Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Braun, Georg [Hrsg.]; Hogenberg, Franz [Hrsg.]
Civitates orbis terrarvm (1): Civitates Orbis Terrarvm — Köln, 1593 [VD16 B 7180]

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.12704#0146

DWork-Logo
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
I N

epifctjs arumen,domos extruunt aJtasmagis,quam amplas,
propter locorum anguftiam,& ex Senatusedicto, ex lapide.
Vrbs cft quam optimemunira,mcenijs circundata altifsimis,
viuo,fe<5toqueexlapideftupendis impenfarum fumptibus D.
Maria:HungariarReginar,&c.hortatu, Anno A.C.N.M.D.LII.
con ftruclis, qua? in ambitu propugnacula multa plana,& fum-
ma?vaftitatis,inuic1afq;mo4esoftentant, in quarum alteraharc
eximiar pietatis S. P. Q^Anuerpienlis nuncupatio kgitur.
Dl V AE M ARIAE H VN G. REG. DlVl CAROL. V.
C AES. SO RORT, PATRIAE EX FRATRIS AVCTO-
TUTATE TVTRICT, r.P»C^A. HANC MOLEM EX
EIVS NOMINE MARlANAM, NVNCVPAN-
TES, PIIS VOTIS D. D. QVOD SOLICITO IL-
LIVS HORTATV, TA NTAE HAEC VASTITATIS
MOENIA, GRA VISS. REIPVB. IMPENSIS, VEL
QV ADRIMESTRI SPACIO, AD M ILLE PAS-
;!VVM LONGIT VDINEM , IN SVPERIOREM
VSQVE LIMBVM EXCITATA SINT, VNIVER-
SVMQVE VRBIS AMBITVM HACPARTECOM-
PLERINT, MENSE AVGVSTO. M. CCCCC. LIl.

CONSTANT.HALMAlVS, EQVES AVRATVS.
HVICMOLI PRIMVM IECIT LAPIDEM, DIE
XVII. IVLII,JVI. CCCC. LII.

Jn aIteramole,hunc in modum Iegitur.

IVSSV CAROLI V. CAES.
lOANN. A CROMBACH, EQV ES A VR. HVIVSVR-
BIS SENATOR, HVIC MOLl, INDITO NOMISE,
DIVI IACOBI, PRIMVM IECIT LAFIDEM, ANNO
M. CCCCC. XLII. DIE 111. IVNII.

Efthjec ciuitas vna omnium, qua: funt hodie in Inferiori
Germaniafacrarumcarremoniarum ftudiofifsima, verarq;pie-
tatis cultrix. Monafterium habct Prarmonftratenfium, & ftru-
ctura magnificum , & monumcnto lfabela? Caroli Ducis Bur-
^undionum coniugis,nobiic.Hec partim ex Hadriano BarJan-
do excerpfimuSiDe florentifsimxaute Anucrpianar Reip.prar-
jftantia,dignitate, nomine, atque origine, prarter accuratifsi-
mam Guicciardini defcripcionem,Anuerpianasctiam origi-
nes confule.Eruditifsimi viri,Doc~torisIoannis GoropijBcc-
tani,qui cas,nouem libris,dectifsime,complexus eft.
12. A QVISGRANVM, Sacri Romani imperij ciuitas li-
bera,aliquot miliarijs, a Colonia Agrippinadiftans, a Grano,
Duce Romano,Neronis fratre, primarua fundatione coftrucra,
ab co,& ab aquiscalidis,plano in loco ibide repertis(vti mul-
ti, incerto tamen authore perhibent) Aquifgranum denomi-
nata.Deuaftata abHunis,a Carolo magno reftauratur, murisq;
cingitur. Qni &primusreligionis Chriftiana? pardotriba,hic
extrtit.Summamq; ibidem Ecclefiam, auro, argento, perpetuis
fundationibus,&prarftantifsimisfanftorumrcliquijs,diuerfis
cx locis,mirificeexornauit. Pallatio etiam, regia magnificen-
tiaconfpicuo, huius vrbis fplendorem adauxit. Quodanno
ChriftiD. CCC.LXXXI. a Nordmannis igni cofumptum eft.
~Ex eadem hac vrbc Carolus,re & nomine Magnus^ Anno partf
5aIutis,D. CCC. XHII.ad felicem bcatorum patriam,cmigra-
nit,artatis fuar LXXIIII.Imperij ver6,annoXIIII.Cuiustumu-
lo,B. Virginis templum, quod paulo anteconftruxerat, incla-
refcit. Prodijtex hac vrbe egiegium patria», &Agrippinen-
iium decus,fumr«us,ac Reuercndus vir,D. Thcobaldus Craffe-
Jius, Thcologica profelsione eximius,qui florente Colonien-
fcm Rempub. annos triginta, quemadmodum & hoc tempore,
pari cumfrucTu.tumdiligenria facit, verbidiuini adminiftra-
tione pauit:nunc veio Cyrenenfis Ecclefiar Epifcopus, & Re-
uercndifsimi Archiantiftitis Colonicnfis, Suffraganeus defi-
gnatus.confirmatusqueeft. /
33. ARGENTORATV M,Elfatiar Metropolis,fedes vete-
rumTribocorum,fiueTribonoru,quianteIulij Carfaris Octa-
uij Augufti tempora, in hanc prouinciam,cum reliquis Ger-
manis tranfgrefsi funt, pofteaquam Romanisparere ccepit, ac
vnacum Imperio,Latinum vocabulum habercmeruit,interci
uitates Rheni,quar Treuirorum latifsime patetem lurifdicTro-
nem agnofccbant,fub primis Romanoru Imperatoribus,haud
obfcuri nominisfuit,fubpofterioribus Comitem habuit,qui
Tractum ATgentoratefem gubernabat,in Germania prima.Se-
quens^tas Alfatiamaflumineirrigantevocauit.Quo tempore
lubindeaTranfrhcnanis gentibusRomanorum hoftibusper-
petuis,harc vrbs infeftabatur, doncc fub Galliarum occupato-
ribusFrancisindigenisillis,& veteribus Germanorum popu-
'lis,Romanamadminiftrationem,quoad fieri potuit,retinenti-
bus, (id quod a diuo Theodoricho Oftrogotho C.Tfare,quem
Veronenfem appellamus,atquecf teris huiusgentisprimisin-
ter GermanosRomanorum regibus, m Italia ae prouincijs id
temporisobferuabatur)poft deuictos Alemanos, nouum &
hoc nomen,vtetiam Francorum,donec,inqtiam,Rege Lodoui-
co Magno.fiue Clodonceiam Chriftiano fadto, rcligio noftra
publice,&abfquemetupafsimabomnibusfufciperetur,atqiie
pace firma conftitu ta,lacricol^ dominicam iilam donium,tan-

