DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12704#0110
MEDIOLANVM>
EDIOLANVM,poteiitiflima ciuitas, vniuerfae Galliae Cifalpinae
Metropolis,aquocondita, &vnde fiteiusappellatio dutl:a,varieab
hiftoriographis proditum eft. Originem eius GaliisLiuiustribuit:
nonnulli, & quidem verius, antc Gallorum inltaliamaduentum,
Bellouefumexvicoexinii^dignitatis,finitimamAlpibusciuitatem,
Mcdiolanum 3edificafle,eumq; Rcgis fibi nomen fumpfilfe,rradu n t.
Quidam Mediolanum di&um putauere, quod inter duos amnes,ipfi
Lamesvocant,vrbspofitafit,Arduamfcilicet, & Ticinum. Alij,ab
animali media parte lanato, in ipfis fundamentis inuento. Cato,
prius 01anam,ait di&am,aThufcorum EJuce:dein ab Infubriu Prin-
cipe, Mcdo, adauctam nomen accepifie Mediolani. Aliter Alciatus
in Emblematis,aliter alij fcribunt.Vrbs eft Mediolanum opportuno
admodumfitu,quopra:teragri ipfius vberrimas fruges, e Gallia Cit
alpina,nece{Tariaquxuiscomportaripoflunt.HincquamplurimosImperatores,contraGallosatq;
Germanosbellandioportunitatcduftos, hicconfediiTc legimus. SaepiusetenimMediolaniCaefar
conftidt,frequenterNerua.NamvaldeTraianoplacuitlocus,vtRegiamhicaedificarit, quodnunc
palariumdicitur.Habitauithicetiam Adrianus.Item Maximianus Heraileus, quimcenibushanc
vrbem ornauit,mummfecundumadiecit,eamqiieamplificauit, &aedem Herculi in ea pofuit, quae
nuncD.LaurentioMartyri eftdicata.IuxtaquamcolumnisXVI.marmoreisdomum fumptuofiffi-
mamlmperatorum viuiaedificauit,quamincendioperijflcfcribit Meruea,vt folae columftae fintre-
licLe.Philippus etiam Imperator Chriftianus,hac in vrbe refedit,&poft eum Conft intius,Conftan-
tinufquc. ItemIouinianus,Valens.Valentinianus,&Theodolius.Mediolanumampliflimumcon-
plc&itur fpatium, adeo quidem, vt maximis totius Europa: ciuitatibus annumerctur. Eius fub-
urbia,latae aquarum foflae cingunt, per quas vndique nauigijs,maxima annonae copia defertur.Tam
multa funt h-c,tamquediuerfaartificumgenera,vtindevulgifitnatumprouerbium: QuiItaliam-
reficere totam velit,eum deftruere Mediolanum debere,nimirum,quod ex his fedibus,artificum ex
amina,pcromnesItaliaepartcs,fpargantur.Quinetiamliberalesdifciplinae hiccultasmerunt. Virgi-
lius fiquidem,Mediolani literis operam dedit.Summam huius Reipub. potentiam arguit,quod pcft
frequentiflimas hoftium direptiones,quibus vniuerfa dimta,foloq;aequata fuit,in tam vaftam mag-
nitLidinem rurfus excreuerit.Varia,&funefta eius excidia.Gibellinorum etiam, &Guclphorum exi-
tiabiles vniuerfaeItaliefaftiones,Mediolani AnnoDominiM.CCC.X.natas, MunfterusinCofmo-
graphia fua,recenfet.Habet vrbs aedificia mire fplendida,atq; magnifica,praccipue vero,sedcm perau-
guftam,quam Domum vocant,imnienfofumptu,actamadmirabiliartefadam,vtpaucisomnin6
orbis terrarum templis conferripoflit,(iue magnitudinem & artificium, fiue precia marnioruni ac
ornamentorumfpedes.Etenim,noniolumvndiqueforisintufque cruftis niuei marmoris inte&a
nitct, vcrumetiam mirabilibusexmarmoreftatuis,artefummaelaboratis,eftexornata: Sunt&no-
biliafanapermulta,interquaeGratiarumaedes. Ccenobium huicfano infignecohaeretPrxdicato-
rum,cum praxlara Bibliotheca,celeberrimisItaliaetotiusaddenda: Priuatorum etiam in vrbedo-
mus,ampliflimaepermultaeconfpiciuntur.Eft&arx PortaeIouiaemunitiflima,inexpugnabileacpr^-
cipuum totius Europe propugnaculum,quod vlla profefto vi capi nunquam potuit,quanquam per
annon3c,rerumqueneceflariaruminopiam,idaliquandocontigerit, vt in EphemeridibusLatinis,
Leanderdemonftrat.Infuper,eftcuriavetus, vbi modicum D.Gothardi fanum nobilibus aliquot
Vicecomitum fepulchris decoratum.Itali^Reges,tum etiam Imperatores Augufti,Imperij folcnnia,
coronamfeiTeam,abhuiusvrbispr2fulibusfumercfolent,idq; ex conftitutioneThcodorici Oftro-
gothorum Regis. Alexander Quintus eius nominis Pontifex fummus,Barnabam D.Pauli condifci-
pulum,primum fuifle Mediolanenfis Ecclefi^ Antiftitem fcribit.Cui interpoiitisalijs pi js,do&ifque
viris,D.Ambrofmsfuccefferit,clarilfiiminiEcclefi9lumen,quiD.Auguftinumceleberri-
mumillumDo&oremTheologum Mediolani adfidemChrifticonuertit,&de-
indeannopoftN.CTrecentefimononagefimotertio,
exeademhacciuitate,adaeternambeato-
rum patriam emigrauit,
42
EDIOLANVM,poteiitiflima ciuitas, vniuerfae Galliae Cifalpinae
Metropolis,aquocondita, &vnde fiteiusappellatio dutl:a,varieab
hiftoriographis proditum eft. Originem eius GaliisLiuiustribuit:
nonnulli, & quidem verius, antc Gallorum inltaliamaduentum,
Bellouefumexvicoexinii^dignitatis,finitimamAlpibusciuitatem,
Mcdiolanum 3edificafle,eumq; Rcgis fibi nomen fumpfilfe,rradu n t.
