DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12704#0148
1 N i
in ciufdenf collegij fundationem,eleemofynas,contulerunt.
y±. BASILtAM ciuitatemamplam,clanfsimamq;,inloco
iegioextrudtam,temponbus Imperatorum Gratiam & Valen-
timani, quiiimul impenoprarfuerunt, Anno fcilicet Chrifti,
CCC. LXXXU. in rerum natura fuiffe,conuincit Amnuanus
M3rcclhnus,tiicefimo hiftonarunilibro:Memi.nitautcm Gra-
tianumconftruxiflefortaiitium quoddam contra Gennanos,
non procul aBalilea, (iic vocat Batileam) quod mcoix, Kobur
Vocant.Itaq; anteGrauani tempora Baiiieam extitifle,appaiet.
lta enim telix Maileoius tn viridario imperatorum,& Kegum
Romanorum icnbit. Tempore Arnoifi Imperatons, irrueates
Vngari magna vi in Germaniam, deftruxeruntBafileam, quae
tum Auguita magna vocabatur.Sed Henucus Kex, pater Otto-
nis priuiijiuriui cam vrbem excitauit,tranftulitque rn eum lo-
cum,qucm hodieBaiileaoccupat.Fundauit quoq; lbi ecclefiam
Epilcopalem, & alias hcclefias,magnificeq; dotauit. Hxc llle.
De nomine huius vrbis quidam, ied tame iineprobatione icri-
bunt, lpium aBaiiliico deductum. Fuerunt alij,qui,priulquam
omnes nmmiannviarceliiin Iibri,qui extant,euuigarentur,Ba-
iileamfic dictamputabant,apaiiagio & traiectu, quiin eofuit
ioco,antequam ciuitas extrueretur,vt icilicet inde rectius Paf-
iel,quam Baiel,primu fuerit vocata. At Ammianus irrita hanc
coineciuram reddit, qui ciuitatem illam Grxca vocc CaMXti'«j<
quaii Kegnopoiim,ieu Regiam Vocat.Alluitur Rheno,qui eam
pene mediam diiudit, niii, quod ponte vnitur. Habet vrbs ipfa
commoditatem magnam a Kheno, quia ad eam plures lunt na-
uigationesjinagnisq; poteftadiri oneribus. Agrumhabetam-
pnisimum,extra& intramontana,qui frumenti & viniferax
eft.i'affa autem eit antcducentos annos, multos & graues tcrra:
motus,led rurlumeit initaurata,&noftrisfere teponb^bonaru
artmmGyinnafio ornata,a Pio,cius nominisPontificefecudo,
inltituto . Caterum,iitus ciuitatisBafilienfis, omnibusrnodis
comniodioi eft,quamfitus Augufta: Rauraca?,qu6dinlibeio
teira: ipacio, &planicie condita fit,vbi aer cft faluberrimus,
foium tena:fcecundum,fcaturiginesmultorumfontium,con-
curiusmulrorum amniumjprjiertimRhenijBirfc^VViefe .Byr-
fa ex iure monte,per multasconualles,Bafiieam vfq;dcuolui-
tur,plurimaiecii deferensligna, & lignorum rates. VViefa ve-
rblluuius,ab oppofitapartc,aNigraiyluafegregatur,adferun-
turq; per eam piurima: trabes^dificnsaptat,acdcinde in mino-
riBaiileamulas inieruit ofiicinis. Nam ferrantureius benefi-
cio,mola vcrfatili,arborcsin aiferesjcommoliturfrumentum,
acuuntur fabrilia initrumenta,ducutur in bra&eas fcrrec-maf-
fa?,muitjsq;ahjs conducit vfibus,pra:terid,qu6dhabet nobiles
piices,prauertimtrutas. Et quamquam minor fit oppofitoflu-
uio Byrla,eit tamen eo pifcofior, plurimisq; officinis mferuit,
ctiamfi By rfa non modicaquoque cxhibeat miniileria molito-
ribus,& papyri confeCtoribus, qui ahquot infigncs habent of-
ficinasiuxtahuncfluuium,aut potiusiuxta riuuluabeo fegre-
gatu,& ad mcenia vfq; maions Bafilear fadto aluco,deductum.
