DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.12704#0118
A N C O N A-
NC o N A M,prius Piccnam vocabulo Hetrufco,funul & Aborigenum di-
&am,perhibctCato.AtStrabo,Graecamvrbem,&aSyracufanis,quiobDi-
onyri)tyrannidcm,Siciliaprofugerant,conditam,Plinio, Solinoquepro-
bate,fcribit.Iuuenalis,eam originis efle Doricae, velle videtur,cum ait: An-
tedomum Veneris,quam Dorica fuftinet Ancon. Putat Leander, hanc Au
dtorumvarietatem conciliaripoflc,vt Dorios Graecos vrbem afundame-
tis primum incepifle,pofteaqueSyracufanos,aut Siculos,eam auxifle: Vel,
Anconitanum portum,Doriorum effe opus,dicere liceat,vt innuere Iuue-
nalis videtur, oppidum vero ipfum, Siculorum . Quidam, vt Papias, Cati-
nufquehiftorici,fcripferunt, AnconemDolopesThclTalijepopulos, Alij,
Ancum Martium, Regem Romanorum, aedificafie prodiderunt. Ancona
igitur,inealtaliaeparteciuitas,quae quondamPicenum,iam ver6,MarchioAnconitanavocatur,lubpro
montorio, qua fe ad Adriaticum torquet mare, iacet. Ab orae huius flexu, cubiti formain, vt PliniUs Me-
laqueteftantur,efficiente,denominata,nam is &yn&fj Graecisdicitur.Oppidum hoc,prifcumItalorum &
Gallorumdifcrimen efthabitum.Etcnirn,vtMelatradit,Italiahicfiniebatur,incipiebantq;Galli Seno
nes,cumGallia togata.Tam pracftanti, opportuno,atquecapaci cftportuornata, vt in vniuedaItalia,
nullus confpiciatur amplior,tam loci natura, quam arte, & induftria hominum, ab om ni i nfultu hofti-
umtutiflimuSjVtnon inimeritptritum vetuftate habeatur prouerbium. Vnicus Petrus Romx,vnica
turrisCremona:, vnicusportus Anconae. HuncTraianusImperat. Aug.marmore, cumgradibus, per
quoscommodiffimenauesonerantur,&exinaniuntur,adie&o etiamarcu,magni,acpra:clarioperis,cu
infcriptionibus huiufmodi.Imperat.Traiano Caefar.diuiNeruaej7.Neruooptimo Auguft. Germanic.
Datico.Pont.Max.Tr.Pot. XlX.Imp.XI.Cof.VII.P.P.ProuidentiifimoPrincipi S.P.oTr. Quodadcef-
fumItaliae, hocetiamadditoexpecuniafua, portum tutiorem nauigantibusreddiderit.Etin dextro ip-
fiusarcuslatere: PLOTINAE Aug.Coniugi Aug.Inlcmo:DIVAE MarcianaeAug.Sorori Aug. An-
conam,vtpote antiquiflimam vrbem,fcriptores multi,praeter hadtenus citatos, memoraucre, niniirum
Sempronius,Procopius,Caefar,Tacitus,Antoninus,Lucanus,cuminquit:Illinc Dalmaticisobnoxiaflu-
ftibus Ancon.Silius ita:Stat fucare colus,nec Sidonc vilior Ancon. Itemque liber Coloniarum, his ver-
bis:AgerAnconitanus,inlimitibusGrxcanicis,incenturiiseftafllgnatus.Maxime,quantumexhiftorijs
colligere poflumus,fub Imperio Romano floruit,vfque adGothorum injltaliam aduentum, a quibus ob
fefla fuitjinultifque oppugnara praelijs, tam fortiter tamcn oppidanis, & Conone,praefidiorum Iuftinia-
ni Imperat. Aug. prxfc&o, eam dcfendente^vt quanquam deiecTis ab hofte fuburbi js, nunquam capi po-
tucrit,qucmadmodum a Procopio Blondoq; traditur. Qu i ctiam alibi referunt, apud Anconem Legatos
Narfetis claflem Gothicam vicifle nauium XLVII.e quibus,X.tantum euasere cladem, caeteris omnibus
aut captis,aut lubmcrfis,cum Romana claflis,nauium XXX.foliim fuiflet.Poft tempora Gothorum, An-
conem Longobardustenuit,fedemqueacdomicilium fecit Marchionatus,eapropter Anconitaniap-
pellati.Longobardisdcletis, profligatifquccum cxterisltaliaeciuitatibus, haec etiam,ad imperatorum
Caef cx Germania ditionem peruenit. A Sarracenis deinde, regnante Lothario, circa Sergium Pontific.