Quidam Mediolanum di&um putauere, quod inter duos amnes,ipfi
Lamesvocant,vrbspofitafit,Arduamfcilicet, & Ticinum. Alij,ab
animali media parte lanato, in ipfis fundamentis inuento. Cato,
prius 01anam,ait di&am,aThufcorum EJuce:dein ab Infubriu Prin-
cipe, Mcdo, adauctam nomen accepifie Mediolani. Aliter Alciatus
in Emblematis,aliter alij fcribunt.Vrbs eft Mediolanum opportuno
admodumfitu,quopra:teragri ipfius vberrimas fruges, e Gallia Cit
alpina,nece{Tariaquxuiscomportaripoflunt.HincquamplurimosImperatores,contraGallosatq;
Germanosbellandioportunitatcduftos, hicconfediiTc legimus. SaepiusetenimMediolaniCaefar
conftidt,frequenterNerua.NamvaldeTraianoplacuitlocus,vtRegiamhicaedificarit, quodnunc
palariumdicitur.Habitauithicetiam Adrianus.Item Maximianus Heraileus, quimcenibushanc
vrbem ornauit,mummfecundumadiecit,eamqiieamplificauit, &aedem Herculi in ea pofuit, quae
nuncD.LaurentioMartyri eftdicata.IuxtaquamcolumnisXVI.marmoreisdomum fumptuofiffi-
mamlmperatorum viuiaedificauit,quamincendioperijflcfcribit Meruea,vt folae columftae fintre-
licLe.Philippus etiam Imperator Chriftianus,hac in vrbe refedit,&poft eum Conft intius,Conftan-
tinufquc. ItemIouinianus,Valens.Valentinianus,&Theodolius.Mediolanumampliflimumcon-
plc&itur fpatium, adeo quidem, vt maximis totius Europa: ciuitatibus annumerctur. Eius fub-
urbia,latae aquarum foflae cingunt, per quas vndique nauigijs,maxima annonae copia defertur.Tam
multa funt h-c,tamquediuerfaartificumgenera,vtindevulgifitnatumprouerbium: QuiItaliam-
reficere totam velit,eum deftruere Mediolanum debere,nimirum,quod ex his fedibus,artificum ex
amina,pcromnesItaliaepartcs,fpargantur.Quinetiamliberalesdifciplinae hiccultasmerunt. Virgi-
lius fiquidem,Mediolani literis operam dedit.Summam huius Reipub. potentiam arguit,quod pcft
frequentiflimas hoftium direptiones,quibus vniuerfa dimta,foloq;aequata fuit,in tam vaftam mag-
nitLidinem rurfus excreuerit.Varia,&funefta eius excidia.Gibellinorum etiam, &Guclphorum exi-
tiabiles vniuerfaeItaliefaftiones,Mediolani AnnoDominiM.CCC.X.natas, MunfterusinCofmo-
graphia fua,recenfet.Habet vrbs aedificia mire fplendida,atq; magnifica,praccipue vero,sedcm perau-
guftam,quam Domum vocant,imnienfofumptu,actamadmirabiliartefadam,vtpaucisomnin6
orbis terrarum templis conferripoflit,(iue magnitudinem & artificium, fiue precia marnioruni ac
ornamentorumfpedes.Etenim,noniolumvndiqueforisintufque cruftis niuei marmoris inte&a
nitct, vcrumetiam mirabilibusexmarmoreftatuis,artefummaelaboratis,eftexornata: Sunt&no-
biliafanapermulta,interquaeGratiarumaedes. Ccenobium huicfano infignecohaeretPrxdicato-
rum,cum praxlara Bibliotheca,celeberrimisItaliaetotiusaddenda: Priuatorum etiam in vrbedo-
mus,ampliflimaepermultaeconfpiciuntur.Eft&arx PortaeIouiaemunitiflima,inexpugnabileacpr^-
cipuum totius Europe propugnaculum,quod vlla profefto vi capi nunquam potuit,quanquam per
annon3c,rerumqueneceflariaruminopiam,idaliquandocontigerit, vt in EphemeridibusLatinis,
Leanderdemonftrat.Infuper,eftcuriavetus, vbi modicum D.Gothardi fanum nobilibus aliquot
Vicecomitum fepulchris decoratum.Itali^Reges,tum etiam Imperatores Augufti,Imperij folcnnia,
coronamfeiTeam,abhuiusvrbispr2fulibusfumercfolent,idq; ex conftitutioneThcodorici Oftro-
gothorum Regis. Alexander Quintus eius nominis Pontifex fummus,Barnabam D.Pauli condifci-
pulum,primum fuifle Mediolanenfis Ecclefi^ Antiftitem fcribit.Cui interpoiitisalijs pi js,do&ifque
viris,D.Ambrofmsfuccefferit,clarilfiiminiEcclefi9lumen,quiD.Auguftinumceleberri-
mumillumDo&oremTheologum Mediolani adfidemChrifticonuertit,&de-
indeannopoftN.CTrecentefimononagefimotertio,
exeademhacciuitate,adaeternambeato-
rum patriam emigrauit,
42