I N D

ifcgum ddm:cilijs,nobilitata.Qua?,cum Rege Alfonfo regnante,
AnnoipfiusChrifti natalisM.C.XLVII.Maurorum faucibus eri-
peretur,permultisa:dificijs, rei facrar dicatis, deihde cxornata
fuit.Siquidem,n6 multis,poft cxpugnationem, diebus, corpusD.
Vincentij Leuitar& martyris, inipfam vrbem Olifiponcm, exfa-
trb promontorio,vbi diu latuerat,celatum eft, & in fornice fum-
tnitempli,fummacu reuerentia,hodiernadieaiTeruatur. E regio-
hecuiusmonumenti,Alfonfi quartiregisfepulchru extat,eius in-
cmam,qui ahno Chrilti M.CCC.XL.Alfonfo Caftella: regi fuo ge-
nero luculentum, contra Alboacem Mauroruin potentiffimum
Regem.fubfiiium fuIit,cruenriffimo.];, ad flumen Salfum praelio
aduerfum eundem Alboacem prarfuit, &gloriosc vidcor, cogno-
men,AdSalfum vic~toris,vu!g6 obtinuit. Adradicem vero iftius
lummi templi,paul6 inferius,occidencem verfus,interpofita pla-
tea,facellum D.Anconij,quem Paduanum vocaht,admirabiliftru
c~tura,& miraelegantia elaboratu,fefe nobis offeic,olim ipfiusD.
Antonij parentum habitaculum,in quo quidem ipfe natus,educa-
tufq;fuit.Excuiusnatalibus,non mediocriter fefe, & merito qui-
<dem,OIif!ppoextollit. Super eiusfacelliepiftyliu, domus ciuica,
feu vrbaha curiacoftitutaeft.Ab hacparte, qua meridieOlifippo,
refpicit,Vettisregia ampliifima,magnificoq; opere pulcherrima,
fplendidam eam reddit,quam ad fanctos nuncupant.Nomen indi-
tum loco,quod longo temporis l'pacio,corpora fanctorum marty
rum Veriifimi,Maximar.,acIuliar ibi i econdita fuerint, donec fub
IoanneRege,eiusnominisfecundo,tranfl:itaali6fuere.Indeobli-
quoaggcre,ad Veftalium templum ,cui D. Mariarfpeinomen eft,
per cliuum fenfim depreffum itur: vnderurfuseade viaaduerfum
montem confcenditur,cuiusin tergo,facellum D. Rocho nuncu-
patum confpicitur. Eodem deincepstractu, in vallem amoeniffi-
mam,moenibu5 vrbis contigtiam, hortifqj vndique confitam, eft
defcenfus:quarafacello Eremitaru,D.Antonio confecrato,nomen
olim fumpfir. Nuncve:6,ijsexcliifis,abannunciatione Angelica
Deipara: Virgini fatfta, nomen habet,& a Veftalibus,Dominicani
imhtuti,inhabitatur.Moxpariaccliuitat.ecollisnafcitur denfilfi-
mooliueto obfitus,vt non facile introrfus infpici poflit. A fupe-
riori vero parte aperrus,& facello D. Anii3r,reces dicato,ornatus,
quodfummacu religione &reuerentia,magnaitepopuli freque-
tia,ab omnibus hodie vifitur,&colitur. Ab hoc fubinde per agru
compafcuum,leprofaria foroqVooario interiedtis, in alia vallem,
non minusfertilem,iucundamq; peruenitur. QuarMaurufia nun-
cupatur,ex co,quod poft recupei atam de Saracems vibem,eo loci
permiffi funt Mauri habitare.Cuiusfiniftra partem, quarad Septe-
trionem vergit,vbicampi D.Barbare incipiunt, angelorum facel
lum diuidir.Supra vallem hanc, orientem verfus, monsexcelfus
imminet,rec~to,difficiliq; afcenfu, aquo Fahum D. Maiiar Monta-
nar,quod in fummo montiscultninefitum eft, nomen accepit. Ab
hocprarterea modico flexu, vtciinq; direclo itinere,ad vrbem re-
ditur,ftatimq; obui^m fit templum vetulliffitnum,Aiiguftinenfiu
monachorum,D.Virginigratiarum facru, introrfus, eidem yrbis
muro adharreiis.Exindepon6,prarteritisditiifitno ccencbio Vin-
centioLeuita: &marryri dicato,canonicorum D.Auguftini,atque
Gvmnafio non ita pridem celtbri, antequam Rex Ioannes tertius
Conimbricam tranftuliflet, ad ripam illud Tagi decurritur, qu*
aquilonare vrbiscornu,abea parteefficit. Quaparteampliffimu,
n biliffimumq; veftalium D.Clarx cccnobuun,ad fluminis crepi-
dinem fermeattingit,indeq; auerfo itinere, facelloq; D. Virginis
paradifiacac interie(5io,adpriman! vtbis portam, qua: Crucis dici-
tur,itereft.Ab illoautem S.Claia: tempIo,adRegia veterem,qua
ad Sanclosanteaappellari diximtis,rectus margo,fccudo mari,ab
oriente,a:ftiiio,incipiens,in meridiemq; excurres,milliapafTtuim
triaferm eefficit.Certam autchuiusvrbis formam,defcriptione-
quefaciledelineari poffe non arbirror,ciim in foio montofo,alpe
roq;fitafit.Qa6dfifolumomnibusex partibus planum effet, a Ja-
teri terrefln tormam aruis demoftraret.Interioris vero vrbisam-
plitudo,& magnificentia,tantaeft,vt cum carteris omnibus Euro
par vrbibus,& hominum multitudine,&ardificiorum pulchritu-
d:ne,&varietatemerit6contenderepoffit. Domus 8cpublicar &
priuatar,ade6 magnificeextructar vidcntur,vt etia parietes intrin
fecus,fornicefq; lignofarmatico vndique vefliti, vermiculatoo-
perc,auro,varijfquecoloribus3dhibitis,exornetur. in littore fon
tes quam plurimi,ex diuerfis vrbispartib.per ductus fubterraneos
oriuntur.Eorum vnum Regitim nominanr,marmoreis forniobus
accolumniscximieconftrudtum,fexquefiltulis,tanta aquar copia
profluentem,vt vnus,vniuerfar hominum mnltirudini poui per.e
fuppediret.Hicautefaporis& fplendoris, & lenitatisprarftantia,
omniumfontium , quosvnquam mevidere meminerim, aquam,
aut equac,aut fuperat.Tepid3in enim cum cffundat,paruoque ipfa
poft temporis momento refederit,tum puriffi;na,frigidiifimaqiie
fuauilfimebibitur.Duoprseterea fonres,haud ita procul emergut
maximisaquar fcatebris,in mare, breui admodusn ficxu prorum-
pcntes.Qjodfilongioridiftarent amari interuallo, mulrarfru-
menrariar mol^^tanta aquarum vi,atqueimpetu,quouis3nni tem-
porefacileagerentur.Ca:terum,lotricibus,alut !njs, fullonicifq;
opificibus,pIerunqueferuiunt.Non mulrodeindeinterieclo lpa-
tio,portamcrucis verfus,fonsalius,aut vt verius dicam,ftagnum
cmergit,qui Equorum dicicur, propterca, quod per arnea Itatua-

