorant. Pari elegantiaeft domusftrenui
acclarifsimi viri,D.ArnoldiaSiegen,armatemilitieSeniorisadRheniflumen,Equitisaurati,atqueCei"are^Ma
ieftatisD.Conliliarij,cuiusfiueamplitudinem,fiuemagnificentiamfpeaes, vel Imperatore,velRegibus,Princi-
pibufquevirisliberaliterexcipiendis,peropportunaeft,quibus& tecta frequenter fuppeditauit.
HuiusporrovrbispolitiaflorentemReipub.Roman^gubernationcmapprimerefcrt.Etenimfi Confulum,
Proconfulum,Cenforum,Tribunorum,vigilum,Qujftorum, Annon^Prefiectorum dignitatemconfideres,fi
recl:um,&fcnflexibilemiuftiti§baculum,fafciumloco,vtivulg6exiftimatur,receptum:Si tribuum ordines,fici-
uilem Senatorum authoritatem,fi denique Capitolium inftar Romani edificatum obferues, quafi eftigieni,& vi
uum quoddam fimulachrum,Romana: vrbis,hanc Agrippinenfem videbis Remp.vt nonimmerit6,natiuo
quodamiure,Romanorumdicatur.Praeftantiftima etiam antiquitatis monimenta,cumipfapaflimvrbe,tum
apud doctiflimum virum D.Ioannem Helmannum L.Liummu m vetuftatis admiratorem, inueniun tur. Eft &
hicoptimarumquarumquedifciplinarum Vniuerfitas,annoaC.N.i388.ab ainplifsimoSenatuinftituta,
primarum facultarum, Artium alijfque infuper collegi js,ad ftudiolorum fu bleua ndam inopiam
ab optimis viris fundatis,ornatifsima.Ex qua Louanienlis pari dignitate
filiaannopoftC.N.i426.prodijt.S.MaternusD.Petri
difcipulus primus Colonienlium
fuit Apoftolus.
KKJOTKEJC I J
OLONIA AGRIPPINA,potentiflTima,ampliflrimiqucnoiriinis Gerrnaniae ci-
uitas ad citerioresRheni ripas fita,Vbiorum fedes fuit,qui grauiter a pugnaci Sueuo
rumgentebellis&oblidionelacefliti,Romanorumimplorantesauxilium,aIulio
Caefarein amicitiamS.P.Rrecepti fuerunt.Cxf.lib.4. Augufti verotempore ne
multarum nationum, acpotiflimumSueuorum illacin Galliam incurfiones faci-
entium,iniurijsperpetu6forentobnoxij, in vlteriorem ripam,Treuirorumq; par-
tes,Vbiorum gens tranfgreflfa,nouum ibidem oppidum condere,atque i n eo, circu-
queilludhabitareccepitdllosinfidcm fuamrecipienteM. Agrippa, Auguftigene-
ro ac auo Agrippina:,Germanici fili£e,quam C.Caefar in coniugem adfumpfit,aucto
cognomento Auguftae: quae, quo vim fuam focijs quoque nationibus often taret, i n
oppidum Vbiorum veteranos, coloniamquededuci, a Claudio Cxf.impetrat, cui
nomen inditum ex vocabulo ipiius, atque eo tempore Colonia Agrippina, ciues vero Agrippinenles dici ccepe-
runt.Tacit.&Suetonius.Romanorumdeinde viribus fenfim contritis acdebilitatis,Galli,du£tore Childerico
Rege,annoDomini462.ijsomnibusprofligatis&pulfis,Coloniamvioccuparunt,eamquead Ottonis I.tempo-
ra,fuishabenis moderatifuere.At veroannoaCN.949.OttoImp.Aug. Coloniam armorum ftrepitu Francise-
reptam,Romano imperio reddidit. Aquotempore in hodiernum vfquediem,libera Imperialisciuitasextitit.