Roma.direptam,incenfamque,Blondus audor eft.Poft haec,a ciuibus, qui ex ea clade fupcrflierant,paula
tim inftaurata,refccl:aque,flmulque mox opibus,ac populo aucl:a,confenflone ciuium mirifica,fuo inre
vti,ac in fua poteftate efle ccepit,vfquc ad annum a C. N. M. D. X X X11. Ea autem libertate tum Bernar-
diniBarbaeCafalcnfisEpifcopi,acLodouiciGonzagae,ClementisVII. Pontific. legionumPrxfediar-
tibus,cft exuta.Caftellum illi aedificarant,tanquam vrbis,aduerfusTurcarum,itemquepiratarum incur-
fiones,propugnaculoacpraefidiofuturum,hocopereiam itaperfedlo, vt habitationi aptuni videretur,
fraude,acfipraefidiamilitum, tormentariasquemachinasintroducTuri eflent, vrbemipfam occupant.
Quodciim ciuium Magiftratus intelligerent,quia refifti iani nulla rationepoterat,in fuas quifquepriua
tas aedes confugit,deferta curia,quam mox Barba,valido praTidio militum,&tormentomm occupat,re-
legatis in varialoca vrbisprimoribus,&quibufdameueftigi6 Romam miffis, praetereaquecallidiflimo
confilio,tota iuuentutc,quae traftarc arma poflet,a ciuitatc abdutta.Ita plane,in Summi Pon tiflcis impe
rium,poteftatemque Ancona deucnit. In qua Silij temporibus, purpuram tingi folitam,ex his eius ver-
bis,lib.vni.intelligimus.Statfucarecolus, necSidone vilior Ancon,Muriccnec Lybico. Adquem locu
Marfusannotat,purpuram niaxime tinxifletcrnospopulos,Phceniccs,Lybicos, &Lacones, quodque
idem Anconitani faccrent,vti a Silio proditur,id alios non tradidifle.Genuit etiam Ancon ingenia no-
biliflimamagnonumero.Imprimisautcm Auguftinum ordinis Eremitarumeximium Theoiogum,
quodfcriptisinlucemeditisprobauititem Francifcum &NicolaumStalamontios,Iurisapprime con-
fultos,latinifqueliteriseruditos. PrattereaCyriacum totius Antiquitatis &rerum memorabiliumper
totam Europam,Afi?que& Africaepartem indagatorem.Qui mirifico ftudio, quae literarum monume-
tis celebrata legcrat, veluti Theatra, Amphitheatra, circos, templa, ftatuas,ty mbos, obelifcos, pyrami-
des, tabulas cum Epitaphijs, arcus, & id genus, curiofae inueftigationis alia, non foltim ipfe oculis con-
fpexit,verumetiamdiligentiexa£tapiclura,reddidit, exprcflitque. Rogatusautem, curhis
in rebustamftudiose verfaretur,Vtmortuos excitem: refpondebat. DicTo
hercle, tanto viro, conuenienti at-
quedigno.
4^
9tt>M.(Mta J
9
NC o N A M,prius Piccnam vocabulo Hetrufco,funul & Aborigenum di-
&am,perhibctCato.AtStrabo,Graecamvrbem,&aSyracufanis,quiobDi-
onyri)tyrannidcm,Siciliaprofugerant,conditam,Plinio, Solinoquepro-
bate,fcribit.Iuuenalis,eam originis efle Doricae, velle videtur,cum ait: An-
tedomum Veneris,quam Dorica fuftinet Ancon. Putat Leander, hanc Au
dtorumvarietatem conciliaripoflc,vt Dorios Graecos vrbem afundame-
tis primum incepifle,pofteaqueSyracufanos,aut Siculos,eam auxifle: Vel,
Anconitanum portum,Doriorum effe opus,dicere liceat,vt innuere Iuue-
nalis videtur, oppidum vero ipfum, Siculorum . Quidam, vt Papias, Cati-
nufquehiftorici,fcripferunt, AnconemDolopesThclTalijepopulos, Alij,
Ancum Martium, Regem Romanorum, aedificafie prodiderunt. Ancona
igitur,inealtaliaeparteciuitas,quae quondamPicenum,iam ver6,MarchioAnconitanavocatur,lubpro
montorio, qua fe ad Adriaticum torquet mare, iacet. Ab orae huius flexu, cubiti formain, vt PliniUs Me-
laqueteftantur,efficiente,denominata,nam is &yn&fj Graecisdicitur.Oppidum hoc,prifcumItalorum &
Gallorumdifcrimen efthabitum.Etcnirn,vtMelatradit,Italiahicfiniebatur,incipiebantq;Galli Seno
nes,cumGallia togata.Tam pracftanti, opportuno,atquecapaci cftportuornata, vt in vniuedaItalia,
nullus confpiciatur amplior,tam loci natura, quam arte, & induftria hominum, ab om ni i nfultu hofti-
umtutiflimuSjVtnon inimeritptritum vetuftate habeatur prouerbium. Vnicus Petrus Romx,vnica
turrisCremona:, vnicusportus Anconae. HuncTraianusImperat. Aug.marmore, cumgradibus, per
quoscommodiffimenauesonerantur,&exinaniuntur,adie&o etiamarcu,magni,acpra:clarioperis,cu
infcriptionibus huiufmodi.Imperat.Traiano Caefar.diuiNeruaej7.Neruooptimo Auguft. Germanic.