i. B E T H L E E M, Luiitanie vicus,fitu tam opportuno excel-
lens,vt quali vallum ac propugnaculu fit Olifiponenfium por-
tus,apotentiifimo inuictilfimoq; Emanuele, Lufitanorum Rc-
ge(de cuius virtutibus,rebr.s magnifice geftis, Hieronymus O-
lorius Algarbiorum fepifcopus,duodecim libros, erudite con-
fcripfit:) perauguftofano,D.Viigini dicato,magnacclcbritate
illuitratus, qui & locum illum bethleem appcllari voluit, no-
mine ab eaciuitatedefumpto,in quaChriftus,ad humani gene-
ris falutem natus eft. Afciuit autem homines fingulari religio-
ne,qui leD.Hieronymi inftitutum fequi profitebantunquosin
iliius templi cuftodia,poneret, qui facraconficerent, & numen
diuinu religionc placarent,&omnesnautasatq; vectores, qui
exvarijs partibuse6commeai-efolent, faniftisdifcipliniseru-
dirent.Eum vero locum ,fepultura: fibidclegit. Arcem deinde
in rupe,quammarinif]uctus circumfluunr., no longe atemplo,
occaiumfolis verfus,inftituit munitiffimam,quae prohibcret
portusOliponenfisaditu nauesomnes,qua:non fepaciftcasef-
ie,figno vfitato fignificarent.
ij. B R E M A, arnpliifima VVeftphalia? vrbs, epifcopatuinfi-
gnis,multotcmporccumvicina ciuitateHamburgcnfide pri-
matucontendit. Habetfubfe Epiicopatus Lubecenfcm, oiim
Aldeburgeniem,Suerinenfem in MeckeIburga,Lebuffinenfcm,
Schleluicenfem,Racemburgenfem,Hamburgenfem, vbiolim
Archiepilcopatusfuit omnium Aquilcnafiuin prouinciarum.
Brcmenfesgloriam iuam ducunt, Danorum gentem, a fe, ad
Chriftum effe conueriam.
ai. BRV.VERSAVI A, Zclandia? haud ignobile oppidum,
eamqjhuiusprouincisrinfulam, qua:apra?terlabcntc Schaldc,
Schaldia cognomin.Ttur,fitu occupat.
16. B R V GAt.I landrorum oppidum adOccanum in cftu ma-
rino fitum,ampiitudinefpaciofum,a?dificiorum magnificentia
tam priuatim.quam publice,platearumq; nitore ac latitudine,
fpeiflabile,canonicoi urn & monachoru collegijs,frcquens,iHa
ieilateciuium &fpledore, cultuq; vencrandum, populi gratia
elegan:iaq;,&hoipitaiitatcnobilc,dodisvirisiugenijfqut, &
> E X.
omnisgenerisartificibusexcellesjfupra quam dici poteft.Ple-
riq;Louanio Grudios,quorum Ca:far meminit, aficripferunr.