Prima eius forma,quemadmodu & vrbis Romana?,quadrata fuit,cuius iam adhuc muri,turres,ac fblTae,plerifqijn
locis videntur. Acdeinde, A. C. nSo.amplificata, multa ccenobia, templa atquefuburbia, qua; extra moenia po-
lita erant,ambitu fuo comprehendit,vt a primordio penitus mutata,femilunaris eius nunc facics appareat. Sple-
dore&elegantiafummaeft, validiflimis, &arcuatiscingitur muris, qui opportunas ad defen(ionem turres
LXX X111.incircuitucolligunt.Duplicifofia,vtrinquemuro veftita, lata,atquepra'cipite,multarum arborum
vmbra,&proceritateamcenacingitur,qua^iucudamobambulatiunculx,memtationibus&ftudijscommodita-
tem,3Eftiuotemporepra:bet.Intramcenia,paflimamcena confpiciunturloca, quaepomi,vine2e,aliaeque frucfifc-
raEarbores,venufteconueftiunt.Prxclari(Tmiisetiammagnificisquea:dificijs,tampietati,quam priuatorumho-
minum neceflitati paratis,pulcherrime nitet. Acprimum quidem,vt a religioneexordiar:Eft maximum fanum,
reacnominefummum,ex lapidc viuo,admirabili arte claboratum, D.Petrodicamm,cuifiextremaartificum
eflet addita manus,nullum omnino vniuerfae Germaniae templum,elegantia & magnitudine non fiipcraret,me-
ritoqueinter ftupendaEuropaeannumerandum veniret.Intus,multorum Principum, Epifcoporum & Ducum
excupro&alabaftrotymbis,atqueadeo triumMagorum,itemFcelicis,Naboris,&Gregorij corporibus illuftra-
tur.Quiddeperpolitoacnitido Machabceorum templo,deX I.millium virginum bafilica referam? Qiiarumfia-
cratiflimofanguine irrigata,imo verolanctificata,hiftoriarumdocumentisperhibetur Colonia, vt venerari ea
magis,quam commendare libeat.Rcliquarum facrarum xdium & monafteriorum pcrmagnus eft numerus. Ple-
banicacenfenturtemplaX IX.CollegiataX.virommccenobia X V. Virginum,quarum VIII. velatashabent,
X X II.Monialium & vetularum conuentus LIX. Sacclla XXX. Loca item alia mifericordia? &pietati confccra
ta plurima Colonia habet.Xenodochia II.Nofocomia,in quibus rerum neceflariarum abundantia ,fumma pie-
tatisofticiaegenispra:ftantur,II.Gerontrophia,VIII.Brephotrophium I.Mente priuatorum ergaftulum I.Pneto-
riaeaedes hanc vrbem mirifice ornant,quae magna cum dele&atione fpe&antium,pr3xelfam& rari operis turrem
oftentant,exquadratis&formatis adregulam faxis, venufte erecl:am,qu3e artificiofiflimis ftatuarumfignis,cir-
cumquaque decoratur,quorum fuprema,fummo tamen in loco pofita infimorum proportioni tam apte refpon
dent,vtomnes eiufdem magnitudinis efle videantur:Speculares in apice habetfeneftras,per quas vifus in omnes
ciuitatispartespanditur. Hocannohilarula&concinnameniana, fingulariartificuminduftria fomicata,exi-
niiomirificoqueopereconftruda,quaiXVI.columnispolite fectis,ambulacrumtecto claufiun fuftentat,mag-
nis Reip.fumptibus,non parumornatuspra:toria;domuiacceirit.Exoppofitoiacelluin eft,vbiquondamIudxo-
rumSynagogafuit: Quodanno falutisi426.D.Virgini nuncupatum,Hierofolymadicitur.inquotabulatanto
artificiofactaconfpicitur,vteam excellentes pict6res,fummacum voluptate contucantur.Abeapaite,quafo-
lisexortum Curia fpectat, Antiqui fori latusambulacrum apertum ex candido lapidecum artificiofo horarurn
indice,exornat.Forum hocpraeftantiftimisaedificijs vndiquecin£lum,frequetiflimopopuli conucntu hebdoma
datimternundinisfrequentatur.Iuxtaeft forumfcenarium multo magnificentius,& ipfumpulcherrimarum
aediu ordinedecenter circundatum. Vrbisplateae latae,amplis directae fpatijs, magnis mnt ftratae lapidibus ,&pul-
cherrimisaedificijsnitent.Praecaeterisautemegregie cultaeftdomusNobiliflimi viri D. ConftantiniLiskirchij,
amplifsimas huius Reipub.hoc temporeD.Confulis,cuius magnificentiisimae, & fumptuofa ftructu ra aedifica-
te^aedes^precelfaturriconfpicue^totumforumnouum venufte condecorant. Pari elegantiaeft domusftrenui
acclarifsimi viri,D.ArnoldiaSiegen,armatemilitieSeniorisadRheniflumen,Equitisaurati,atqueCei"are^Ma
ieftatisD.Conliliarij,cuiusfiueamplitudinem,fiuemagnificentiamfpeaes, vel Imperatore,velRegibus,Princi-
pibufquevirisliberaliterexcipiendis,peropportunaeft,quibus& tecta frequenter fuppeditauit.
HuiusporrovrbispolitiaflorentemReipub.Roman^gubernationcmapprimerefcrt.Etenimfi Confulum,
Proconfulum,Cenforum,Tribunorum,vigilum,Qujftorum, Annon^Prefiectorum dignitatemconfideres,fi
recl:um,&fcnflexibilemiuftiti§baculum,fafciumloco,vtivulg6exiftimatur,receptum:Si tribuum ordines,fici-
uilem Senatorum authoritatem,fi denique Capitolium inftar Romani edificatum obferues, quafi eftigieni,& vi
uum quoddam fimulachrum,Romana: vrbis,hanc Agrippinenfem videbis Remp.vt nonimmerit6,natiuo
quodamiure,Romanorumdicatur.Praeftantiftima etiam antiquitatis monimenta,cumipfapaflimvrbe,tum
apud doctiflimum virum D.Ioannem Helmannum L.Liummu m vetuftatis admiratorem, inueniun tur. Eft &
hicoptimarumquarumquedifciplinarum Vniuerfitas,annoaC.N.i388.ab ainplifsimoSenatuinftituta,
primarum facultarum, Artium alijfque infuper collegi js,ad ftudiolorum fu bleua ndam inopiam
ab optimis viris fundatis,ornatifsima.Ex qua Louanienlis pari dignitate
filiaannopoftC.N.i426.prodijt.S.MaternusD.Petri
difcipulus primus Colonienlium
fuit Apoftolus.
KKJOTKEJC I J