Mercuriale, Girolamo; Coriolanus, Christophorus [Ill.]: Hieronymi Mercvrialis ... De arte gymnastica libri sex: in quibus exercitationum omnium vetustarum genera, loca, modi, facultates, & quidquid denique ad corporis humani exercitationes pertinet diligenter explicatur (Amstelodami, 1672) [Cicognara, 1713]

<5 Lib. ile sal.
dista. &
ln 6 epid.
scsi; 3. apho-
xis. 2.

b Galenus de
disfercntiis

morbonjjji-
«ap. 9,

268 Hieronymi Mercvrialis
majoriquecuraopus habeant, Frigida porro, simulque sicca
corpora vel nullis exercitationibus,vel minimis, & valde remis-
sis exerceri debent, cum semper praeter morbi peculiarem affli-
stionem imbecilles vires habeant : exercitationibus non ita of-
fenduntur corpora frigida , sicuti neque humida. At frigida
& humida aliorum omnium maxime excrcitationes sustinent;
quod motus exiccando &calefaciendoveluti quoddam reme-
dium stt, modo tamen non extra modum adhibeatur. At-
quehtEComnia dida intelligantur de illis asgrotis dumtaxat,
qui universum corptis intemperatum habent, quoniam si quis
in sola corporis parte membrove, aut in pluribus intempe-
riempatiatur , reperirique possit modus, quo partes sanse citra
jegrarum offenstonem exerceantur, proculdubio huic aegroto
exercitatiornagis accommodata erit 5 quippe qute fanarum par-
tium habitumbonumconfirmans , infirmisetiam consequen-
tia quadam auxilium praestet. Colligentes igitur dicimus, nul-
lum corpus intemperie quavis laborans magna, & vehemen-
ti exercitatione gaudere; sedaliquodreperiri, cui exercitatio-
nes exiguae, & valde moderatas auxilium afferant interdum.
quales vero exercitationes sint illae , & qualibus in morbis,
atque corporibus unaquaeque congruat, in sequentibus libris
declarabimus , ubi particulares stngularium exercitationum
facultates uberius enarrabimus. Demorbosis obmalam for-
mationem corporibus simili prope via determinari debet, mo-
do illi nonagenerationis principiis, fed nuper , & casu ( ut
ita dicam) ortumduxerint. Htec etenim sive totam corpo-
risfiguram depravatam , ut in leucophlegmatia, sivepartem
aliquam deformatam habeant, nisi affedns alii impedientes
assbcientur , ab exercitationibus utilitatem capiunt, nempe
qux & contorta dirigere, & aspera lenire , & tumida deprime-
re, & depressa elevare, & oppleta exinanire, & exinanita exple-
re, & obstructa aperire qucant. Ad hzecmorbosin quanti-
tate genitos non raro exercitationes tollere consueverunt,
quandoquidem universalem corporis molem au&am nihil est
quod magis auferat, quam exercitationes vehcmentes , 6t
veloces jejunis adhibitse: quas carnes & succos detrahere dixit
a Hippocratcs, &post ipsum b Galenus. hocnamqueremedio

Nico-