Sed Doc. Becanus,li.i. Atuaticorum,Grudios Brugenies fuiffi,
cofirmatinquorumoppido hacfenus eft domus Gruthufa no-
minata,ideit,Domus Grutia,aqua nobilis qua:dam Flandria:
progenies,& nomen,& Gentilitatis origine accepit. Cumau-
tem Cruiten,fiue Ruiten,canales,feu foiias ad ciuium commo-
ditates deducias,Belgis fignificent,conftare hinc poteft,pluri-
mis olimcanalibus,addiuerfos vfus, hoc oppidu nobile fuif-
fe.Atq; lunc ciues Grutios,fiue per mediam litteram,<jrudios,
cepiflenomiuari.Eademautem rationep6ftBrugij,fiueBrugen
iesiunt€H>minati,propterea,qu6dpotibus, quosBruggen, no-
ftratesdicunt,pluribusabundarent. Vbienim plurium eit ca-
naiium,ad naualem vecluram,ilJic ad pedeftre & equcitre itcr,
quamplurimis opus eftpontibus,ita, vtBrugij, cum Grudijs,
optimequadrent.OffaLudouici Viuis,mhac vrbe,terra:com-
miifa iacent,qui quidem vir,quam bene de rcliteraria meritus
fit,cum doctiifima ipfius.variorumargumentoru, fcripta,tUm
vel lolaillacommentaria,quibus II. &XX.D.Auguitini,dcci-
uitate Dei libros,illuftrauit,non obfcuredemoftrant, Hocan-
noM.D. LXXHII. amplilsimum,inhac vibe, Collegium,fo-
cietati Iefu, ab Epifcopo eiuidem loci fecundo,ci igitur, cuius
primafundamenta,fummus&philofophus,atq; Theologus,R.
D.FrancifcusCofterus,Mechlinicnfis,iam hoctempore ponit.
14. BKVXELLAE, Regiain Brabatia fedes, incredibili aeris,
fitusq;amcenitate, casterasBrabantia: ciuitatcs,iuperat,lympi-
diisimisabundatfontibus,quorum feptem hic publici inue-
niuntur,(priuatialioquin in £dibus,& ciuium hortis,complu-
reshabentur)totidem portf,totidcmquededucentesinforum
platcar.In quo & leptem funt ex ordinedomus amplifsima:,pa-
ri, elegantique ftructura,confpicua:, qua: aSenatu, honeftis ci-
uibus,priuatum ln vlum,elocantur.Sunt etiam hic feptcm par-
rochiales£cclefia?,feptem deniquein hac vi bc obftetrices in-
ueniuntur,qu*mulieruparturientiumcuram fufcipiunt.Qu*
quide,ciim eius artis, admodum habeatur perita:,& Senatui
rameto fint obligata:,tam tenuioris,quam ipledidioris fortun^
matronis ex Magiftratus edicto,viui,&auxilio eflecoguntur.
13. BRVNSVICVM, VrbsimperialisfuperiorisSaxonijB
centrum,a plerifque ftatuitur.Hinc Duces Brunfluicenfcs,tota
Germanianobililsimi,nominantur.GenerofaOthonum fobo-
les,Onacra,fluuioirrigua, ccepta eft primumxdificaria filijs
LadulphiBrunliiiccnfium Ducis, deindc vero, a Brunone no-
men obtinuit,vt Brunluicum,nominarctur.
41. B VD A, Hungarici regni caput, in Pilifficnfi Comitatu,
in quo vinum nafcitur fulphureuin, ebrietatem vetans. Suntqj
ibi aqua: fulphurea: calidiifima:, quibus ianij vtuntur ad depo-
tandosporcos.Rana: multa:in Balnei5,olim Sicambriadicla,a
Sicambi orum Legione,id cft,prima auxiliatrice, qua: ibi loca-
ta fucrat.Hanc cumAtthilafratriBude,mandaifetinftauranda,
&de fuo nomine vocandam,isconcra,proprium impofuit no-
men,vndeiratus Atthila,germanumfuum,regniq; coniortem,
proprijs manibusnefarieinteremir,acin Danubium prarcipi-
tari iulfit.Et huic vrbi nomen Atthilarimpofuit. Alemani,qui
cius iugumferebantjEthelburgkjVocarunt.Alij Offen,a forna-
cibuscalcis,quarumolim compluresibi inueniebantur. Alij
in vetituni nifilunt.Suntetiam.quiBudanomcn, aBudinis po-
pulis,quorumHerodotusmeminit,defcendereexiftimant.Eius
vrbis,eaeftcoditio,vt necquicquam munitius; neccerte amce-
nius,in tota fere Hungaria inueniri poffit.