)EX

tum nontotam ex regli liberalitate dorjo acciperent,facello
etiam dilatato,Virginisq; matrisMariar,tituloadfcripto. Qui-
busfubfccuti Francoru RegespoftordinatapridcmScotorum
ccenobitarum Xenodochia, Gerontocomiaque,&Ptochotro-
phia, adiuniftis nofocomijs, inftitutoetiam Epifcopo perto-
tam Caroh Magni pofteritatem, nihilnon conceflerunt. Dein-
deverbDiuis Othonibus& Henrichis imperantibus, libcrtas
ciuitati mulco plenior contigit,vrbeiam pridem ita amplifica-
ta, vt partim nouam, partim antiquam, vulgus dicerct. Porro
GcrmanijVetusillud Romanum &prouinciale Argctorati vo-
cabulum.ademptisprioribusfyllabis,&Burgum adijcientcs,
in Storatisburgum derorferunt. Hunis, Attiladuce,e Catalaa-
nico illo conflidtu domum r.euertentibus, huius vrbis euerfio-
nem Annalestribuunc. HincSidoniusApollinarisiAttilaRhe-
ni hoftem dixit.Huiufmodi funt vrbium & Regionum fata pcr
vtranq;forcunam, quandohic mundus nihil firmum & perpc-
tub ftabilecotinet,afsiduismutationibus obnoxius. Argento-
ratuminfuper,temploeleganti ftrufturaj&pr^celfaturricon-
fpicuo,illuftratur. Quod haud immerito, inter totius vniuerii
ftupendasoctauum obcinetlocum.Cerptum eftautem auguftif-
fimumhoctemplum,infundamcnto,Anno Chrifti M.XV.Epif-
copatus Berengarij feptimo. Anno autem Domini M. CC.
LXXVII. fub Epifcopo Conrado aLiechtcnberg. Erckuinusi
Steinbach,Archiceftus turrim cxcruere cocpic &perducta fuic
ftructura vfq; ad quatuor teftudines gale£,vel faftigij turris,cir
ca AnnumDominiM.CCC. LXXXIIII.reliquum vfq; ad Co-
ronam,beneficioIunkerorum Pragcnfium, perfe&um fuit,fu-
premaaucem iftacorona,in circumferentiahifcefcntentijs fa-
cris,Gcrmanicoidiomatc,velucigemmisquibufdam preciofi»
dccoratur. Verfusoriencem: Chriftus clarificat: Chriftusfin-
gulis fuadona largitur.Septcntrionem verfus.-Chriflusin arter
numcoronat.Quaautem meridiem refpicit: Chriftus Impera-
rator.Chriftusrcnouatomnia. Adoccafum deniq;: Rex Chri-
ftustriumphat.Chriftusarternain farculaRex,&c.Vid«E.Rhe-
nanum li. 3. Rerum Germanicarum accuratifsime de huius Vr-
bisappellationedifferentem.

