D E arte Gymnastica Lib. IV. 273
solitos facilius ferre. nam sicuti consueta minime lassant, quos
exercent, immo etiam dele&ant, pariter insueta tum molestiam
adferunt, tum lassant. Senes igitur omnes consuetis laboribus
exercitari debent, sed tamen vehementia eorum remissa, quia,
si corpora senilia vigorem, calorem, robur, & omnia denique
diminuta habent, juventutis respeft u exercitationes quoque mi-
nores requirere, rationi consentaneum est. Vltimo, vitia corpo-
rum senilium propria exercitationum ipsis nequaquam conve-
nientium genus demonstrabunt. quae enim ex levi caussa, k
vertigine,comitiali morbo, graviophthalmia, auditus imbecil-
litate capiuntur, exercitationes caput offendentesevitarc necess
se est: limiliter & in omnibus aliis affe&ibus, non solum senes,
verum& cujusque aetatis homines ita se gerere debent, utiis
exercitationibus sedulo abstineant, qua; patientes partesmagis
exercere, & perturbare natae sunt. Sic itaque de valetudinariis,
ac senilibus corporibus exercendis statuendum erit.
C a p v t IX.
De corporibm ftwis exercendis.
QVicumque corporis exercitationes sanitati inutiles mi-
nime reputarunt, in sanis eas prae ceteris commendandas
esse dixerunt, tanquam necessarium prope existat, si excr-
citationesad bonumhabitum comparandum, atque valetudi-
nem conservandam non ignobile auxilium pra;stant,quod in sa-
nis maxime adjumentum ostendere postint. Hoc tamen verum
est, antiquos medicos multas sanorum corporum differentias
effecisse, inter quas primum locum obtinet corpus illud perfe-
£ta sanitate prseditum, quod mensura & regula ceterispositum
fuit, potiusquemente designari, quamin ulla regione reipsa
inveniripotest : etsi Galenus multa corporatemperata in sua 4a.detuena.
.. 1 valet, cap. 7.
regione mveniri memonte prodident. De‘tali namque corpore
nullibsexistente sermonem non sum habiturus, sed de illis tan-
tum agam, quae ita prassente sanitate fruuntur, ut valeant si-
neulla molestia cundas illas adiones obire , quae communi-
ter ab omnibus exercentur. cum enim medicus artifex sensi-
lium rerum existat, quae sensui sese produnt, & non qnx sola
M m cogita-
solitos facilius ferre. nam sicuti consueta minime lassant, quos
exercent, immo etiam dele&ant, pariter insueta tum molestiam
adferunt, tum lassant. Senes igitur omnes consuetis laboribus
exercitari debent, sed tamen vehementia eorum remissa, quia,
si corpora senilia vigorem, calorem, robur, & omnia denique
diminuta habent, juventutis respeft u exercitationes quoque mi-
nores requirere, rationi consentaneum est. Vltimo, vitia corpo-
rum senilium propria exercitationum ipsis nequaquam conve-
nientium genus demonstrabunt. quae enim ex levi caussa, k
vertigine,comitiali morbo, graviophthalmia, auditus imbecil-
litate capiuntur, exercitationes caput offendentesevitarc necess
se est: limiliter & in omnibus aliis affe&ibus, non solum senes,
verum& cujusque aetatis homines ita se gerere debent, utiis
exercitationibus sedulo abstineant, qua; patientes partesmagis
exercere, & perturbare natae sunt. Sic itaque de valetudinariis,
ac senilibus corporibus exercendis statuendum erit.
C a p v t IX.
De corporibm ftwis exercendis.
QVicumque corporis exercitationes sanitati inutiles mi-
nime reputarunt, in sanis eas prae ceteris commendandas
esse dixerunt, tanquam necessarium prope existat, si excr-
citationesad bonumhabitum comparandum, atque valetudi-
nem conservandam non ignobile auxilium pra;stant,quod in sa-
nis maxime adjumentum ostendere postint. Hoc tamen verum
est, antiquos medicos multas sanorum corporum differentias
effecisse, inter quas primum locum obtinet corpus illud perfe-
£ta sanitate prseditum, quod mensura & regula ceterispositum
fuit, potiusquemente designari, quamin ulla regione reipsa
inveniripotest : etsi Galenus multa corporatemperata in sua 4a.detuena.
.. 1 valet, cap. 7.
regione mveniri memonte prodident. De‘tali namque corpore
nullibsexistente sermonem non sum habiturus, sed de illis tan-
tum agam, quae ita prassente sanitate fruuntur, ut valeant si-
neulla molestia cundas illas adiones obire , quae communi-
ter ab omnibus exercentur. cum enim medicus artifex sensi-
lium rerum existat, quae sensui sese produnt, & non qnx sola
M m cogita-