9. B V RD E G A L A, nobilis ac illuftrisGallia: ciuitas.opti-
mo iure,caputeft totius Aquitania;,non propter antiquitatem
tantiim, fed etiampropter infignemeius magnificcntiam. De
cuius origine referunt,quondam,Gallia nimium populi mul-
titudine abundantc,Bellouefum,& Sigouefum, Biturigu prin-
cipes,vtpatriam quafi cxonerarcnt,binoj copiofos exercitus
coIlegiffe,quorum alterum in Italiamjalterum, in Germaniam
mifennt, deinde in Aquitania: fines extendiffe, & hanc vrbem
admarefundaffe. Multotempore libertatcm fuam tutata, ne-
mini paruit,a tempore vidclicct Tarquinij Imperatoris, vfquc
ad Traianum,ac diu etiam poft. Tandem GallixReges, fibi im-
perium in eam vendicarunt,hactenusq; retinent,ac tertium ibi
regni fui Parlamentum,conftituere. Bis amplificataeft.Primb
quadrangularis fuit,longior tamcn,quam lata. Primo amplifi-
cationis circulo c6tinetur,qi)icquid eft intra foffay, qua: in ip-
fa vrbe funt;& forum, quod eft ante palatium, verfus caftru, dn
Ha,vel du Fa, diclti. Inde, quicquid eft vfq; ad extremamoenia,
id totum habetur pro fecundo augmeto. Varias in ea videre eft
antiquitates, inter quas in primis numeratur Palatium tutelar,
vulgo, Pallais Tutele, quod eftardificium quadratum, odo co-
lumnis in longitudine,& fex in latitudine, innixum. Id exifti-
mant quondam prftorium fuiffe,vbi caufc dici,& per pretores
ac prouinciarum prasfectos, ac gubernatores, iuflitia admini-
ftrarifolitafuit.Extravrbcm,verfus portamfandii Germani,
aliud cxtat valde quoq; antiquum xdificium. Id Galieni pala-
tium appellant,vuIgbPallas Galliene. Dubiumnoncit,eiuf-
modi
in ciufdenf collegij fundationem,eleemofynas,contulerunt.
y±. BASILtAM ciuitatemamplam,clanfsimamq;,inloco
iegioextrudtam,temponbus Imperatorum Gratiam & Valen-
timani, quiiimul impenoprarfuerunt, Anno fcilicet Chrifti,
CCC. LXXXU. in rerum natura fuiffe,conuincit Amnuanus
M3rcclhnus,tiicefimo hiftonarunilibro:Memi.nitautcm Gra-
tianumconftruxiflefortaiitium quoddam contra Gennanos,
non procul aBalilea, (iic vocat Batileam) quod mcoix, Kobur
Vocant.Itaq; anteGrauani tempora Baiiieam extitifle,appaiet.
lta enim telix Maileoius tn viridario imperatorum,& Kegum
Romanorum icnbit. Tempore Arnoifi Imperatons, irrueates
Vngari magna vi in Germaniam, deftruxeruntBafileam, quae
tum Auguita magna vocabatur.Sed Henucus Kex, pater Otto-
nis priuiijiuriui cam vrbem excitauit,tranftulitque rn eum lo-
cum,qucm hodieBaiileaoccupat.Fundauit quoq; lbi ecclefiam
Epilcopalem, & alias hcclefias,magnificeq; dotauit. Hxc llle.