Datico.Pont.Max.Tr.Pot. XlX.Imp.XI.Cof.VII.P.P.ProuidentiifimoPrincipi S.P.oTr. Quodadcef-
fumItaliae, hocetiamadditoexpecuniafua, portum tutiorem nauigantibusreddiderit.Etin dextro ip-
fiusarcuslatere: PLOTINAE Aug.Coniugi Aug.Inlcmo:DIVAE MarcianaeAug.Sorori Aug. An-
conam,vtpote antiquiflimam vrbem,fcriptores multi,praeter hadtenus citatos, memoraucre, niniirum
Sempronius,Procopius,Caefar,Tacitus,Antoninus,Lucanus,cuminquit:Illinc Dalmaticisobnoxiaflu-
ftibus Ancon.Silius ita:Stat fucare colus,nec Sidonc vilior Ancon. Itemque liber Coloniarum, his ver-
bis:AgerAnconitanus,inlimitibusGrxcanicis,incenturiiseftafllgnatus.Maxime,quantumexhiftorijs
colligere poflumus,fub Imperio Romano floruit,vfque adGothorum injltaliam aduentum, a quibus ob
fefla fuitjinultifque oppugnara praelijs, tam fortiter tamcn oppidanis, & Conone,praefidiorum Iuftinia-
ni Imperat. Aug. prxfc&o, eam dcfendente^vt quanquam deiecTis ab hofte fuburbi js, nunquam capi po-
tucrit,qucmadmodum a Procopio Blondoq; traditur. Qu i ctiam alibi referunt, apud Anconem Legatos
Narfetis claflem Gothicam vicifle nauium XLVII.e quibus,X.tantum euasere cladem, caeteris omnibus
aut captis,aut lubmcrfis,cum Romana claflis,nauium XXX.foliim fuiflet.Poft tempora Gothorum, An-
conem Longobardustenuit,fedemqueacdomicilium fecit Marchionatus,eapropter Anconitaniap-
pellati.Longobardisdcletis, profligatifquccum cxterisltaliaeciuitatibus, haec etiam,ad imperatorum
Caef cx Germania ditionem peruenit. A Sarracenis deinde, regnante Lothario, circa Sergium Pontific.
Roma.direptam,incenfamque,Blondus audor eft.Poft haec,a ciuibus, qui ex ea clade fupcrflierant,paula
tim inftaurata,refccl:aque,flmulque mox opibus,ac populo aucl:a,confenflone ciuium mirifica,fuo inre
vti,ac in fua poteftate efle ccepit,vfquc ad annum a C. N. M. D. X X X11. Ea autem libertate tum Bernar-
diniBarbaeCafalcnfisEpifcopi,acLodouiciGonzagae,ClementisVII. Pontific. legionumPrxfediar-
tibus,cft exuta.Caftellum illi aedificarant,tanquam vrbis,aduerfusTurcarum,itemquepiratarum incur-
fiones,propugnaculoacpraefidiofuturum,hocopereiam itaperfedlo, vt habitationi aptuni videretur,
fraude,acfipraefidiamilitum, tormentariasquemachinasintroducTuri eflent, vrbemipfam occupant.
Quodciim ciuium Magiftratus intelligerent,quia refifti iani nulla rationepoterat,in fuas quifquepriua
tas aedes confugit,deferta curia,quam mox Barba,valido praTidio militum,&tormentomm occupat,re-
legatis in varialoca vrbisprimoribus,&quibufdameueftigi6 Romam miffis, praetereaquecallidiflimo
confilio,tota iuuentutc,quae traftarc arma poflet,a ciuitatc abdutta.Ita plane,in Summi Pon tiflcis impe
rium,poteftatemque Ancona deucnit. In qua Silij temporibus, purpuram tingi folitam,ex his eius ver-
bis,lib.vni.intelligimus.Statfucarecolus, necSidone vilior Ancon,Muriccnec Lybico. Adquem locu
Marfusannotat,purpuram niaxime tinxifletcrnospopulos,Phceniccs,Lybicos, &Lacones, quodque
idem Anconitani faccrent,vti a Silio proditur,id alios non tradidifle.Genuit etiam Ancon ingenia no-
biliflimamagnonumero.Imprimisautcm Auguftinum ordinis Eremitarumeximium Theoiogum,
quodfcriptisinlucemeditisprobauititem Francifcum &NicolaumStalamontios,Iurisapprime con-
fultos,latinifqueliteriseruditos. PrattereaCyriacum totius Antiquitatis &rerum memorabiliumper
totam Europam,Afi?que& Africaepartem indagatorem.Qui mirifico ftudio, quae literarum monume-
tis celebrata legcrat, veluti Theatra, Amphitheatra, circos, templa, ftatuas,ty mbos, obelifcos, pyrami-
des, tabulas cum Epitaphijs, arcus, & id genus, curiofae inueftigationis alia, non foltim ipfe oculis con-
fpexit,verumetiamdiligentiexa£tapiclura,reddidit, exprcflitque. Rogatusautem, curhis
in rebustamftudiose verfaretur,Vtmortuos excitem: refpondebat. DicTo
hercle, tanto viro, conuenienti at-
quedigno.
4^
9tt>M.(Mta J
9