E X.

rum equeftiium labra, aquam ori affatim vomentium, inftar flu-
uiolicurfumtenct. Suntdeniqiie diucrlarum aquarum falientcs
fontes,pureii]ueditierfi,in omni parte vrbis, magnam ciuibus co-
moditatcm affcrcntes.Porr6,vt antiquam,in fumma arce regiam,
quarineditiore vrbisparte pofita eft: ( opusipfam ahtiquitatem
verereprarfcnras:) omittamus. Olifipo leptem inprimisihgcnti-
busardificijs,fingulari Rcgum noftrorum confilio, fumptu^UC in-
credibili magnificentilfimc exftruclis, hoctemporc ifluftratur.
EaveiOjCuminprarcedentidefcription!.-, fummatim ac breuiter
delibaucnmus,nunc a pcculiari corundcm enumerarione,fuper-
fedendum nobis cxiftimaui.Hoc tamen minime filentio inuoliien
dum videtur.Si re<5to itinere,ab ea domo publica,quar exterarum
gentium,«gumque legatis hofpitium pra:bet,adlittusireperre-
xcris.relidlisad dexteram in locoeminentiore cccnobijsCarme-
litanorum , Francifcanorum, ac ordinis S.Trinitatis, magnifica,
fumptuofiifimaq; ftrudf ura nobiliffimis, regiam nouam plateam,
anagliptanjs,annularijs,cilatoribus, vafcularijs, fabrisargenra-
rijs & arrarijs,aurarijsitcni,aigentarijlq;refert:ffimu. IJrartericns
in aliam eodem pariter noiiiine3nouam tnercatorum,conrinu6 fle
(5tensadlaruam,deueniens,carterarumomnium longe latiffimam,
sedificijfq; pulcherrimis,vrrinquecxornatam.IIlt!c omnibils fere
ex partibusorbis,& gentibus,quotidie mercacores certatim coue
niunt,maximo hominum concuriu,atq; frequentia, proptercom-
merciorum portufcj; opportuhita^em.Eademq; via contrafeptcn
trionem progredienti,ad larua,portorium vetusobijcitur:vbt pro
mercibus importaris,pubIica Regi ve(2igalia,nuper pendebatur.
E regione huius portorij,forum,qi!od veteris pali vocatur, appa-
ret,in quo icmper non pauci homines, mcnflsaffidentes rcperies,
quos notarios,vel Hbrarios vocarepofiimus,nullistamen ciuitati
minifterijsobligatos.Hi omnesex hoc vitar genere fibi alsmetum
fuppeditant,quod omnium accedentitim,mentefq; fuas explican-
tium,fenfum airi:qu"tur,ordineq;ineodem ipfo loco,fubito fche-
dis,fcri'oant,pctcntibufq; dato,pro ratione materiar pretio,tradat,
jn taniu,vtliteras,epiftoIafq;amacorias, e!ogia,orariones,epica-
phia,carmina,!audes,parentalia,petitioncs,iyngrapha,& cuiuf-
cunq; generisalia,quarabeispoftuIaueris,adeahabeant difpofitii
fcribendi ftylum.Qijod nulhbi in totius Europar vrbibus,fieri vi-
di:vndeOlifiponis magnitudincm,& hominum frequentiam, fa-
cile quisiudicabit.Eft&in hac vibe,adlatus,quod orientcm hy-
bcrnum refpicit,ad marepifcarium,atq; cupedinis forum,in quo
cetarij, fartores, cupcdinarij, lanij,panifices.dulciarij,quotidic
gregatim concurrunt,omnia,quarad vrbe,vefcendi caufaaffjrun-
tur.vendetes.Prarterea propoiarum, inftitorum,cauponum,ftabu