De nomine huius vrbis quidam, ied tame iineprobatione icri-
bunt, lpium aBaiiliico deductum. Fuerunt alij,qui,priulquam
omnes nmmiannviarceliiin Iibri,qui extant,euuigarentur,Ba-
iileamfic dictamputabant,apaiiagio & traiectu, quiin eofuit
ioco,antequam ciuitas extrueretur,vt icilicet inde rectius Paf-
iel,quam Baiel,primu fuerit vocata. At Ammianus irrita hanc
coineciuram reddit, qui ciuitatem illam Grxca vocc CaMXti'«j<
quaii Kegnopoiim,ieu Regiam Vocat.Alluitur Rheno,qui eam
pene mediam diiudit, niii, quod ponte vnitur. Habet vrbs ipfa
commoditatem magnam a Kheno, quia ad eam plures lunt na-
uigationesjinagnisq; poteftadiri oneribus. Agrumhabetam-
pnisimum,extra& intramontana,qui frumenti & viniferax
eft.i'affa autem eit antcducentos annos, multos & graues tcrra:
motus,led rurlumeit initaurata,&noftrisfere teponb^bonaru
artmmGyinnafio ornata,a Pio,cius nominisPontificefecudo,
inltituto . Caterum,iitus ciuitatisBafilienfis, omnibusrnodis
comniodioi eft,quamfitus Augufta: Rauraca?,qu6dinlibeio
teira: ipacio, &planicie condita fit,vbi aer cft faluberrimus,
foium tena:fcecundum,fcaturiginesmultorumfontium,con-
curiusmulrorum amniumjprjiertimRhenijBirfc^VViefe .Byr-
fa ex iure monte,per multasconualles,Bafiieam vfq;dcuolui-
tur,plurimaiecii deferensligna, & lignorum rates. VViefa ve-
rblluuius,ab oppofitapartc,aNigraiyluafegregatur,adferun-
turq; per eam piurima: trabes^dificnsaptat,acdcinde in mino-
riBaiileamulas inieruit ofiicinis. Nam ferrantureius benefi-
cio,mola vcrfatili,arborcsin aiferesjcommoliturfrumentum,
acuuntur fabrilia initrumenta,ducutur in bra&eas fcrrec-maf-
fa?,muitjsq;ahjs conducit vfibus,pra:terid,qu6dhabet nobiles
piices,prauertimtrutas. Et quamquam minor fit oppofitoflu-
uio Byrla,eit tamen eo pifcofior, plurimisq; officinis mferuit,
ctiamfi By rfa non modicaquoque cxhibeat miniileria molito-
ribus,& papyri confeCtoribus, qui ahquot infigncs habent of-
ficinasiuxtahuncfluuium,aut potiusiuxta riuuluabeo fegre-
gatu,& ad mcenia vfq; maions Bafilear fadto aluco,deductum.
i. B E T H L E E M, Luiitanie vicus,fitu tam opportuno excel-
lens,vt quali vallum ac propugnaculu fit Olifiponenfium por-
tus,apotentiifimo inuictilfimoq; Emanuele, Lufitanorum Rc-
ge(de cuius virtutibus,rebr.s magnifice geftis, Hieronymus O-
lorius Algarbiorum fepifcopus,duodecim libros, erudite con-
fcripfit:) perauguftofano,D.Viigini dicato,magnacclcbritate
illuitratus, qui & locum illum bethleem appcllari voluit, no-
mine ab eaciuitatedefumpto,in quaChriftus,ad humani gene-
ris falutem natus eft. Afciuit autem homines fingulari religio-
ne,qui leD.Hieronymi inftitutum fequi profitebantunquosin
iliius templi cuftodia,poneret, qui facraconficerent, & numen
diuinu religionc placarent,&omnesnautasatq; vectores, qui
exvarijs partibuse6commeai-efolent, faniftisdifcipliniseru-
dirent.Eum vero locum ,fepultura: fibidclegit. Arcem deinde
in rupe,quammarinif]uctus circumfluunr., no longe atemplo,
occaiumfolis verfus,inftituit munitiffimam,quae prohibcret
portusOliponenfisaditu nauesomnes,qua:non fepaciftcasef-
ie,figno vfitato fignificarent.
ij. B R E M A, arnpliifima VVeftphalia? vrbs, epifcopatuinfi-
gnis,multotcmporccumvicina ciuitateHamburgcnfide pri-
matucontendit. Habetfubfe Epiicopatus Lubecenfcm, oiim
Aldeburgeniem,Suerinenfem in MeckeIburga,Lebuffinenfcm,
Schleluicenfem,Racemburgenfem,Hamburgenfem, vbiolim
Archiepilcopatusfuit omnium Aquilcnafiuin prouinciarum.