-16. A R ZIL L A,potens quondam &ampla Africf vrbs,nunc
a Chriftianis,obbellorum facuitiam,anguftioribusfeptalimi-
tibus, Anno a Chrifto nato,M. CCCC. LXXI. in Lufitanorum
potcftatedeuenit.Inquaexpugnatione ,Rex Mahumetes,cum
fororcula,captiuusin Lufitaniamabducluseft,vbi feptem con-
'tinuostranfegitannos,intra quos exaclifsimeLuiitanum idio-
ma didicit.Tandem ingenti numeratapccunia^paterfTliume
"Lufitania reuocauit,qui ad regnum afcitus, propter confuetu-
•dincm, quam cum Lufitanis contraxerat, Rex Mahumetes Lufi-
tanus appcllatuseft,farptnuir;er6 poftmodum vindifta de Lufi-
tanis fumere, necnon Ar2illamflbi ademptam, recuperare co-
natuseft. Primo ciuitatemex improuifo,cum omnibus copijs,
adortus,bona muripartem,folo jequauit,eamq;ingrefins,Mau-
rosomnes,inferuicucem redactos,liberauit.Chriftianifein ar-
cem receperunt,Regi,poft biduum,dcditionempolliciti.Inte-
rim fuperuenientcPetro Nauarro.cum expeditaclafle,multa-
rum nauium, perpetuabombardaru eiaculatione, Rcgem, non
folum ciuitatem dimittere.veriim cumtoro exercitu abfcedere
coegit. Poll harc,itaper Luficanos,omnibus locis,eommunica
Fuir,vtprardict.usRex eam recuperare tcntans, finiftro femper
pugnauerir Marte. Ciim in hacobfidione apud Regem ftipcn-
dium mererem,e noftris vltra quingentos interfcc~los, numera-
ui.Harc loannes Leo Aphricanus.

13. ATREB AT VM,exvoce Attrebates,quaC^far vniuerfi-
tatem accipit, reccntiores Latine fcripturi, fcilicet effinxere,
pro vrbe&capite,gentis:fed quam recle,alior£i efto iudicium.
Nos antiquiratis imitationc,A trebatum, Auguftum mallemus
dicere,ficutciuitatt pro Repub.vniuerfa,luliuspureloquens,
protulit. Vtcunque eft, inftantia nunc prolequamur. Intra teli
iaclum indidem Scarpa pi ctcrfluit:Duaco,fenis:Dorlcno,ocT:e-
nis: Cameraco nouenis:& Ambianis,denis quarernis abeftmi-
liaribus. Vrbsampla, auguiia, & fpaciofa, imo dipolis. Nam
parietequodam mtergerino,ac mediano fcinditur,diuiditur,
ac feccrnitur, quarum parte altera ciuitas, antiftiti nimirura
obnoxia, vulgo vocatur: alteraautem,quar dominum agnofcit,
vulgo, male, villadicitur, ea vrbs eft. Interim ciuitas, vt vrbe
minor, anguftiorque, tamen propugnaculis,molibus,&opere
firmifsima eft;& affabre fafta . Vbi cathedr3, fama celebris,
Mariana , ac inibi bibliotheca manulcripta . Libri verb
omnes Theologici. Omnium primum antifticem hic infti-
tuic D. illum Vedaftum ,D. item Remigius Rhcmorum Archi-
epifcopus, annoD.XXXI. Procedentctemporc, ea dignitas
rn Cameracenfium, itidem antiftitem tranflcripta eft , fic, vc
ex gemino,vnusduntaxat,coalefceret Epifcopatus.Atque adeb
admultam itatem , Attrebares htiiufmodi dignitate fruftrati.
Fort$autem euenit,vt Samarobnni,fiue Cameracefes,Henrico
3III. Imperatori ftuderet,acfauerent. Hunc ceperat inimicun»
Pont.Max.Rom. Vrbanus Il.hoftemque Ecclefix Romanar pro-
fcripferat.quialiquaexparteitaanimaduerterevolens in Ca-

mera-
Bildbeschreibung
Für diese Seite sind hier keine Informationen vorhanden.

Spalte temporär ausblenden
 
Annotationen