lariorum,linteorumq;tabernar ibidem inftrucfiifimx viftmtur.In
hoc ver6pifcarioforo,certa quantitascorbium dcpofita eft,magi
ftratuum edi(5to,quibuscymbis pifcatorijsappulfis, piices a me-
diaftinisin forum ad venditrices aduehuntur.Hi quidecorbes, fin
gttlisannis,a ni3g:ftratu, pifcatorib.plus minus duobus milKbus
dttcatorum locantur.Pifcario hoc foro,a tergo ve!i£l:o_,mercatoq;
pantficun!,holitorium,frucf mi venditorum, aucupumq; intci ie-
diojtiec non macello,domus, qt;a nofrriSrptenfem.nomaianr, fita
eft,in quaregij pra:f:C~i;inegocia,adbeIliimAfricamim ipeclantia,
expediunt.Htiic loco,Epilogi inftar,nonnihilinlaudem Ecclefia-
fticarmufica: adijciam, idq; veriffimum coinpertilfimtimq; inter
omnes ciues habe:ur.Ncmpe,qtiodin prarcipuisanni feitis dieb.
ex ipla vrbc Olifipone,vltratngintaabfolutoscantorum choros,
adfacramodularocantu,iii pagis villiiq; circuuicinis canenda,v-
na diecuncti cxeant,omnibus vi biscemplis,in quibii.smufica mo
dulata canicur,exeo nihil detrimenti.ad iuascelebrandasfeftiui-
tatescapientibus.Societates vero,quas confratcrnirates vocant,
I3t.funt,inquarum vfum,ingensafodalibus quotannisconflatur
pecunia,quar in pauperes,&alios vfus neccfTarios.fummoordine
elargitur.Qnod autem ad loci firufq; falt.britatem,&aeris tempe
ramentum aitinet,taiitaccrte io!i,coeliq; clcmentia,& amoenitas
eft,vtnullo ferevnquam anni tempore,nec arilas, ucchyems lm-
moderata fentianir,quofactumeft,vt multi morcales, ex diuerfis
nacionibus,ccirifq; remociffimis,carli pui icatepeiIccli,illiccom-
migrarinc:derelic"toq;folonaraii,& patriarcura poi'thabita,pcrpe
tuam ibi fedem,vicarq;domiciliiim pofueriiu. Harcco pi olixius,
cx accuratiffiniaOJifiponisdefcriptionfjaDamianoa Goe,Equite
Lufitano,fingulari libello comprchcnfa defumpfimus,quo magis
dcfiderauimus.vccantar vrbis magnificencia, exreris quoq; homi-
nibus,innotefceret.In cuius enarratione nec id filentio inuoluen
dumeratjSocictatilefu collcgium &Profcfforum domum in ea
anno laluris,M. D. Lll. affignatum cffe.

J4. ORM VS,Peifiaroppidum,vnionum gemmarumq; opulen-
tia nobile.Hasqui cclligunt,vecli cymbisin mare iaftum faciunt
prargrandisfaxi,dependentefune,idqueficab(jcniina-Cy mbarpar
te.vt vtrimquciactisin profundum lapidibus, conftabiJiri nauis,
nonaliter, quam fi in ancorisforet,poffit. Firmatafuo pondere
cymba,alius,cuiid munusobtigit,inarquor iacetfunem, faxode-
pcndente.In naui media aliusmantica rn pcdtus, tergumqtie de-
pendenre,alligato pedibus lapide,fc vibrat in pelagus, fubrufqne
aquas Vrinantium more.natat,aftufqne in profundum ad palftis
quindenos,tantifper vrinac,donec Iegericconchas,in quibus deli
tefcunt vniones,ac margaritit;colle<5tas manticarindit,Japiciemq

ttttt pro-J