Brcmenfesgloriam iuam ducunt, Danorum gentem, a fe, ad
Chriftum effe conueriam.
ai. BRV.VERSAVI A, Zclandia? haud ignobile oppidum,
eamqjhuiusprouincisrinfulam, qua:apra?terlabcntc Schaldc,
Schaldia cognomin.Ttur,fitu occupat.
16. B R V GAt.I landrorum oppidum adOccanum in cftu ma-
rino fitum,ampiitudinefpaciofum,a?dificiorum magnificentia
tam priuatim.quam publice,platearumq; nitore ac latitudine,
fpeiflabile,canonicoi urn & monachoru collegijs,frcquens,iHa
ieilateciuium &fpledore, cultuq; vencrandum, populi gratia
elegan:iaq;,&hoipitaiitatcnobilc,dodisvirisiugenijfqut, &
> E X.
omnisgenerisartificibusexcellesjfupra quam dici poteft.Ple-
riq;Louanio Grudios,quorum Ca:far meminit, aficripferunr.
Sed Doc. Becanus,li.i. Atuaticorum,Grudios Brugenies fuiffi,
cofirmatinquorumoppido hacfenus eft domus Gruthufa no-
minata,ideit,Domus Grutia,aqua nobilis qua:dam Flandria:
progenies,& nomen,& Gentilitatis origine accepit. Cumau-
tem Cruiten,fiue Ruiten,canales,feu foiias ad ciuium commo-
ditates deducias,Belgis fignificent,conftare hinc poteft,pluri-
mis olimcanalibus,addiuerfos vfus, hoc oppidu nobile fuif-
fe.Atq; lunc ciues Grutios,fiue per mediam litteram,<jrudios,
cepiflenomiuari.Eademautem rationep6ftBrugij,fiueBrugen
iesiunt€H>minati,propterea,qu6dpotibus, quosBruggen, no-
ftratesdicunt,pluribusabundarent. Vbienim plurium eit ca-
naiium,ad naualem vecluram,ilJic ad pedeftre & equcitre itcr,
quamplurimis opus eftpontibus,ita, vtBrugij, cum Grudijs,
optimequadrent.OffaLudouici Viuis,mhac vrbe,terra:com-
miifa iacent,qui quidem vir,quam bene de rcliteraria meritus
fit,cum doctiifima ipfius.variorumargumentoru, fcripta,tUm
vel lolaillacommentaria,quibus II. &XX.D.Auguitini,dcci-
uitate Dei libros,illuftrauit,non obfcuredemoftrant, Hocan-
noM.D. LXXHII. amplilsimum,inhac vibe, Collegium,fo-
cietati Iefu, ab Epifcopo eiuidem loci fecundo,ci igitur, cuius
primafundamenta,fummus&philofophus,atq; Theologus,R.
D.FrancifcusCofterus,Mechlinicnfis,iam hoctempore ponit.
14. BKVXELLAE, Regiain Brabatia fedes, incredibili aeris,
fitusq;amcenitate, casterasBrabantia: ciuitatcs,iuperat,lympi-
diisimisabundatfontibus,quorum feptem hic publici inue-
niuntur,(priuatialioquin in £dibus,& ciuium hortis,complu-
reshabentur)totidem portf,totidcmquededucentesinforum
platcar.In quo & leptem funt ex ordinedomus amplifsima:,pa-
ri, elegantique ftructura,confpicua:, qua: aSenatu, honeftis ci-
uibus,priuatum ln vlum,elocantur.Sunt etiam hic feptcm par-
rochiales£cclefia?,feptem deniquein hac vi bc obftetrices in-
ueniuntur,qu*mulieruparturientiumcuram fufcipiunt.Qu*
quide,ciim eius artis, admodum habeatur perita:,& Senatui
rameto fint obligata:,tam tenuioris,quam ipledidioris fortun^
matronis ex Magiftratus edicto,viui,&auxilio eflecoguntur.
