DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.27069#0301
DE ARTE GYMNASTICA Llb, IV. 271
corporis habifus restituitur. Est tamen omne studium adhiben-
dum, ut a principio lenes, breves, tardi, ac remiisi motus exi-
slant, deinceps, prout vires magis invalescunt, similiter & ma-
gnitudo ac longitudo exercitationis augeatur, tandemquein
mente iilud ok vr&cmycotfg tantopere ab Hippocrate decantatum
semper habendum erit, ne ob importunum ab extremo ad
extremum transitum majora errata committantur, & pro vi-
rium restitutione imbeciliitas major, sive prostratio succedat.
proinde merito damnandus venit a Averroes,qui morbofeicorpo-
ra quotidie exercenda ejje usqne adfeudoris initium, utque mhelitus
elevutionem nimis libere consuluit : ita enim vehemens exerci”
tatio tantum abest:, ut valetudinariis, sive morbosis (quemad-
modum ipse vocat) uilum effatu dignum beneficium prasstet,
ut potius vires adhuc debiles magis consternet, caloremque na-
tivum ex morbo vix reviviscentem fere extinguat, aut saltem
insigniter hebetet 5 siquidem bonus est in convalescentibus, sed
exiguus (utscribit^ Galenus) sanguis, atque una cum ipso spi-
ritus vitaiis & animalis 5 ipsae vero particulae solidse sicciores, &
consequenter eorum vires sunt imbeciiiiores, atque earumdem
ratione corpus universum frigidius. unde ad emendandam hu-
juscemodi indispositionem necestaria sunt quaecumque pro-
bum atque securum exhibent alimentum: & praeter hxc mode-
ratimotus, qualesvehicula, ambuiationeslenes 5 non vehe-
mentesmotus, qui sicuti soiidas partes arefa&as sicciores red-
dunt, ita calorem diminuunt, & vires imbecillas consumunt.
Ceterum senes, quorum aetas piurimam ob caloris defedum,
excrementorum copiam coacervat, exercitationibus magnope-
re gaudent, tum ad expurganda hujuscemodi recrementa, tum
etiam ad conservandum, atque placidi cujusdam venti instar
cxcitaildum, accendendumve calorem, qui secus nimio torpo-
re extingui periclitaretur. Attamen in praescribendis senum
exercitationibus quatuor animadverti debent, vires , corpom
ajseclns, confeuetudo, & vitiupurticulurm, qux plerumque se-
num corpora infestare solent. ratione virium, quassenes semper
imbecillioreshabent, acutas exercitationes, vehementes, &
multas, quae corpus ficcant, extenuant, & infirmant, maximo-
pere cavere debent, sequi vero mitiores, quales stintgestatio, ac
intra
<* 6 coIIed'>
cap. 6.
b Tnarteme-
dic. cap. ulc.
corporis habifus restituitur. Est tamen omne studium adhiben-
dum, ut a principio lenes, breves, tardi, ac remiisi motus exi-
slant, deinceps, prout vires magis invalescunt, similiter & ma-
gnitudo ac longitudo exercitationis augeatur, tandemquein
mente iilud ok vr&cmycotfg tantopere ab Hippocrate decantatum
semper habendum erit, ne ob importunum ab extremo ad
extremum transitum majora errata committantur, & pro vi-
rium restitutione imbeciliitas major, sive prostratio succedat.
proinde merito damnandus venit a Averroes,qui morbofeicorpo-
ra quotidie exercenda ejje usqne adfeudoris initium, utque mhelitus
elevutionem nimis libere consuluit : ita enim vehemens exerci”
tatio tantum abest:, ut valetudinariis, sive morbosis (quemad-
modum ipse vocat) uilum effatu dignum beneficium prasstet,
ut potius vires adhuc debiles magis consternet, caloremque na-
tivum ex morbo vix reviviscentem fere extinguat, aut saltem
insigniter hebetet 5 siquidem bonus est in convalescentibus, sed
exiguus (utscribit^ Galenus) sanguis, atque una cum ipso spi-
ritus vitaiis & animalis 5 ipsae vero particulae solidse sicciores, &
consequenter eorum vires sunt imbeciiiiores, atque earumdem
ratione corpus universum frigidius. unde ad emendandam hu-
juscemodi indispositionem necestaria sunt quaecumque pro-
bum atque securum exhibent alimentum: & praeter hxc mode-
ratimotus, qualesvehicula, ambuiationeslenes 5 non vehe-
mentesmotus, qui sicuti soiidas partes arefa&as sicciores red-
dunt, ita calorem diminuunt, & vires imbecillas consumunt.
Ceterum senes, quorum aetas piurimam ob caloris defedum,
excrementorum copiam coacervat, exercitationibus magnope-
re gaudent, tum ad expurganda hujuscemodi recrementa, tum
etiam ad conservandum, atque placidi cujusdam venti instar
cxcitaildum, accendendumve calorem, qui secus nimio torpo-
re extingui periclitaretur. Attamen in praescribendis senum
exercitationibus quatuor animadverti debent, vires , corpom
ajseclns, confeuetudo, & vitiupurticulurm, qux plerumque se-
num corpora infestare solent. ratione virium, quassenes semper
imbecillioreshabent, acutas exercitationes, vehementes, &
multas, quae corpus ficcant, extenuant, & infirmant, maximo-
pere cavere debent, sequi vero mitiores, quales stintgestatio, ac
intra
<* 6 coIIed'>
cap. 6.
b Tnarteme-
dic. cap. ulc.