13. BRVNSVICVM, VrbsimperialisfuperiorisSaxonijB
centrum,a plerifque ftatuitur.Hinc Duces Brunfluicenfcs,tota
Germanianobililsimi,nominantur.GenerofaOthonum fobo-
les,Onacra,fluuioirrigua, ccepta eft primumxdificaria filijs
LadulphiBrunliiiccnfium Ducis, deindc vero, a Brunone no-
men obtinuit,vt Brunluicum,nominarctur.
41. B VD A, Hungarici regni caput, in Pilifficnfi Comitatu,
in quo vinum nafcitur fulphureuin, ebrietatem vetans. Suntqj
ibi aqua: fulphurea: calidiifima:, quibus ianij vtuntur ad depo-
tandosporcos.Rana: multa:in Balnei5,olim Sicambriadicla,a
Sicambi orum Legione,id cft,prima auxiliatrice, qua: ibi loca-
ta fucrat.Hanc cumAtthilafratriBude,mandaifetinftauranda,
&de fuo nomine vocandam,isconcra,proprium impofuit no-
men,vndeiratus Atthila,germanumfuum,regniq; coniortem,
proprijs manibusnefarieinteremir,acin Danubium prarcipi-
tari iulfit.Et huic vrbi nomen Atthilarimpofuit. Alemani,qui
cius iugumferebantjEthelburgkjVocarunt.Alij Offen,a forna-
cibuscalcis,quarumolim compluresibi inueniebantur. Alij
in vetituni nifilunt.Suntetiam.quiBudanomcn, aBudinis po-
pulis,quorumHerodotusmeminit,defcendereexiftimant.Eius
vrbis,eaeftcoditio,vt necquicquam munitius; neccerte amce-
nius,in tota fere Hungaria inueniri poffit.
9. B V RD E G A L A, nobilis ac illuftrisGallia: ciuitas.opti-
mo iure,caputeft totius Aquitania;,non propter antiquitatem
tantiim, fed etiampropter infignemeius magnificcntiam. De
cuius origine referunt,quondam,Gallia nimium populi mul-
titudine abundantc,Bellouefum,& Sigouefum, Biturigu prin-
cipes,vtpatriam quafi cxonerarcnt,binoj copiofos exercitus
coIlegiffe,quorum alterum in Italiamjalterum, in Germaniam
mifennt, deinde in Aquitania: fines extendiffe, & hanc vrbem
admarefundaffe. Multotempore libertatcm fuam tutata, ne-
mini paruit,a tempore vidclicct Tarquinij Imperatoris, vfquc
ad Traianum,ac diu etiam poft. Tandem GallixReges, fibi im-
perium in eam vendicarunt,hactenusq; retinent,ac tertium ibi
regni fui Parlamentum,conftituere. Bis amplificataeft.Primb
quadrangularis fuit,longior tamcn,quam lata. Primo amplifi-
cationis circulo c6tinetur,qi)icquid eft intra foffay, qua: in ip-
fa vrbe funt;& forum, quod eft ante palatium, verfus caftru, dn
Ha,vel du Fa, diclti. Inde, quicquid eft vfq; ad extremamoenia,
id totum habetur pro fecundo augmeto. Varias in ea videre eft
antiquitates, inter quas in primis numeratur Palatium tutelar,
vulgo, Pallais Tutele, quod eftardificium quadratum, odo co-
lumnis in longitudine,& fex in latitudine, innixum. Id exifti-
mant quondam prftorium fuiffe,vbi caufc dici,& per pretores
ac prouinciarum prasfectos, ac gubernatores, iuflitia admini-
ftrarifolitafuit.Extravrbcm,verfus portamfandii Germani,
aliud cxtat valde quoq; antiquum xdificium. Id Galieni pala-
tium appellant,vuIgbPallas Galliene. Dubiumnoncit,eiuf-
modi